Mỹ đẩy nhanh thỏa thuận hạt nhân với Nga để dọn đường kéo thêm Trung Quốc?

Ngày 4/2, Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc ở Geneva Robert Wood, phát biểu trước Hội Nghị về Giải trừ Quân bị cho biết, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden coi Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START-3) đạt được với Nga vừa qua mới chỉ là bước khởi đầu.

Chính quyền ông Joe Biden kêu gọi cần phải mở rộng nỗ lực kiểm soát quân bị, bao phủ lên nhiều loại vũ khí hơn, thậm chí nhiều quốc gia hơn.

“Mỹ cũng mong muốn đưa Trung Quốc tham gia vào kiểm soát vũ khí hạt nhân và giảm thiểu rủi ro. Tôi hy vọng Trung Quốc sẽ chung tay cùng chúng tôi trong nỗ lực đó” - ông Wood, Ủy viên Ủy ban Tham vấn Song phương của Thỏa thuận New START nhấn mạnh.

Lời ngỏ của Đại sứ Mỹ một lần nữa nhắc lại đề xuất mà chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từng đưa ra khi đàm phán để gia hạn New START-3. Ở thời điểm đó, chính quyền ông Donald Trump khăng khăng đưa ra 3 điều kiện để gia hạn New START-3, trong đó cần phải đưa thêm Trung Quốc vào đàm phán nhằm thiết lập thỏa thuận hạt nhân ba bên mới giữa Nga, Trung Quốc và Mỹ. Nhưng lúc đó chính quyền ông Trump đã nhận lại phản ứng gay gắt từ cả Nga và Trung Quốc.

Cách làm của chính quyền Joe Biden trong bước đi gia hạn New START-3 có vẻ khéo léo hơn khi chấp nhận gia hạn gần như là vô điều kiện với Nga với thời hạn kịch khung là 5 năm sau đó mới mở lời khuyến khích Trung Quốc tham gia.

Theo nhiều chuyên gia như ông Lynn Rusten - Giám đốc cấp cao về kiểm soát vũ khí và không phổ biến hạt nhân tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ thời chính phủ Obama - từng đánh giá: Nếu chính quyền Mỹ tiếp cận quá tham vọng sẽ dẫn đến những rủi ro khó tránh khỏi. Vì vậy, Mỹ nên tạo ra “vành đai an toàn” trước, để tạo nền tảng sau đó mới gây dựng thỏa thuận hoài bão hơn.

Đến thời điểm này, ước tính Trung Quốc có khoảng 300 vũ khí hạt nhân và vẫn không ngừng mở rộng. Song, quy mô này vẫn chưa là gì so với kho vũ khí hạt nhân của Mỹ và Nga (hiện tổng số vũ khí hạt nhân của hai nước chiếm 85% thế giới) . Nước này cũng rất nhiều lần từ chối tham gia đàm phán hạt nhân với Mỹ.

Căng thẳng Đài Loan: Chính quyền Joe Biden có động thái điều động đầu tiên