Giải pháp nào tăng tỷ lệ BHXH tự nguyện?

Đại biểu chia sẻ kinh nghiệm phát triển BHXH tự nguyện tại Hội thảo

Điều chỉnh tăng tính hấp dẫn

Chia sẻ kinh nghiệm trong phát triển đối tượng BHXH tự nguyện, theo ông Lê Viết Thức, Phó giám đốc BHXH tỉnh Nghệ An, cán bộ BHXH và nhân viên đại lý phải “bám làng, bám dân” mới tìm được nguồn và vận động được nhân viên đại lý thu và cơ quan bảo hiểm cần xuống tận nơi, gặp gỡ tiếp xúc với các nhóm đối tượng tiềm năng để tư vấn cho người dân hiểu được những lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện. Qua triển khai tại Nghệ An được người dân hưởng ứng rất tích cực, tạo lòng tin với người tham gia, tạo được lan tỏa chính sách trong cộng đồng.  

Còn theo bà Đàm Thị Phương Thảo, Phó giám đốc BHXH huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng: “Lựa chọn đúng đối tượng là điều quan trọng. Kinh nghiệm người tư vấn phải hiểu rõ, hiểu sâu các quy định về BHXH tự nguyện, để khi tư vấn bản thân luôn tự tin và khi đối tượng hỏi có thể trả lời ngay những thắc mắc của đối tượng tạo sự chuyên nghiệp và tin tưởng”.

Trên cơ sở thực tế, chia sẻ phương pháp tiếp cận và phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, ông Vũ Mạnh Chữ, Phó trưởng ban Thu BHXH Việt Nam cho rằng: “Các đại lý cần tích cực hơn nữa trong công tác tuyên truyền một cách thực tế, cụ thể và phong phú đa dạng. Nhất là tổ chức tuyên truyền tại nơi công cộng đông người dân như tại các chợ, tổ chức các hội nghị tuyên truyền tại các xã, phường… thực hiện thủ tục nhanh chóng khi người dân muốn tham gia”.

Dưới góc độ cơ quan quản lý chính sách BHXH, ông Trần Hải Nam, Vụ phó Vụ BHXH, Bộ LĐ, TB&XH cho rằng: “Cần phải đổi mới cơ chế tài chính phát huy mạnh mẽ vai trò, đa dạng các kênh đại lý thu. Bên cạnh đó, cần huy động sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền địa phương trong phát triển đối tượng BHXH tự nguyện; không ngừng áp dụng đồng bộ các giải pháp, ưu tiên phát triển đối tượng bền vững, tham gia lâu dài… Chính sách BHXH cần đa dạng, linh hoạt, hướng tới đáp ứng được nhu cầu, khả năng của nhiều nhóm đối tượng khác nhau; huy động sự hỗ trợ của toàn xã hội đối với người dân tham gia BHXH tự nguyện…”.

Theo ông Chữ, nhóm đối tượng tiềm năng để phát triển BHXH tự nguyện là nông dân, lao động tại nông thôn và lao động phi chính thức. Tuy nhiên, nhóm đối tượng này lại ít được tiếp cận các thông tin, chính sách về BHXH tự nguyện. Do vậy, để thu hút hơn người lao động tham gia BHXH tự nguyện, các đại biểu cho rằng, cần đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền phù hợp với từng nhóm đối tượng. Bên cạnh đó, cần giao chỉ tiêu kế hoạch phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện đến từng đại lý thu. Đa dạng các hình thức, phương thức nhận hồ sơ, trả kết quả, thu tiền đóng, chuyển tiền đóng vào quỹ đối với người tham gia BHXH tự nguyện.

Cần khơi dậy thị trường tiềm năng

Theo đánh giá của ông Trần Đình Liệu, Phó tổng giám đốc BHXH Việt Nam, sau hơn 10 năm triển khai BHXH tự nguyện, số đối tượng tham gia năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, hiện nay toàn quốc chỉ có gần 200.000 người tham gia, còn quá thấp so với tiềm năng và mục tiêu đề ra. Ông Liệu cũng cho rằng: “Trên cơ sở tham góp ý kiến, đề xuất từ hội thảo này, BHXH Việt Nam xây dựng một bộ quy trình chuẩn về phát triển BHXH tự nguyện cho cả nước”.

Thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ có những thay đổi về cơ chế để phát huy hơn nữa vai trò, hiệu quả của các hệ thống đại lý; tăng cường phát triển, mở rộng đối tượng, lấy khách hàng là trung tâm; ưu tiên cho phát triển bền vững, tham gia lâu dài; tăng cường tập huấn, đào tạo đội ngũ cán bộ đại lý… tạo thành cuộc cách mạng đột phá, bước tiến mạnh mẽ trong phát triển BHXH tự nguyện. Hiện, ngành Bưu điện đang là một kênh đại lý lớn của ngành BHXH trong việc tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến 30/9/2018, số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là 189.502 người, đạt 57,2% so với kế hoạch giao. Trong đó, một số địa phương thực hiện tốt công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện như: Điện Biên 1.740 người, đạt 97,9% kế hoạch; Quảng Bình là 5.895 người, đạt 89,2% kế hoạch; Cao Bằng là 1.995, đạt 88,0% kế hoạch… Tuy nhiên, đến nay có tới 48 địa phương giảm đối tượng so với năm 2017, nguyên nhân chủ yếu một số đối tượng tham gia nghỉ hưởng chế độ BHXH hoặc chuyển đối tượng theo quy định; người tham gia chưa hiểu đầy đủ về chính sách; có thu nhập thấp, không ổn định; chưa có thói quen tham gia BHXH khi còn trẻ để hưởng lương hưu khi về già; chưa giao chỉ tiêu cụ thể cho từng đại lý thu… Theo đánh giá, chỉ còn chưa đầy 3 tháng kết thúc năm 2018, việc hoàn thành chỉ tiêu đề ra rất áp lực cho các địa phương.

Nhọc nhằn mở rộng đối tượng BHXH tự nguyện