Đề xuất cơ chế giá FIT điện mặt trời theo vùng, thời gian, phụ tải

Hạ tầng lưới điện không đủ đáp ứng đồng bộ

Nhiều đề xuất được nhóm tư vấn quốc tế và trong nước đưa ra tại Hội thảo trực tuyến tổng kết “Các giải pháp quản lý lưới điện nhằm hỗ trợ vận hành tối ưu nguồn năng lượng tái tạo trong hệ thống điện” diễn ra hôm nay (26/8/2021) do Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) và Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công thương) phối hợp tổ chức.

Theo GIZ, thời gian gần đây, hạ tầng lưới điện để giải toả công suất nguồn điện không đủ để đáp ứng đồng bộ khi các dự án điện năng lượng tái tạo (NLTT) phát triển nhanh, nhưng hầu hết lại phân bổ tập trung tại một số khu vực có tiềm năng lớn bức xạ mặt trời và gió.

Dẫn đến, một số dự án phải hạn chế sản lượng điện phát, ảnh hưởng tới doanh thu và lãng phí nguồn đầu tư...

Bởi vậy, nhóm giải pháp đưa ra sẽ góp phần giúp Việt Nam tận dụng tối đa các nguồn NLTT có tiềm năng lớn, sử dụng hiệu quả và tối ưu hạ tầng lưới điện. Qua đó, hạn chế việc giới hạn công suất phát của các nguồn điện NLTT.

Việt Nam cũng nhờ đó sẽ vừa thúc đẩy được sự phát triển của các nguồn NLTT, vừa đảm bảo nguồn cung cấp điện tin cậy và ổn định, hướng đến phát triển năng lượng bền vững.

Ban hành cơ chế giá FIT điện mặt trời theo vùng hoặc theo thời gian, phụ tải

Đề xuất được chia thành 2 nhóm giải pháp bao gồm nhóm giải pháp mang tính hoạch định và nhóm giải pháp về vận hành hệ thống điện.

Trong đó, quan trọng nhất ở nhóm giải pháp mang tính hoạch định là ban hành cơ chế hỗ trợ giá cố định (FIT) hợp lý được thay đổi theo vùng, thời gian hoặc nhu cầu phụ tải để hạn chế việc đầu tư NLTT quá tập trung chỉ vào một vài vùng nhất định.

Đối với cơ chế giá FIT thay đổi theo vùng hoặc theo thời gian, phải cấu trúc lại thị trường điện thành các thị trường điện vùng áp dụng cơ chế đấu thầu theo khu vực (Bidding zones) hay cơ chế giá biên nút (nodal pricing).

Còn trong cơ chế giá FIT thay đổi theo nhu cầu phụ tải thì giá FIT được đặt ở mức thấp tại thời điểm nhu cầu phụ tải thấp và các hệ thống điện mặt trời có nguy cơ sản xuất thừa điện. Ngược lại, giá FIT được nâng lên cao tại thời điểm nhu cầu phụ tải cao.

"Chính sách này nhằm khuyến khích các nhà đầu tư lắp đặt thêm hệ thống lưu trữ năng lượng hoặc điều hướng các tấm quang điện để tận dụng được mức giá FIT cao, giúp giảm nghẽn lưới vào thời điểm cao điểm sản xuất điện…", GIZ đánh giá.

Ở nhóm giải pháp về vận hành hệ thống điện, giải pháp dài hạn được đề xuất là đầu tư lưới điện truyền tải điện một chiều siêu cao áp và ứng dụng phần mềm tiên tiến nhằm hỗ trợ việc thay đổi cấu trúc kết dây lưới điện, đầu tư trang bị máy biến áp dịch pha, thiết bị điều chỉnh điện áp dưới tải để tối ưu trào lưu công suất trong hệ thống điện.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh giải pháp về thị trường điện. Cụ thể, cho phép các mô hình kinh doanh mới tham gia vào thị trường điện, như hệ thống lưu trữ năng lượng hay mô hình nhà máy điện ảo.

Song song, triển khai các chương trình quản lý nhu cầu phụ tải, điều chỉnh phụ tải điện, áp dụng giải pháp tái điều độ có sự tham gia của các nguồn điện năng lượng tái tạo phân tán có quy mô công suất nhỏ và trao đổi điện đối lưu liên vùng nhằm vận hành tối ưu các nguồn điện năng lượng tái tạo.

Ngoài ra, giới chuyên gia đề xuất, cho phép thực hiện việc giới hạn công suất phát của các nguồn điện NLTT khi vấn đề nghẽn mạch vẫn tồn tại. Nhà đầu tư sẽ được cân nhắc bù đắp doanh thu đã bị mất ở mức độ nhất định do việc áp dụng biện pháp giảm phát nguồn điện NLTT gây ra.

Công suất chế biến giảm mạnh, lo ngành thủy sản không còn cơ hội phục hồi