Lợi lớn từ mở rộng QL1, dù phải trả tiền BOT

Sau khi trừ tiền phải trả cho BOT, các doanh nghiệp vận tải vẫn được lợi (Trong ảnh: Trạm thu giá BOT QL1 Cam Thịnh, Khánh Hòa) - Ảnh: Xuân Huy

Dù phải đóng phí nhưng chi phí vận tải giảm mạnh

Bà Phan Thị Thu Hiền, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN cho biết, kết quả tính toán của nghiên cứu “Đánh giá ảnh hưởng của hoạt động nâng cấp, cải tạo và mở rộng QL1 (đoạn Hà Nội - TP Hồ Chí Minh) đối với công tác đảm bảo ATGT và chi phí vận tải” vừa được đơn vị này tiến hành nghiên cứu khảo sát cho thấy lợi ích rõ ràng trong việc tiết kiệm nhiên liệu, tăng vận tốc khai thác, giảm thời gian vận chuyển, khấu hao phương tiện. Sau khi mở rộng QL1 giúp các phương tiện lưu thông giảm bình quân 5% chi phí vận tải trên toàn tuyến.

Cụ thể, chi phí vận tải cho một chuyến đi đối với xe khách 45 chỗ giảm 7,5%, xe giường nằm giảm trên 8%, xe tải 10 tấn giảm 1,5%, xe tải 18 tấn giảm 3,6%, xe container 20 feet giảm 5,3%, xe container 40 feet giảm 4%.

Ngoài tuyến QL1, nghiên cứu thực hiện trên một số tuyến đường khác như: Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, cao tốc TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, ước tính giảm 50% thời gian đi lại; QL1 đoạn Hà Nội - Vinh giảm khoảng 30%; QL14 đoạn Pleiku - Cầu 110 (tỉnh Gia Lai) giảm khoảng 37%… Đó là chưa kể đến các lợi ích khó định lượng được như hiệu quả giảm tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường.

Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN cho rằng, tuy còn tồn tại một số bất cập ở một vài tuyến đường nhưng có thể khẳng định, việc mở rộng QL1, trong đó có các dự án BOT là chủ trương đúng để phát triển hạ tầng giao thông. Chất lượng mặt đường tốt, rộng thoáng hơn đương nhiên năng suất vận tải được cải thiện, chi phí vận tải thấp hơn, thời gian lưu thông ngắn hơn.

“Bộ GTVT đang tích cực xử lý những bất cập tại trạm thu giá BOT như giảm giá vé, đẩy nhanh tiến độ thu phí tự động không dừng. Khi những việc này hoàn thành, tôi cho rằng hiệu quả trong kinh doanh vận tải sẽ còn cao hơn nữa”, ông Thanh nói.

Ông Vũ Đức Hoàng, Phó giám đốc Công ty TNHH Vận tải Hoàng Long chia sẻ: “Từ khi QL1 được mở rộng, việc lưu thông rất thuận lợi, an toàn, góp phần giảm chi phí vận tải cho doanh nghiệp. Chúng tôi đã quay vòng khai thác được nhiều chuyến xe hơn do thời gian được rút ngắn, cùng với đó doanh nghiệp cũng tiết kiệm được nhiên liệu.

“Trước đây, xe của doanh nghiệp chạy tuyến này phải mất khoảng 40-52 giờ, nay chỉ mất khoảng 36-40 giờ. Dù mất tiền đóng phí BOT, nhưng bù lại doanh nghiệp được hưởng lợi rất nhiều từ hạ tầng đường sá khang trang, đồng bộ, hoạt động kinh doanh khởi sắc”, ông Hoàng nói.

QL1 đoạn qua Hà Tĩnh từ khi hoàn thành mở rộng, nâng cấp đã hết hẳn những vụ tai nạn đối đầu trực tiếp - Ảnh: Văn Thanh

Giảm TNGT, không tính được bằng tiền

Bên cạnh hiệu quả về kinh tế, việc nâng cấp, mở rộng QL1 cũng mang lại hiệu quả lớn về mặt xã hội. Bà Phan Thị Thu Hiền cho biết, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, giai đoạn 2011-2016, TNGT trên tuyến giảm cả 3 tiêu chí, số vụ giảm bình quân trên 12%, số người chết giảm giảm bình quân trên 5%, số người bị thương giảm trên 14%. “Trên 2.300 km của QL1, do 60% tổng chiều dài có dải phân cách giữa góp phần giảm các vụ TNGT đối đầu”, bà Hiền cho biết thêm.

Ông Phạm Duy Thắng, Phó chánh văn phòng Ban ATGT tỉnh Hà Tĩnh cho biết: ”Thời điểm trước năm 2012, khi QL1 đoạn qua địa bàn tỉnh chưa được nâng cấp mở rộng hầu như tháng nào cũng có TNGT do xe đối đầu. Nhưng từ khi hoàn thành nâng cấp đến nay chưa ghi nhận vụ nào”, ông Thắng nói.

Phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT Quốc gia Khuất Việt Hùng cho biết, việc nâng cấp, mở rộng lên 4 làn xe cơ giới, 2 làn xe thô sơ, đặc biệt là có dải phân cách cứng ở giữa đã góp phần quan trọng trong công tác đảm bảo trật tự ATGT, kéo giảm tai nạn đối đầu. TNGT ở tất cả các địa phương có dự án mở rộng, nâng cấp QL1 đi qua đều giảm rất sâu. Đặc biệt là giảm số vụ tai nạn đối đầu thảm khốc làm nhiều người thương vong. Điều này chứng tỏ, việc huy động các nguồn lực đầu tư trong nước, bao gồm nguồn xã hội hoá, trong đầu tư nâng cấp kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ và hiện đại đã phát huy hiệu quả tích cực.

Ông Nguyễn Mạnh Dũng, lái xe lâu năm tuyến Bắc - Nam chia sẻ, trước đây, QL1 nhỏ hẹp, xuống cấp, nhiều ổ gà, lại không có dải phân cách nên lái xe gặp rất nhiều khó khăn. Giờ đây, QL1 được mở rộng với 4 làn xe không chỉ giúp tăng cường ATGT mà còn rút ngắn thời gian đi lại. “Tuyến đường được mở rộng với hệ thống dải phân cách cứng ở giữa giúp bảo đảm ATGT hơn rất nhiều. Khi chưa có dải phân cách, mỗi lần cầm vô lăng, tôi lúc nào cũng sợ các phương tiện từ làn đường đối diện lấn sang bên mình, rồi liên tục phải canh me phía sau xem có xe nào định vượt không để còn tránh. Giờ thì khỏe rồi, cứ đi đúng làn đường, đúng tốc độ là không lo tai nạn đối đầu xe nữa”, anh Dũng nói.

Theo ông Nguyễn Văn Thanh, từ chỗ trên 13.000 người chết vì TNGT năm 2011, đến nay con số này đã giảm xuống còn hơn 8.000 người và sẽ còn giảm nữa. Kết quả này có sự đóng góp không nhỏ từ việc cải tạo, nâng cấp các tuyến đường, trong đó nổi bật là mở rộng QL1. “Việc mở rộng QL1 có dải phân cách cứng khiến TNGT nghiêm trọng do hai xe đấu đầu hầu như không còn. Hiệu quả này chúng ta không cân đo, đong đếm, tính được bằng tiền”, ông Thanh khẳng định.

Không dùng ngân sách bồi thường hư hỏng nhà dân do mở rộng QL1