Đề xuất nhiều chính sách giúp thị trường trái phiếu phục hồi

Cho phép thay đổi kỳ hạn, hoán đổi trái phiếu đã phát hành

Theo đó, dự thảo của Bộ Tài chính có nhiều đề xuất đáng chú ý như: Đề xuất thời gian thực hiện quy định về xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp sẽ được lùi lại 1 năm, chuyển từ ngày 1/1/2023 sang ngày 1/1/2024.

Kiến nghị Chính phủ cho phép giãn thực hiện quy định về yêu cầu bắt buộc xếp hạng tín nhiệm trong vòng 1 năm, thực hiện từ ngày 1/1/2024 thay vì từ ngày 1/1/2023 như quy định tại Nghị định 65. Đối với trái phiếu chào bán ra công chúng, doanh nghiệp phát hành vẫn phải xếp hạng tín nhiệm từ đầu năm sau.

Kế đến, Bộ Tài chính đề xuất cho phép doanh nghiệp được thay đổi kỳ hạn, hoán đổi trái phiếu đã phát hành theo quy định của pháp luật về phát hành trái phiếu tối đa không quá 2 năm so với kỳ hạn tại phương án phát hành trái phiếu đã công bố cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, trong dự thảo nghị định mới, Bộ Tài chính cũng kiến nghị cho phép doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu thỏa thuận về việc chuyển đổi khoản thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn thành khoản vay hoặc tài sản khác.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản ảm đạm, thanh khoản yếu, lượng trái phiếu đáo hạn lớn, chuyên gia bất động sản cho rằng, chính sách trên được thông qua giúp thị trường có thời gian xoay xở, phục hồi.

TS. Đinh Thế Hiển, Viện trưởng Viện Nghiên cứu tin học và kinh tế ứng dụng chia sẻ, năm 2020, 2021 và đầu năm 2022, số lượng trái phiếu đã phát hành rất lớn và sẽ đáo hạn vào năm 2023, 2024 và cả 2025 với một số tiền không nhỏ.

Trong bối cảnh hiện nay, thị trường bất động sản đang gặp nhiều khó khăn và đa số các doanh nghiệp bất động sản đang gặp vấn đề trong việc đáo hạn. Trong khi số vốn mà họ có được khi phát hành trái phiếu lại đang nằm trong các dự án bất động sản đang triển khai và các sản phẩm chưa bán ra được để thu hồi trả nợ.

Vì vậy việc sửa đổi Nghị định này sẽ tạo dư địa, cho phép các nhà phát hành, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản, ngân hàng và công ty chứng khoán có thêm thời gian xử lý vấn đề trái phiếu.

"Dọn đường" giãn nợ?

Cũng theo ông Hiển, hiện nay có nhiều nhà đầu tư dưới chuẩn đang mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Nếu theo quy định mới, họ sẽ không phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp. Chính vì vậy, đề xuất lùi thời hạn áp dụng tiêu chuẩn nhà đầu tư chuyên nghiệp là "dọn đường" cho việc gia hạn/giãn nợ; tạo điều kiện để những nhà đầu tư dưới chuẩn tiếp tục được mua trái phiếu mới để doanh nghiệp đảo nợ.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho biết, việc Bộ Tài chính lấy ý kiến góp ý để sửa đổi một số điều khoản của Nghị định 65 thể hiện sự chủ động, linh hoạt, nhanh nhạy của Bộ Tài chính khi đã có nhiều DN phản ánh các điều kiện để phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) hiện đang gây khó khăn cho DN trong việc phát hành trái phiếu, đặc biệt có nhiều vấn đề yêu cầu quá sức đối với DN.

“TPDN là nguồn vốn chính để DN sản xuất, kinh doanh trong trung và dài hạn, vì thế việc sửa đổi một số nội dung của Nghị định 65 là điều cần thực thi ngay để giúp các DN phát hành được trái phiếu trong bối cảnh DN đang gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn. Việc sửa đổi Nghị định 65 vừa tháo gỡ được khó khăn cho DN vừa đảm bảo được quyền lợi của nhà đầu tư, vừa đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước”, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh đánh giá.

Ông Vicente Nguyễn – quản lý quỹ AFC Vietnam Fund cho rằng, nếu việc Sửa đổi nghị định 65 về việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong đó có điều khoản cho phép kéo dài thời hạn của trái phiếu doanh nghiệp nếu có trên 65% trái chủ đồng ý được thông qua, thì thanh khoản của thị trường tạm thời được giải tỏa.

Thời hạn kéo dài tối đa 2 năm, cũng đủ cho các doanh nghiệp đủ thời gian cơ cấu lại dòng tiền và nguồn vốn. Đây là một trong những giải pháp hỗ trợ cho thị trường trái phiếu, thị trường bất động sản và ngân hàng.

Bất động sản chịu áp lực lớn nhất

Trước đó, theo thống kê từ Công ty Chứng khoán BSC, tổng giá trị phát hành trái phiếu trong năm 2020 và năm 2021 lần lượt là 458.700 tỷ đồng và 775.800 tỷ đồng, trong đó nhóm ngành BĐS chiếm khoảng 40 - 45% tổng giá trị phát hành.

Tổng quy mô trái phiếu đáo hạn năm 2023 - 2024 ước tính lần lượt khoảng 317.500 tỷ đồng và 363.400 tỷ đồng, cao hơn mức 220 nghìn tỷ đồng năm 2022. Do đó, BSC cho rằng, đây là áp lực tương đối lớn đặc biệt đối với các doanh nghiệp bất động sản (BĐS). Chưa kể, một loạt yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến thanh khoản của các doanh nghiệp BĐS như khả năng lãi suất tăng; một số ngân hàng thương mại kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động tín dụng đổ vào BĐS…

Đánh giá được những rủi ro, tháng 9/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 65 sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 153 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế.

Nghị định này đã sửa đổi quy định về mục đích phát hành trái phiếu nhằm tăng cường trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp phát hành trong việc sử dụng tiền thu từ phát hành trái phiếu đúng mục đích. Từ đó, mục đích phát hành trái phiếu là để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư, cơ cấu lại nợ của chính doanh nghiệp hoặc mục đích phát hành trái phiếu theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải nêu cụ thể mục đích phát hành trong phương án phát hành và công bố thông tin cho nhà đầu tư đăng ký mua trái phiếu. Việc sử dụng vốn huy động từ phát hành trái phiếu của doanh nghiệp phải bảo đảm đúng mục đích theo phương án phát hành và nội dung công bố thông tin cho nhà đầu tư…

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, Nghị định 65 thắt chặt trong bối cảnh hiện tại, khiến doanh nghiệp khó phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng như đáp ứng các yêu cầu về xếp hạng tín nhiệm, tài sản bảo đảm…

Do đó, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương khẩn trương đánh giá, rà soát kỹ, đề xuất việc sửa đổi Nghị định số 65.

Nhà ở xã hội, điểm sáng thanh khoản của thị trường bất động sản 2023