Lấn chiếm lòng lề đường, thủ phạm chính gây ùn tắc

Ô tô dừng đỗ lấn chiếm vỉa hè dành cho người đi bộ - Ảnh: Tạ Tôn

Nhiều người cho rằng, diện tích đường phố ở nước ta hiện nay không theo kịp sự bùng nổ của các phương tiện giao thông gây ùn tắc và ô nhiễm. Theo tôi, điều đó chưa hoàn toàn xác đáng, bởi đường có rộng bao nhiêu nhưng bị lấn chiếm hoặc tận dụng làm nơi dừng đỗ xe, buôn bán vẫn ùn tắc và quá tải như thường.

Giao thông zích zắc vì dừng, đỗ xe trái phép

Nếu có một cuộc khảo sát để xác định số lượng xe đang lưu thông trên đường, tôi tin rằng, có không dưới 50% số xe đó đang dừng đỗ vô tư trên lòng lề đường. Lòng, lề đường hiện nay không khác gì những bãi đỗ xe vô tổ chức. Lòng đường đã hẹp lại kèm thêm quá nhiều xe dừng đỗ trái phép khiến ùn tắc thêm trầm trọng. Hơn nữa, lề đường có cũng như không vì vấn nạn lấn chiếm để mua bán, để xe máy và các dịch vụ khác không tên. 

Nếu có dịp quan sát giao thông trên đường phố, chúng ta cũng dễ dàng thấy các hình ảnh sau đây: Dòng xe cộ đang di chuyển bỗng gặp một xe đỗ dưới lòng đường, tất cả đều quẹo trái để tránh xe kia, qua hết xe đỗ trái phép, tất cả các xe lại quẹo phải... Cứ thế quẹo trái, quẹo phải tạo nên một dòng chảy giao thông zích zắc; Xe buýt liên tục tấp vào, tấp ra đón trả khách. Cứ mỗi lần buýt tấp vào, tấp ra là dòng xe như bị nén lại và tắc nghẽn cục bộ; Lề đường không khác gì các dãy chợ tự phát. Người dân và các cơ quan vô tư lấn chiếm để mua bán, để xe... Mua bán ở lề đường quá thuận tiện đã tạo thành một thói quen chiếm hữu lề đường mà không cần suy nghĩ. Việc lấn chiếm còn được nhiều người cổ súy, gọi đây là nét đẹp văn hóa đường phố Việt Nam cần được bảo tồn.

Thời gian qua, nhiều giải pháp chống ùn tắc được đề xuất như: Hạn chế lưu thông bằng cách chỉ cho phép mỗi người đăng ký một xe; Xe ra - vào thành phố theo biển số ngày chẵn lẻ; Lộ trình cấm hẳn xe máy và từng bước hạn chế xe cá nhân; Đầu tư xây thêm cầu, mở thêm đường... Tuy nhiên, theo tôi các giải pháp trên chỉ là giải quyết bằng phần ngọn mà chưa giải quyết tận gốc rễ vấn đề. Minh chứng là tình trạng ùn tắc tại các thành phố lớn ngày càng thêm trầm trọng.

Phải phạt nặng để dành đường cho giao thông

Tôi cho rằng, diện tích đường phố hiện nay vẫn đủ để giao thông phát triển, không quá tải như suy nghĩ của nhiều người lâu nay. Nếu chúng ta giải phóng triệt để lòng lề đường, phạt nặng xe đỗ trái phép và việc lấn chiếm lề đường để mua bán, rõ ràng sự thông thoáng sẽ tăng lên hơn 50%. Nếu làm nghiêm, không cho phép bất cứ ai đứng trên pháp luật thì sớm muộn chúng ta cũng giải quyết được.

Chính quyền các địa phương cần bắt đầu bằng việc tổ chức họp cư dân thành phố và một số cơ quan chức năng để quán triệt: Lòng, lề đường cũng là một loại hình bất động sản, là tài sản của thành phố, nghiêm cấm việc chiếm dụng, sở hữu để kinh doanh. Sau đó, phải phạt thật nặng hành vi vi phạm để loại bỏ thói quen của một số hộ và một số cơ quan sử dụng đất mặt tiền bấy lâu nay và vô tư coi lề đường trước nhà mình, trước cơ quan mình là của mình, là nơi mình mua bán, để xe tùy thích.

Chúng ta cần nhận thức rõ, lấn chiếm lòng lề đường là thủ phạm chính gây ùn tắc. Khi không còn xe đỗ dưới lòng đường, sẽ không còn hiện tượng dòng xe phải di chuyển zích zắc để tránh xe đỗ trái phép, khi ấy ùn tắc chắc chắn sẽ giảm. Các thành phố không cấm các phương tiện cá nhân, vì nếu cấm sẽ vi hiến. Nhưng cấm dừng đỗ trái phép trong thành phố lại là chuyện hợp hiến. Khi xử phạt mạnh tay việc dừng đỗ xe sai quy định trong thành phố, người sử dụng các phương tiện cá nhân tham gia giao thông sẽ phải cân nhắc hành vi của mình, họ sẽ phải điều chỉnh hành vi, vì không còn được phép để xe bừa bãi trên lòng lề đường nữa. Đây chính là giải pháp căn bản để giải quyết vấn nạn kẹt xe, nếu không áp dụng giải pháp này, dù có xây thêm cầu, mở thêm đường vẫn không có tác dụng. 

Nguyễn Văn Nhuận
19 Võ Minh Đức, khu phố 5, phường Phú Thọ, TP Thủ Dầu Một, Bình Dương

Giảm ùn tắc bằng biện pháp “vòng xoay”