Đề xuất cơ quan Thuế thu BHXH không khả thi!

Ảnh minh họa (Nguồn: Công Lý)

Bộ Tài chính mới đây lấy ý kiến góp ý về Dự thảo Tờ trình xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi), trong đó đưa ra 2 giải pháp. Giải pháp 1 như hiện hành, đó là cơ quan Thuế và BHXH phối hợp thu BHXH theo quy chế phối hợp giữa Tổng cục Thuế và BHXH VN. Giải pháp 2, đề xuất cơ quan Thuế thu các khoản BHXH mang tính chất bắt buộc đối với đơn vị sử dụng lao động… Như vậy, theo đề xuất này, cơ quan Thuế sẽ thực hiện đồng thời thu thuế và thu tiền đóng BHXH bắt buộc của chủ sở hữu lao động. Theo Bộ Tài chính, mục tiêu đề xuất này nhằm “cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính (TTHC), tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế và đóng BHXH; cắt giảm và đơn giản hóa TTHC như đơn vị sử dụng lao động chỉ khai và nộp thuế - BHXH tại một cơ quan; giảm thời gian kê khai thuế - BHXH (thực hiện trên cùng một tờ khai); cải thiện môi trường kinh doanh, giảm thanh, kiểm tra việc nộp thuế và BHXH, minh bạch hóa TTHC và phát triển đối tượng tham gia BHXH”.

Tuy nhiên, trước đề xuất này, bà Nguyễn Thị Minh, Thứ trưởng Bộ Tài chính, Tổng giám đốc BHXH ViN chỉ rõ: “Đối tượng của cơ quan Thuế và BHXH khác nhau. Cơ quan Thuế theo dõi đầu mối doanh nghiệp. Còn cơ quan BHXH theo dõi đến từng cá nhân người lao động, suốt cả cuộc đời cho đến khi chi trả lương hưu và đến lúc chết thì chi trả tiền tuất”. Hơn nữa, thu thuế chỉ có một quy trình; trong khi thu BHXH có từ 8-9 quy trình như: Tư vấn, hướng dẫn, lập danh sách, xét duyệt, thẩm định và chi trả chế độ. Như vậy, không thể chuyển toàn bộ nhiệm vụ này sang ngành thuế được. “Cải cách là rất tốt, nhưng phải thận trọng, tránh để đưa vào luật rồi khó thực hiện, lại phải sửa…”, bà Minh khẳng định.

Cũng theo phân tích của cơ quan BHXH VN, nếu hợp nhất bộ phận thu BHXH về thuế, cơ quan BHXH vẫn phải duy trì bộ máy để thu các khoản BHXH khác. Như vậy, cả ngành thuế và ngành BHXH cùng có “bộ phận thu BHXH”, không những không tiết kiệm chi phí, mà còn gây lãng phí hơn, bộ máy cồng kềnh hơn. Khi đó, người lao động, người dân muốn xác nhận BHXH sẽ phải đến 2 cơ quan, gây lãng phí tiền bạc, công sức của họ. Đáng chú ý, cơ quan Thuế ở các nước cũng chỉ thu hộ BHXH, chứ không phải hợp nhất 2 bộ phận của 2 cơ quan lại.

Nhìn nhận vấn đề này, ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ LĐ,TB&XH cho biết: Đa số các quốc gia hiện nay vẫn thực hiện thu BHXH và thuế theo 2 cơ quan riêng biệt. Do vậy, đề xuất này cần phải cân nhắc. Bởi, chỉ cơ quan BHXH mới theo dõi được lịch sử tham gia BHXH của người lao động để giải quyết các chế độ như hưu trí, thai sản… “Nếu chuyển thu BHXH sang cơ quan Thuế, sẽ dễ phát sinh những hệ luỵ, thậm chí có thể sau 5 năm đã phải sửa đổi lại”, ông Diệp cho biết.

Còn theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội, ở một số nước, cơ quan Thuế chỉ đứng ra thu hộ BHXH, không phải hợp nhất khâu thu của 2 cơ quan với nhau, vì chức năng, nhiệm vụ mỗi cơ quan khác nhau. “Chưa kể, khi hợp nhất cũng chỉ phần BHXH bắt buộc, còn BHXH tự nguyện, BHYT vẫn phải có bộ phận của BHXH thực hiện, như vậy bộ máy lại phình thêm”, bà Hương nhận định. 

Đề nghị thanh tra doanh nghiệp nợ quỹ BHXH hơn 16 tỷ đồng