Đề nghị phiếu tín nhiệm chỉ 2 mức là cao và thấp

Đề nghị 5 năm lấy phiếu tín nhiệm hai lần

Chiều 30/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).

Đại biểu Nguyễn Quốc Hận (đoàn Cà Mau) cho rằng, hiện nay có nhiều cán bộ, công chức viên chức "giậm chân tại chỗ", không dám làm gì, không biết làm sao cho đúng. Kinh nghiệm cho thấy, không có gì qua mắt được dân, có thể dân nói ra hoặc không nói ra nhưng mọi việc nhân dân đều biết.

Nêu ý kiến cá nhân, đại biểu Nguyễn Quốc Hận đề nghị 5 năm lấy phiếu tín nhiệm hai lần. Lần đầu là hai năm sau khi được bổ nhiệm, phê chuẩn.

"Đây là kênh để rà soát năng lực cán bộ ở vị trí được bầu, được bổ nhiệm. Cán bộ không phải vị trí nào cũng làm được, có thể anh làm tốt vị trí này nhưng khi vào vị trí khác thì có thể có nhiều vấn đề nên khả năng hoàn thành nhiệm vụ có vấn đề. Đây cũng là kênh rà soát nhân sự cho nhiệm kỳ sau", ông Hận nói.

Còn lần lấy thứ hai là sau bốn năm giữ chức vụ, tiếp tục xem xét lần cuối, chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ mới.

"Sau bốn năm, cán bộ nào làm tốt thì biết cả rồi. Đây là kênh rà soát lại, bổ sung quy hoạch, loại bỏ quy hoạch các cán bộ không được tín nhiệm", đại biểu Nguyễn Quốc Hận nói.

Về phiếu tín nhiệm, đại biểu Nguyễn Quốc Hận cho rằng "quy định 3 mức, nói thế nào thì cũng hơi e dè" nên đề nghị phiếu tín nhiệm chỉ có 2 mức là tín nhiệm cao và tín nhiệm thấp. Nếu ai có phiếu tín nhiệm thấp trên 50% là bỏ phiếu tín nhiệm. Khi số phiếu không tín nhiệm trên 50% hoặc trên 75% thì cho từ chức đồng thời loại khỏi quy hoạch nhiệm kỳ khóa tới.

Băn khoăn căn cứ để lấy phiếu tín nhiệm

Còn đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) lại băn khoăn về căn cứ để lấy phiếu tín nhiệm. Vì theo ông, thông tin qua báo chí thì cũng khó đầy đủ, báo cáo của từng chức danh được lấy phiếu tín nhiệm thì không có. Quy định pháp luật cũng chưa nói các chức danh chịu sự giám sát, phê chuẩn, bầu… phải báo cáo trước Quốc hội, HĐND trước khi lấy phiếu tín nhiệm.

"Vậy căn cứ vào đâu? Giả sử như trước khi được bầu, các chức danh này có chương trình hành động như là khế ước thì ĐBQH sẽ có căn cứ để soi vào đó qua quá trình thực hiện nhiệm vụ. Vì không có nên ĐBQH khó đong đếm đâu là người làm được việc hay không. Dự thảo nghị quyết cũng không có quy định về báo cáo công tác", đại biểu Lê Thanh Vân phân tích.

Từ phân tích trên, đại biểu Lê Thanh Vân đề nghị dự thảo bổ sung quy định về căn cứ "lấy phiếu tín nhiệm" như báo cáo hoạt động giữa nhiệm kỳ, hoặc trước khi bầu, phê chuẩn chức danh nào đó thì người đảm nhận chức danh đó phải có chương trình hành động.

Về hệ quả của lấy phiếu tín nhiệm, đại biểu Lê Thanh Vân đề nghị khi một chức danh có phiếu tín nhiệm thấp chiếm tỉ lệ cao thì lập tức chuyển sang "bỏ phiếu tín nhiệm" hoặc có quy trình, thủ tục bỏ phiếu tín nhiệm.

"Theo tôi phải có một điều trong dự thảo nghị quyết ghi rõ trình tự này. Cụ thể, sau khi ban kiểm phiếu công bố lấy phiếu tín nhiệm, những ai tín nhiệm thấp cao chiếm 50% trở lên thì thủ tục bỏ phiếu tín nhiệm được trình", đại biểu Lê Thanh Vân nói.

Lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm là hai nấc khác nhau

Nêu ý kiến thảo luận tại tổ, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho hay nhiệm kỳ khóa XIII, Quốc hội tổ chức hai lần lấy phiếu tín nhiệm.

Sau tổng kết, rà soát, tới khóa XIV thực hiện theo Nghị quyết 85, chỉ lấy phiếu tín nhiệm một lần giữa nhiệm kỳ.

Theo bà Thanh, qua nghiên cứu Quy định 96, ban soạn thảo đưa ra quy định tại dự thảo ghị quyết chỉ lấy phiếu tín nhiệm một lần vào năm giữa nhiệm kỳ.

Về đối tượng không lấy phiếu tín nhiệm, bà Thanh nêu rõ chỉ duy nhất người bị bệnh hiểm nghèo, không điều hành từ 6 tháng trở lên thì không lấy phiếu.

"Đây cũng là đối tượng bổ sung mới so với Quy định 96. Ban đầu ban soạn thảo thiết kế thời hạn là 3 tháng nhưng quá trình lấy ý kiến cho rằng như vậy là quá ngắn và cho rằng 6 tháng trở lên là phù hợp", bà Thanh nói.

Theo bà Thanh, lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm là hai nấc khác nhau. Cụ thể, bỏ phiếu tín nhiệm là hệ quả của lấy phiếu tín nhiệm với trường hợp từ 50% trở lên đến dưới 2/3 tín nhiệm thấp.

Nếu họ không từ chức sẽ bỏ phiếu tín nhiệm, thực chất là miễn nhiệm.

Trước ý kiến nếu kết quả lấy phiếu tín nhiệm thấp, nhưng tới khi bỏ phiếu lại tín nhiệm cao thì giải quyết thế nào, bà Thanh nói thực tiễn tổng kết 3 nhiệm kỳ qua, kể cả từ HĐND cấp xã đến Quốc hội chưa xảy ra trường hợp nào như vậy.

Về thời gian từ chức bao lâu, bà Thanh nêu rõ dự thảo nghị quyết quy định người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND đánh giá tín nhiệm thấp thì xin từ chức.

Nếu không xin từ chức sẽ tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.

"Quy định này đã đủ mạnh để thể hiện nếu không từ chức sẽ thực hiện bỏ phiếu tín nhiệm ở ngay kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất. Việc bỏ phiếu không phải chỉ chủ thể là Quốc hội hay HĐND mà còn cấp ủy chỉ đạo nên không thể có chuyện để lâu”, bà Thanh nêu rõ.

Lấy phiếu tín nhiệm là cơ hội để cán bộ tự soi lại mình