Kiến nghị dùng ngân sách đầu tư hệ thống xe buýt đưa đón học sinh

Có hệ thống xe buýt đưa đón học sinh tác động rõ rệt tới kinh tế - xã hội

Sáng 26/10, tại cuộc họp tổ, đại biểu Vương Quốc Thắng (đoàn Quảng Nam), Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nêu thực trạng những năm gần đây, hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông ở nước ta đã được quan tâm đầu tư.

Nhờ đó, vấn đề ùn tắc giao thông tại các thành phố lớn đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, tại hai thành phố lớn Hà Nội và TP.HCM, vẫn còn hiện tượng ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm. Đây là vấn đề gây bức xúc cho người tham gia giao thông, ảnh hưởng lớn đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Thắng dẫn lại lời của Phó giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM Phan Công Bằng cho biết, năm 2022, riêng TP.HCM ước tính thiệt hại khoảng 6 tỷ USD vì ùn tắc giao thông.

Trên thực tế, hiện tượng ùn tắc này chỉ xuất hiện vào khung giờ cao điểm, tại một số địa điểm và tuyến đường nhất định.

Thời gian qua, Chính phủ và một số địa phương đã rất nỗ lực triển khai các biện pháp nhằm khắc phục tình trạng nêu trên, như đầu tư áp dụng khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng hệ thống hạ tầng và điều khiển tín hiệu giao thông; xử lý nghiêm các vi phạm giao thông, lấn chiếm lòng, lề đường... 

Tuy nhiên, mức độ cải thiện tại một số vị trí và một số tuyến đường vẫn chưa rõ rệt - đặc biệt là khu vực trước các cổng trường học phổ thông tại các khung giờ đưa và đón trẻ đi học.

Trước thực trạng nêu trên, đại biểu đoàn Quảng Nam đề nghị Chính phủ giao các cơ quan chức năng có nghiên cứu, đánh giá để sớm có chính sách đầu tư áp dụng hệ thống xe buýt đưa đón học sinh có hỗ trợ từ Ngân sách nhà nước, trước mắt thí điểm áp dụng ở Hà Nội và TP.HCM.

Hiện nay, rất nhiều quốc gia trên thế giới đang vận hành hệ thống xe buýt riêng cho đối tượng học sinh phổ thông. Không chỉ vậy, họ còn áp dụng khoa học công nghệ vào hệ thống xe buýt và quá trình vận hành.

Qua đó, giúp giảm thiểu các rủi ro đối với người tham gia, đồng thời tăng hiệu suất, hiệu quả vận chuyển, như: lắp đặt các thiết bị định vị xe; áp dụng hệ thống tối ưu hóa lộ trình di chuyển và điểm đón; sử dụng hệ thống camera thông minh bao gồm tính năng xác định người còn sót ở trên xe (nếu có)…

Tại Việt Nam, hệ thống xe đưa đón học sinh đã được áp dụng tại một số thành phố lớn, tuy nhiên chỉ mới có ở một số cơ sở giáo dục tư thục và chi phí tương đối cao.

Do đó, đại biểu đoàn Quảng Nam cho rằng: "Nếu mô hình xe buýt đưa đón học sinh được áp dụng, với sự đầu tư hỗ trợ của nhà nước, sẽ tác động rõ rệt đối với tình hình kinh tế - xã hội hiện nay tại Việt Nam".

Khi đó, hiện tượng ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn, đặc biệt là trước các cổng trường học sẽ được cải thiện đáng kể, giảm phát thải khói bụi gây ô nhiễm thành phố.

Người lao động là phụ huynh của học sinh sẽ giảm được gánh nặng về việc đưa đón con, qua đó sẽ tập trung thời gian, trí tuệ để nâng cao hiệu quả công việc hàng ngày, thúc đẩy năng suất lao động đi lên.

Hơn nữa, an toàn giao thông cho lứa tuổi học sinh sẽ được bảo đảm, văn hóa học đường, văn hóa tham gia giao thông cho người dân sẽ được cải thiện ngay từ khi còn nhỏ.

Việc quản lý học sinh trước và sau giờ học sẽ được cải thiện, giúp hạn chế các hoạt động tiêu cực, tệ nạn xã hội, góp phần xây dựng môi trường giáo dục bao trùm, tăng cường hỗ trợ cho các đối tượng yếu thế, bao trùm toàn xã hội.

Ưu tiên thiết kế, đầu tư riêng

Kiến nghị hệ thống xe buýt dành riêng cho học sinh cần được ưu tiên thiết kế, đầu tư riêng, đại biểu Thắng lưu ý một số vấn đề như cần đánh giá, lựa chọn loại phương tiện phù hợp với khả năng di chuyển ở các tuyến phố nhằm tối ưu việc tiếp cận các điểm đón.

"Có thể sử dụng loại xe điện thiết kế riêng cho loại xe 29 chỗ hoặc 16 chỗ vừa đảm bảo giảm ùn tắc giao thông, vừa đảm bảo xanh hóa môi trường đô thị", ông Thắng cho hay.

Đồng thời, ông góp ý cần đầu tư áp dụng hệ thống camera giám sát và các thiết bị bảo đảm an toàn cho người tham gia, bảo đảm phụ huynh có thể theo dõi lộ trình di chuyển của phương tiện (tương tự mô hình Grab, Bee, Xanh SM..).

Song song với đó là đầu tư nghiên cứu, áp dụng hệ thống công nghệ thông minh (sử dụng AI) để tối ưu hóa điểm đón và lộ trình di chuyển trên cơ sở vị trí của các trường học và nhu cầu đăng ký tham gia của học sinh trong độ tuổi đáp ứng yêu cầu;

Để bảo đảm việc vận hành hệ thống xe buýt cho học sinh, ông đề nghị nghiên cứu, sửa đổi bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật xây dựng các chính sách cho đối tượng tham gia, đánh giá tác động, tổ chức các hoạt động truyền thông và lấy ý kiến của các trường học, phụ huynh học sinh.