Điểm mặt loạt dự án được EVN mua điện vượt giá trần

Đàm phán lại nhưng giá vẫn vượt khung

Theo kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng các công trình điện theo quy hoạch điện VII và quy hoạch VII điều chỉnh vừa được Thanh tra chính phủ công bố, tháng 5/2014, Công ty Mua bán điện (EPTC, thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam) và chủ đầu tư dự án Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2 là Công ty Cổ phần Thủy điện Trung Nam ký hợp đồng mua bán với giá tạm tính 1.740 đồng/kWh, cao hơn 757 đồng/kWh so với mức trần khung giá năm 2013 của Bộ Công thương.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sau đó đề xuất giá tạm thanh toán cho nhà máy này theo giá trần từng năm, nhưng Bộ Công thương vẫn chấp thuận mức giá vượt khung là 1.740 đồng/kWh. Thanh tra Chính phủ cho rằng đây là vi phạm Luật Điện lực, Nghị định 137 với quy định giá mua điện không được vượt khung giá đã ban hành.

Sau khi Công ty Trung Nam duyệt quyết toán vốn đầu tư Nhà máy thủy điện Đồng Nai 2, công ty mua bán điện và chủ đầu tư này đàm phán lại nhưng giá mua điện vẫn vượt khung, nằm ngoài thẩm quyền duyệt hợp đồng của Cục Điều tiết điện lực. Tuy nhiên, cục này chưa kiểm tra hợp đồng mua bán điện, báo cáo bộ trưởng xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

Thanh tra Chính phủ cho rằng việc đàm phán giá điện trên cơ sở số liệu quyết toán vốn do chủ đầu tư cung cấp và được đơn vị kiểm toán độc lập thực hiện là thiếu tin cậy. Tức là giá mua điện 1.740 đồng một kWh (chưa gồm thuế VAT) cho Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2 là chưa đảm bảo pháp lý.

Sai phạm tương tự cũng diễn ra tại Nhà máy Thủy điện Sông Bung 4. Công ty mua bán điện và Công ty Cổ phần Phú Thạnh Mỹ (chủ đầu tư Sông Bung 4) ký hợp đồng với giá 1.271,84 đồng/kWh, vượt hơn 211 đồng/kWh so với khung giá năm 2015. Kết quả đàm phán này không được báo cáo với Cục Điều tiết điện lực. Theo Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm thuộc về EVN.

Tháng 7/2022, EVN và Công ty Cổ phần Phú Thạnh Mỹ đã ký hợp đồng sửa đổi, bổ sung hợp đồng mua bán điện, trong đó giá chính thức là 1.110 đồng một kWh, bằng giá trần khung với nhà máy thủy điện năm 2019. Tuy nhiên, những vi phạm trên dẫn tới việc đàm phán, xử lý các vướng mắc về giá mua điện, hợp đồng mua bán kéo dài hơn 10 năm chưa được xử lý dứt điểm. Trách nhiệm thuộc về EVN, Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công thương.

Phớt lờ kiến nghị của kiểm toán Nhà nước

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra các kiến nghị của kiểm toán Nhà nước liên quan xử lý tài chính tại Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1, Đồng Nai 5 chưa được các bên thực hiện, dẫn đến kéo dài nhiều năm.

Cụ thể, ngày 5/9/2016, kiểm toán Nhà nước có báo cáo kết quả kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 và Dự án đầu tư xây dựng công trình phân phối 500 KV Trung tâm Điện lực Vũng Áng, trong đó kiến nghị xử lý tài chính với tổng số tiền giảm trừ gần 3.140 tỷ đồng. Nhưng đến thời điểm thanh tra, việc đàm phán lại để điều chỉnh giá mua bán điện vẫn chưa được EVN, EPTC và PV Power thực hiện theo kết luận, kiến nghị của kiểm toán Nhà nước.

Đối với dự án xây dựng công trình Thủy điện Đồng Nai 5, tháng 5/2016, kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm hơn 351 tỷ đồng vốn đầu tư dự án này và đề nghị đàm phán lại giá điện theo quyết toán vốn đầu tư dự án, nhưng đến thời điểm thanh tra, việc điều chỉnh giá điện vẫn chưa hoàn tất. Điều đáng nói, Bộ Công thương được nhận báo cáo kiểm toán nhưng chưa chỉ đạo EVN đàm phán lại giá mua điện, điều chỉnh hợp đồng mua bán điện.

Trước những vi phạm này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Công thương làm việc với các bên liên quan để các bên đàm phán lại giá mua bán điện của nhà máy này, báo cáo Cục Điều tiết điện lực và Bộ trưởng Công thương xem xét, quyết định.

Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu các đơn vị liên quan kiểm điểm, xử lý trách nhiệm với những khuyết điểm, vi phạm tại các dự án này.

Áp sai giá mua điện ưu đãi, Bộ Công thương khiến tiền thanh toán "chênh" gần 1.500 tỷ

Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công thương đề xuất giải pháp xử lý về kinh tế khi để EVN thanh toán gần 1.500 tỷ đồng để mua điện của 14 dự án được hưởng giá FIT sai quy định.