Sau khi Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) được ký kết, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chắc chắn đã thu hút được nhiều sự chú ý, đặc biệt là sau khi chính quyền Trung Quốc bày tỏ thái độ cởi mở và tích cực đối với việc gia nhập CPTPP.
Tại Hội nghị trực tuyến các nhà lãnh đạo kinh tế APEC lần thứ 27 tổ chức hôm thứ Sáu tuần trước, lãnh đạo cấp cao nhất của Trung Quốc cho biết Bắc Kinh sẽ xem xét việc gia nhập CPTPP, kế thừa Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà chính phủ Mỹ đã rút khỏi năm 2017.
Dù cả Trung Quốc và Mỹ đều không phải là quốc gia tham gia CPTPP, nhưng khả năng to lớn mà cả hai nước này có thể mang lại cho hiệp ước thương mại đã gây ra cuộc thảo luận sôi nổi trong những ngày gần đây.
Đầu tiên, việc Trung Quốc công bố ý định tham gia CPTPP thể hiện cam kết mạnh mẽ của nước này trong việc thúc đẩy mở cửa, chủ nghĩa đa phương và toàn cầu hóa thương mại.
Hơn nữa, nếu chính quyền tiếp theo của Mỹ một lần nữa thay đổi chính sách về CPTPP, thì sẽ có một nền tảng mới cho đối thoại kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc.
Vì CPTPP có các tiêu chuẩn cao hơn điều chỉnh nhiều khía cạnh khác - chẳng hạn như thương mại dịch vụ, công nghệ cao và quyền sở hữu trí tuệ - so với RCEP, nên xã hội toàn cầu cũng rất quan tâm đến việc liệu khuôn khổ thương mại đa phương này có thể đóng một vai trò nào trong hòa giải xích mích Mỹ-Trung liên quan đến tranh chấp thương mại, rào cản đầu tư...
Tuy nhiên, truyền thông nhà nước Trung Quốc lưu ý rằng thái độ của Nhật Bản đối với ý định của Trung Quốc cũng rất đáng quan tâm. Khi Mỹ rời TPP, Nhật Bản, quốc gia chiếm gần một nửa GDP của CPTPP, trở thành động lực cứu vãn thỏa thuận. Và, Nhật Bản sẽ dẫn đầu cơ chế ra quyết định trong CPTPP vào năm tới với tư cách là chủ tịch cho năm 2021.
Nếu Trung Quốc có thể tham gia CPTPP, điều đó có nghĩa là sẽ có nhiều lợi ích thương mại cụ thể hơn cho phía Nhật Bản. Điều này là do trao đổi kinh tế giữa hai nước có thể được tiến hành theo các tiêu chuẩn cao hơn, có lợi cho việc giải phóng tiềm năng thương mại song phương. Nền kinh tế Nhật Bản tăng trưởng 21,4% trên cơ sở hàng năm trong quý thứ ba, tốc độ nhanh nhất kể từ khi có dữ liệu so sánh.
Sự phục hồi chủ yếu là do nhu cầu bên ngoài gia tăng, thúc đẩy bởi nền kinh tế Trung Quốc và các nền kinh tế châu Á khác đang phục hồi. Có thể hình dung rằng dưới các tiêu chuẩn cao hơn của thương mại quốc tế, hợp tác thương mại giữa hai nền kinh tế lớn của châu Á sẽ ngày càng tăng.
Từ quan điểm địa chính trị, vai trò của Nhật Bản trong địa chính trị quốc tế sẽ được nâng cao hơn nữa nếu cả Trung Quốc và Mỹ đều quan tâm đến việc tham gia CPTPP. Nhật Bản đã duy trì quan hệ kinh tế chặt chẽ với Mỹ, trong khi Trung Quốc và Nhật Bản có mối quan hệ hợp tác chuỗi ngành công nghiệp lâu đời.
Vì vậy, nếu Nhật Bản có thể cân bằng tốt hơn mối quan hệ với Trung Quốc và Mỹ, nước này sẽ đóng một vai trò quan trọng hơn trong vòng tròn kinh tế châu Á - Thái Bình Dương. Điều này cũng có thể mang lại cho nước này nhiều cơ hội thương mại, đầu tư và kinh doanh hơn, cho phép nền kinh tế của nước này phục hồi tốt hơn sau tác động của đại dịch.
Báo chí Trung Quốc cho rằng, vấn đề hiện nay là ở chỗ, Nhật Bản sẽ không để những cân nhắc địa chính trị cản trở việc theo đuổi hợp tác kinh tế đa phương về cơ bản sẽ mang lại lợi ích cho đất nước mình.
Hôm 20/11, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố tại buổi khai mạc hội nghị cấp cao APEC rằng: "Trung Quốc hoan nghênh việc ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực và sẽ tích cực xem xét việc tham gia Hiệp định Toàn diện và Tiến bộ về Đối tác Xuyên Thái Bình Dương".
Ban đầu, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã được ký kết vào ngày 6/2/2016 tại New Zealand sau 7 năm đàm phán. Văn kiện được ký kết bởi đại diện của 12 quốc gia gồm Australia, Brunei, Việt Nam, Canada, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ, Chile và Nhật Bản.
Tuy nhiên, ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố rút Mỹ khỏi TPP. Kết quả là, 11 quốc gia còn lại đã ký một văn kiện mới về việc thành lập khu vực thương mại tự do vào tháng 5 năm 2019 - Hiệp định Toàn diện và Tiến bộ về Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Hiệp định có hiệu lực từ ngày 30 tháng 12 năm 2018. Đến nay, Hiệp định đã được Australia, Việt Nam, Canada, New Zealand, Mexico, Singapore và Nhật Bản phê chuẩn.
Các quốc gia thuộc hiệp định CPTPP chiếm khoảng 13% GDP thế giới và có khoảng 500 triệu người sinh sống.
Trước đó, ngày 18/11, khi trả lời phỏng vấn tờ Thời báo Hoàn Cầu, nhà kinh tế học Stephen Roach, thành viên cấp cao tại Viện Jackson về Các vấn đề Toàn cầu của Đại học Yale và là chuyên gia về quan hệ kinh tế Hoa Kỳ - Trung Quốc, cho rằng Hoa Kỳ sẽ quay lại Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) khi ông Joe Biden đắc cử.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận