Kết nối "Hai hành lang, một vành đai", thúc đẩy hợp tác đường sắt Việt - Trung

Thúc đẩy vận tải liên vận quốc tế

Những tháng cuối năm 2023, tại ga liên vận quốc tế Đồng Đăng, những chuyến tàu hàng liên vận vẫn đều đặn qua lại giữa đường sắt hai nước Việt Nam - Trung Quốc.

Chỉ tính riêng tháng 11/2023, thông qua cửa khẩu đường sắt này, đã có 292 toa xe với 8.323 tấn hàng xuất, trong đó hàng từ Việt Nam quá cảnh Trung Quốc sang nước thứ ba đạt 1.636 tấn; các mặt hàng chủ yếu là thực phẩm, đồ gỗ, hàng điện tử, điện lạnh, gia dụng... 

Chiều hàng nhập, có 378 toa xe, với hơn 12.900 tấn; các mặt hàng chủ yếu là thực phẩm, sắt thép, hóa chất, gia dụng...

Tương tự, tại cửa khẩu đường sắt ga liên vận quốc tế Lào Cai, các đoàn tàu liên vận vận chuyển hàng từ Việt Nam xuất qua Trung Quốc gồm: lưu huỳnh, quặng sắt, linh kiện điện tử; hàng từ Trung Quốc nhập Việt Nam gồm phân bón, sắt thép, than cốc, sunfat amoni, pin năng lượng mặt trời, rau tươi...

Tổng công ty Đường sắt VN cho biết, kết quả này đến từ sự hợp tác chặt chẽ giữa đường sắt hai nước trong nhiều năm qua nhằm thúc đẩy vận tải liên vận quốc tế. 

Theo đó, hai nước đã ký Hiệp định đường sắt biên giới năm 1992 và chính thức thông xe qua hai cặp cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng - Bằng Tường khổ 1.435mm và Lào Cai - Hà Khẩu khổ 1.000mm vào ngày 14/2/1996.

Từ đó, định kỳ hàng năm, đường sắt hai nước tổ chức Hội nghị đường sắt biên giới Việt - Trung nhằm giải quyết các vấn đề vướng mắc phát sinh và tìm các biện pháp tích cực thúc đẩy công tác vận tải liên vận quốc tế giữa hai nước và quá cảnh tới các nước thứ ba.

Đường sắt hai nước đã thống nhất thúc đẩy kết nối hiệu quả giữa liên vận đường sắt Việt - Trung với các đoàn tàu chuyên tuyến từ Trung Quốc đi châu Âu, xúc tiến phát triển chuyên chở hàng hóa giữa đường sắt hai nước với đường sắt Á - Âu. 

Cùng đó nghiên cứu áp dụng trao đổi dữ liệu điện tử liên vận đường sắt quốc tế để phục vụ tổ chức vận tải, nâng cao hiệu suất tác nghiệp tại cửa khẩu; khai thác mở rộng liên vận hàng hóa đường sắt quốc tế, bao gồm thị trường liên vận đa phương thức đường sắt, đường thủy, đường bộ; phối hợp trao đổi, thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ các tổ chức quốc tế như Tổ chức Hợp tác đường sắt (OSJD) và Liên minh Đường sắt quốc tế (UIC).

Ngay trong giai đoạn bùng phát dịch bệnh Covid-19, ngoại trừ việc tạm dừng chạy tàu khách, đường sắt hai bên vẫn phối hợp và duy trì tổ chức chạy tàu hàng liên vận quốc tế giữa hai nước cũng như quá cảnh Trung Quốc sang nước thứ ba.

"Tổng công ty Đường sắt VN đã tích cực phối hợp cùng với Công ty TNHH Tập đoàn Đường sắt quốc gia Trung Quốc (CR) triển khai các giải pháp nâng cao khối lượng vận tải hàng hóa liên vận quốc tế. Năm 2020, 2021, 2022 khối lượng vận tải hàng hóa qua các cửa khẩu đường sắt đạt 864 nghìn tấn, 1,137 triệu tấn và 1,257 triệu tấn. 

Năm 2023, mặc dù gặp nhiều khó khăn vì tình hình kinh tế chung, dự kiến khối lượng vẫn đạt hơn 600 nghìn tấn", đại diện Tổng công ty Đường sắt VN nói và cho biết thêm, cũng trong năm 2023, với sự hợp tác hai bên đã mở được các tuyến vận tải liên vận quốc tế mới như từ ga liên vận quốc tế Sóng Thần sang Trung Quốc, tàu chuyên tuyến từ Thạch Gia Trang (tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc) sang ga liên vận quốc tế Yên Viên...

Ngoài ra, những năm qua, Tổng công ty Đường sắt VN cũng hợp tác với các tập đoàn, doanh nghiệp đường sắt Trung Quốc trong cung cấp vật tư, thiết bị, phương tiện trong đóng mới, nâng cấp đầu máy, toa xe; hiện đại hóa thông tin tín hiệu đường sắt...

Kết nối "Hai hành lang, một vành đai"

Thông tin với Báo Giao thông, Cục Đường sắt VN cho biết, nhằm thúc đẩy hơn nữa hiệu quả hợp tác lĩnh vực đường sắt, thời gian qua hai bên đã có nhiều hoạt động trao đổi, hợp tác cụ thể, cũng như đề ra các kế hoạch triển khai thời gian tới.

Theo đó, hai bên sẽ tiếp tục triển khai đàm phán, ký kết Hiệp định Đường sắt biên giới Việt - Trung thay thế cho Hiệp định đường sắt biên giới ký năm 1992. 

Việc sửa đổi Hiệp định sẽ góp phần củng cố quan hệ hữu nghị và thúc đẩy giao thương kinh tế giữa hai nước trên nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi để nâng cao hiệu quả vận tải đường sắt liên vận quốc tế.

Do vậy, nhiệm vụ "Sửa đổi Hiệp định đường sắt biên giới Việt Nam - Trung Quốc" đã được đưa vào danh mục các nhiệm vụ hợp tác chủ yếu giữa Việt Nam và Trung Quốc giai đoạn 2023 - 2025 trong khuôn khổ kế hoạch hợp tác cùng nhau thúc đẩy kết nối giữa khuôn khổ "Hai hành lang, một vành đai" với Sáng kiến "Vành đai và Con đường" giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ nước CHND Trung Hoa.

Cũng trong danh mục này có nhiệm vụ trao đổi và thống phương án kết nối và đầu tư xây dựng đoạn đường sắt giữa ga Lào Cai (Việt Nam) - ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc). Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã triển khai xây dựng phương án nối ray đường sắt giữa ga Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc; quy hoạch điểm kết nối mới giữa cặp ga Lào Cai - Hà Khẩu Bắc để nối ray khổ lồng 1.435mm và 1.000mm giữa ga Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc, thay thế cho điểm kết nối hiện tại (thông qua ga Hà Khẩu và Sơn Yêu trên tuyến cũ khổ đường 1.000mm của Trung Quốc).

Hai bên đã tích cực phối hợp nghiên cứu, trao đổi về phương án kết nối. Tháng 9/2021, Việt Nam nhận được đề xuất của Trung Quốc về kế hoạch kết nối đường sắt giữa Hà Khẩu và Lào Cai. 

Sau khi nghiên cứu, phía Việt Nam đã thông báo với phía bạn về phương án kết nối của phía Việt Nam cũng trùng với phương án đề xuất của phía Trung Quốc. Tới đây, hai bên sẽ tiếp tục đàm phán phương án nối ray đường sắt khổ tiêu chuẩn giữa ga Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc.

Cùng đó, hai bên đã thống nhất, tích cực nghiên cứu thúc đẩy xây dựng đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, nghiên cứu về các tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Đồng Đăng - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng vào thời điểm phù hợp.

Ra mắt đoàn tàu liên vận quốc tế Sóng Thần - Trung Quốc

Chiều 27/9, tại Ga Sóng Thần, Tổng công ty ĐSVN và UBND tỉnh Bình Dương tổ chức lễ ra mắt đoàn tàu liên vận quốc tế vận chuyển hàng hóa xuất khẩu từ ga Sóng Thần đi Trung Quốc.