Gỡ nút thắt tài chính cho mục tiêu Net Zero

Số liệu ước tính của Ngân hàng Thế giới cho thấy, để thực hiện lộ trình tăng trưởng xanh, thích ứng với khí hậu và phát thải ròng bằng 0, dự kiến Việt Nam sẽ cần đầu tư thêm khoảng 6,8% GDP, tương đương 368 tỷ USD từ nay đến năm 2040.

Nhu cầu đầu tư đầu tư sẽ tập trung lớn vào vào năng lượng, giao thông, nông nghiệp và công nghiệp.

Như vậy, chuyển dịch năng lượng không đơn thuần là chuyển dịch giữa các loại hình công nghệ mà là sự thay đổi của cả nền kinh tế. Do đó, đòi hỏi một quy mô tài chính khổng lồ.

Đại diện UNDP nhấn mạnh tại tọa đàm “Quản trị và tài chính cho chuyển dịch năng lượng công bằng” rằng, tài chính là yếu tố quan trọng trong việc đạt được chuyển đổi năng lượng công bằng.

Trong đó, khả năng sinh lời và khả năng dự báo là những yếu tố then chốt trong tài chính.

“Nếu thiếu 2 yếu tố này, nguồn tài chính cho các dự án năng lượng tái tạo có khả năng bị hạn chế”, theo đại diện UNDP.

Tuy nhiên thị trường vốn của Việt Nam còn quá nhỏ về quy mô và chưa đa dạng các công cụ tài chính. Vì vậy, đòi hỏi phải có cơ chế thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính.

Ông Phạm Xuân Hòe, nguyên Phó Viện trưởng, Viện Chiến lược ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước cho biết, ngày càng nhiều ngân hàng tại Việt Nam quan tâm tới tín dụng xanh và trái phiếu xanh.

Theo ông Hòe, hiện tổng dư nợ tín dụng xanh của Việt Nam mới chiếm 4-5% tổng dư nợ cho vay của nền kinh tế, song tốc độ tăng trưởng lên tới gần 30%.

Mục tiêu của Việt Nam đến năm 2025 của Đề án Ngân hàng xanh được Thống đốc ban hành 2018 đặt mục tiêu tăng dần tỷ lệ của tín dụng xanh trên tổng dư nợ, 60% ngân hàng tiếp cận và triển khai cho vay các dự án tín dụng xanh…

Tuy nhiên, ông Hòe cũng chỉ ra các thách thức đối với tài chính xanh trong lĩnh vực này. Đó là, việc thiếu nguồn vốn, lãi suất và kỳ hạn không tối ưu.

"Chính sách hỗ trợ đối với tài chính xanh thiếu vắng về thanh khoản, lãi suất, thuế, phí. Chưa có chính sách ưu ái cho doanh nghiệp phát triển xanh cũng như thiếu vắng chi tiêu công xanh; Nhận thức, thói quen tiêu dùng xanh chưa cao", ông Hòe nói.

Ông Hòe cũng lưu ý, thách thức lớn nhất là tư duy chính sách và tính đồng bộ của chính sách.

Bên cạnh đó, còn có một số vấn đề về quản trị như thị trường minh bạch, cạnh tranh, thỏa thuận mua bán điện trực tiếp, môi trường pháp lý, quy định về xây dựng, truyền tải và phân phối cho các nhà sản xuất đóng vai trò quan trọng trong huy động tài chính....

Qua đó, ông Hòe đề xuất Chính phủ nhanh chóng ban hành danh mục phân loại xanh để có cơ sở định hướng, quản lý, khuyến khích, phát triển, báo cáo, thống kê Tài chính xanh cho năng lượng xanh, tái tạo.

"Các cơ quan quản lý chỉ đạo các ngân hàng xây dựng chương trình tín dụng xanh, Trái phiếu xanh cho năng lượng xanh; Hỗ trợ khu vực tư nhân tiếp cận, huy động, sử dụng nguồn tài chính xanh quốc tế.

Đồng thời, chỉ đạo yêu cầu các tập đoàn, doanh nghiệp, ngân hàng nhà nước và khuyến khích các tập đoàn, ngân hàng tư nhân cam kết chuyển đổi danh mục đầu tư/cho vay để đạt Net Zero vào năm 2050”, ông Hòe nói.

Giá thịt lợn tăng cao, có phải do xuất lậu sang Trung Quốc?