Lễ hội Xuân 2017 chưa bớt tranh cướp vật thiêng

Lễ hội Xuân 2017 đang loay hoay xóa bỏ những hình ảnh tranh cướp vật thiêng còn tồn đọng nhiều năm qua. Hình ảnh chém lợn từng bị dư luận chỉ trích trong mùa Lễ hội trước.

Bước vào Tết Đinh Dậu 2017, vấn đề lễ hội truyền thống lại trở nên nổi cộm. Những năm gần đây, nhiều lễ hội thường gắn liền với các hình ảnh tiêu cực: Hội "cầu trâu" ở Hương Nha (Phú Thọ), hội "chém lợn" ở Ném Thượng (Bắc Ninh) bị chỉ trích vì hành động bạo lực giết mổ động vật trước đám đông. Các hoạt động "phát lộc" ở hội chùa Hương (Hà Nội), hội Gióng đền Sóc (Hà Nội) tạo ra cảnh tượng hàng trăm ngàn người tranh cướp xô đẩy hỗn loạn. 

Sau khi dư luận và các tổ chức quốc tế lên tiếng, hàng loạt chỉ thị của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã được ban hành để tăng cường công tác quản lý tổ chức lễ hội. Mới đây nhất là công văn số 4237/BVHTTDL -VHCS quy định rõ: "Chỉ đạo dừng tổ chức đối với những lễ hội đã cấp phép trước đây nhưng có nội dung phản cảm, kích động bạo lực, gây bức xúc dư luận xã hội" và kiên quyết không để diễn ra "các hành vì chen lấn, tranh cướp, hoạt động mê tín dị đoan...".

Thay đổi tích cực

Theo đó, mùa lễ hội năm nay chứng kiến nhiều đơn vị quản lý chủ động thay đổi cách thức tổ chức. Theo đúng phát biểu của đại diện Sở VHTTDL Bắc Ninh, lễ "Chém lợn" làng Ném Thượng diễn ra ngày 2/2/2017 (mồng 6 Tết Âm lịch) không chém ông ỉn công khai ở sân đình mà đưa vào khu vực có bạt quây kín. Đây là cách giải quyết được tiến hành từ dịp Tết năm trước.

Từ năm 2017, chiếc búa gỗ ở hội cầu trâu (Phú Thọ) sẽ được thay bằng... vồ cao su

Tương tự là hội cầu trâu (Phú Thọ), ông Nguyễn Đắc Thủy (Phó giám đốc Sở VH, TT & DL Phú Thọ) chia sẻ: “Từ năm nay (tức năm 2017), người thực hành sẽ chỉ dùng vồ bọc cao su dày đập dứ vào đầu trâu theo ý tượng trưng. Sau đó, trâu sẽ được đưa vào khu vực khuất, giết thịt làm cỗ". 

Còn với các hiện tượng hỗn loạn tập thể, ông Đoàn Văn Sinh (Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin huyện Sóc Sơn) cho biết: "Hội Gióng Sóc Sơn năm nay huyện đề nghị thanh niên không mang gậy gộc vào lễ hội. Để tránh cướp lộc, BTC để các làng chuẩn bị giò hoa tre lễ trong đền Sóc và phát cho thôn, để gia đình nào cũng có lộc không cần cướp lộc". Chợ Chuộng ở Thanh Hóa, hàng năm chứng kiến cảnh du khách và người dân đánh nhau bươu đầu mẻ trán ở phiên chợ họp mồng 6 Tết, riêng năm nay lại diễn ra êm đẹp, không có đổ máu.

Vẫn còn điểm tối

Song bên cạnh những điểm sáng đó, nhiều hình ảnh không mấy sáng sủa tái diễn. Hội chùa Hương (sáng 2/2/2017) vẫn chứng kiến cảnh tượng chen lấn nhau ở mọi vị trí vào chùa. Tuy không dẫn tới hỗn loạn như các năm trước, ở nhiều nơi như điểm đi cáp treo kẹt cứng hàng ngàn người, du khách mất hơn 2 tiếng để mới vào được buồng cáp treo. Sau khi kết thúc lễ khai hội là lễ phát lộc, tại đây tiếp tục chứng kiến cảnh đám đông xô đẩy, giành giật, thậm chí cấu véo đầu tóc quần áo nhau để giành giật lộc phần được phát ngay tại sân chùa.

Tranh giành cướp lộc hội chùa Hương 2017. Ảnh: Zing News

Tương tự, hội Gióng đền Sóc (cũng tổ chức trong sáng 2/2) tiếp tục là cuộc chiến của hàng nghìn người chen lấn tranh cướp phần kiệu hoa tre. Không được như dự tính của ban tổ chức, ngay khi kiệu lễ rước trầu cau vừa ra khỏi đền Thượng, nhiều thanh niên đã reo hò, lao vào cướp trầu cau bất chấp sự can thiệp của lực lượng công an bảo vệ. Một số người không cướp được lộc quay ra ẩu đả lẫn nhau càng gây mất an ninh trật tự.

Hỗn loạn giành giật kiệu lộc ở hội Gióng đền Sóc 2017. Ảnh: Vnexpress

Dù đã có văn bản cụ thể yêu cầu dừng tổ chức các lễ hội chọi trâu không phải truyền thống, song vẫn có địa phương tự ý tổ chức hoạt động này. Tuyên Quang là một trong các địa phương nằm trong danh sách bị "bêu tên", song từ ngày 31/1 - 1/2/2017 vẫn diễn ra một lễ hội chọi trâu rất hoành tráng ở thôn Lục Mùn, xã Phúc Ninh, huyện Yên Sơn. Mọi yếu tố tiêu cực đi kèm đều xuất hiện: cảnh chọi trâu, giết mổ trâu bạo lực, các tụ điểm cờ bạc, cá cược... 

Từ thực tế có thể thấy, công tác tổ chức lễ hội trong và sau Tết Đinh Dậu 2017 vẫn còn rất nhiều điều đáng quan ngại, dù hiện tại vẫn chưa bước vào giai đoạn cao điểm của mùa lễ hội năm nay.

Cảnh báo xu hướng hoạt động lễ hội năm 2017