Dự án Vành đai 3 TP.HCM mòn mỏi chờ cát đắp

Công trường nằm chờ vật liệu

Nửa năm nay, từ khi dự án Vành đai 3 TP.HCM khởi công, khối lượng xây lắp các gói thầu vẫn cầm chừng. Thiếu nguồn cát đắp, nhiều đoạn công trường nằm chờ dù đã bóc xong lớp hữu cơ.

Đầu tháng 12, hoạt động thi công tại các công trường dự án vẫn diễn ra nhộn nhịp. Tuy vậy, các nhà thầu mới tập kết nhân sự, thiết bị, vật tư để thi công một số công trình phụ trợ, đường công vụ, cọc khoan nhồi… Thiếu cát đắp nền khiến một số đoạn đã đào bóc hữu cơ nhưng chưa thể tiếp tục thi công.

Ông Nguyễn Văn Nam, Chỉ huy trưởng công trường thi công cầu Cây Xanh (thuộc gói thầu XL6, xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi) cho biết, đơn vị phụ trách thi công 6km. Các mỏ cát cung cấp cho dự án chủ yếu từ các tỉnh miền Tây chuyển lên. Tuy nhiên, số lượng ít ỏi hiện nay chưa thể đáp ứng nhu cầu.

Tình trạng khan hiếm càng nghiêm trọng hơn khi một số mỏ đã ngưng cung cấp hoặc chỉ cung cấp cho các dự án cao tốc trục dọc, trục ngang, các dự án của các tỉnh.

"Hiện Vành đai 3 mới chỉ triển khai một số gói thầu. Trong bối cảnh cuối năm 2023 sẽ đấu thầu xong 6 gói còn lại, lúc đó nhu cầu cát đắp sẽ càng lớn hơn", ông Nam nói và cho rằng, nếu tình trạng này kéo dài, tiến độ dự án có nguy cơ bị chậm.

Dọc tuyến đường qua các khu vực như Hóc Môn, Củ Chi, TP Thủ Đức… hiện cũng đã hoàn thành việc cào bóc hữu cơ, song phần lớn công địa đang phải nằm chờ cát.

Theo ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (chủ đầu tư), nhu cầu vật liệu cho toàn tuyến Vành đai 3 ước tính khoảng 12,2 triệu m3. Trong đó, nguồn đất và cát phục vụ công tác san lấp khoảng 7 triệu m3; cát và đá xây dựng hơn 5,2 triệu m3.

Các đơn vị liên quan đã khảo sát và thống kê trong vùng có 120 mỏ vật liệu đang khai thác thuộc 8 địa phương, trong đó có ba tỉnh mà vành đai đi qua gồm: Bình Dương, Đồng Nai và Long An, còn lại chủ yếu ở miền Tây. Tổng trữ lượng tại 120 mỏ vật liệu này ước tính hơn 503 triệu m3.

"Tuy nhiên, nguồn này sẽ bị phân tán qua nhiều công trình lớn khác đang triển khai ở khu vực, dễ dẫn đến Vành đai 3 gặp tình trạng khan hiếm vật liệu", ông Phúc cho biết.

Xoay tìm cát sông, trông chờ cát biển

Hiện nguồn cát đắp nền đường còn thiếu khoảng 20% khối lượng so với nhu cầu của dự án. Để tháo gỡ khó khăn này, lãnh đạo UBND TP.HCM đã chỉ đạo các cơ quan khảo sát bổ sung, làm việc với các địa phương lân cận để điều phối, hỗ trợ đẩy nhanh các thủ tục gia hạn thời gian khai thác, nâng công suất mỏ.

Hồi tháng 2, UBND TP.HCM đã có văn bản gửi 5 tỉnh gồm Bà Rịa – Vũng Tàu, Vĩnh Long, An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp đề nghị hỗ trợ cát xây đường Vành đai 3. Thế nhưng, một số địa phương như Bình Dương và Bình Phước cho biết các tỉnh không thể đáp ứng vì không có thẩm quyền.

Tiền Giang và Vĩnh Long cho hay có nguy cơ thiếu trầm trọng vì các mỏ khoáng sản trên địa bàn tỉnh chỉ đáp ứng được khoảng 3,6 triệu m3 (khoảng 50% nhu cầu dự án). Còn 50% cát đắp nền cho Vành đai 3 dự kiến lấy tại Đồng Tháp và An Giang. Thế nhưng, Đồng Tháp đã từ chối trước đó vì cần ưu tiên phục vụ các dự án trọng điểm tại địa phương.

Còn lãnh đạo tỉnh An Giang mới đây cũng phúc đáp UBND TP.HCM rằng địa phương không còn khả năng hỗ trợ nguồn cát cho thành phố. Nguyên nhân là hiện mọi nguồn cát tại An Giang đều đã huy động cho các dự án cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Để tìm cách tháo gỡ, ông Lương Minh Phúc cho biết, tuần tới, Tổ Vật liệu của TP.HCM sẽ làm việc với các tỉnh lân cận để bàn và thống nhất về vấn đề này.

Sở GTVT TP cũng đề xuất UBND TP tiếp tục kiến nghị Bộ GTVT, Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo cấp có thẩm quyền, chủ trì, làm việc với UBND các tỉnh để điều phối, thực hiện cam kết khối lượng cụ thể tại các mỏ khoáng sản trên địa bàn các tỉnh phục vụ dự án Vành đai 3.

Đồng thời, Sở GTVT cũng tham mưu TP kiến nghị Bộ GTVT, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ sớm ban hành tiêu chuẩn sử dụng cát biển phục vụ các dự án đường bộ cao tốc, giải quyết tình trạng khan hiếm vật liệu cát đắp như hiện nay.

Vừa qua, lãnh đạo Chính phủ đã nhiều lần trực tiếp kiểm tra các dự án, làm việc với các địa phương và yêu cầu tập trung tháo gỡ khó khăn về vật liệu xây dựng cho các dự án.

Với việc Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ, cùng cơ chế thí điểm đặc thù về khai thác khoáng sản làm vật liệu thông thường, thủ tục cấp phép khai thác vật liệu tại các mỏ có thể rút ngắn được khoảng 8 - 10 tháng.

Điều này được kỳ vọng có thể tháo nút thắt giúp đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án đang khan hiếm nguồn cát đắp trên cả nước hiện nay, không riêng Vành đai 3.