New York dừng thu phí tắc đường vào phút chót, vì sao?

Camera đã lắp, nhân sự đã chuẩn bị

Đầu tháng 6, khi chỉ còn một thời gian ngắn trước khi quyết định thu phí tắc đường đối với phương tiện vào khu vực trung tâm có hiệu lực, Thống đốc New York Kathy Hochul bất ngờ công bố quyết định tạm dừng.

Dàn camera đã được lắp đặt trên đường, chuẩn bị cho việc thu phí.

Dự thảo luật về thu phí được cựu Thống đốc New York Andrew Cuomo ký ban hành từ năm 2019, xuất phát từ đề nghị của những người ủng hộ môi trường và giao thông công cộng. 

Họ kỳ vọng việc thu phí đối với ô tô sẽ giúp giảm lưu lượng giao thông, hạn chế tắc đường, thậm chí có thể mang về hàng tỷ USD để cải tạo hệ thống tàu điện ngầm xuống cấp.

Bản thân Thống đốc Hochul lâu nay cũng ủng hộ đề xuất này. Mới cách đây 2 tuần, bà còn khẳng định đây là sự thay đổi để giảm tắc nghẽn, bảo vệ môi trường.

Trong thông báo dừng thu phí, nữ thống đốc cho biết nguyên nhân xuất phát từ vấn đề kinh tế và đặc biệt là tâm tư, nguyện vọng của người dân New York trong các cuộc gặp, tiếp xúc: "Lúc này, tôi không thể thực hiện bất cứ quyết định gì vì điều đó rất có thể sẽ hút cạn sức sống của thành phố giữa lúc New York đang vắt sức để hồi phục sau đại dịch".

Nếu không bị hủy bỏ, kế hoạch thu phí dự kiến bắt đầu vào ngày 30/6. Người điều khiển phương tiện vào trung tâm Manhattan (New York) sẽ phải trả phí khoảng 15 USD (gần 400.000 VNĐ), tùy loại phương tiện.

Để chuẩn bị cho kế hoạch, Cơ quan Giao thông Đô thị New York – tổ chức giám sát kế hoạch thu phí đã triển khai lắp đặt camera, cảm biến và đầu đọc biển số xe, ký hợp đồng 500 triệu USD với một đơn vị tư nhân để vận hành việc thu phí.

Theo hãng tin AP, doanh thu từ phí tắc đường dành cho ô tô ước tính đạt 1 tỷ USD mỗi năm, bổ sung vào nguồn vốn triển khai các dự án khác, trong đó có dự án nâng cấp hệ thống tàu điện ngầm đang khát vốn.

Giới chức ngỡ ngàng

Hiện chưa rõ bà Hochul có dự định gì thay thế để bù đắp cho kế hoạch nâng cấp hạ tầng giao thông công cộng. Tuy nhiên, các nhà lập pháp tiểu bang New York dường như chưa sẵn sàng ban hành luật khác để tìm nguồn thu thay thế. Quyết định bất ngờ của bà cũng hứng nhiều chỉ trích.

Tắc đường tại Manhattan, trung tâm TP New York, Mỹ.

"Việc thay đổi hoàn toàn ngay tại thời điểm chuẩn bị triển khai và yêu cầu cơ quan lập pháp đưa ra cơ chế thay thế để huy động vốn, nâng cấp hạ tầng trong vòng chưa đầy 48 giờ là thiếu trách nhiệm, cho thấy yếu kém trong quản lý", Thượng nghị sĩ New York Michael Gianaris chỉ trích.

Một số thành viên trong hội đồng Cơ quan Giao thông Đô thị New York khẳng định không được thông báo trước về ý định dừng kế hoạch thu phí của Thống đốc Hochul. 

Họ cảm thấy bối rối, không biết sẽ tìm nguồn vốn cho các dự án hạ tầng giao thông công cộng ở đâu nếu không có nguồn thu từ phí tắc đường.

Tuần qua, bà Hochul cũng bị chỉ trích vì đề xuất tăng thuế đối với các doanh nghiệp để bù đắp nguồn thu từ phí tắc nghẽn. 

Những người phản đối cho rằng, việc áp thuế cao hơn sẽ ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sau đại dịch Covid-19. 

Điều đó đi ngược với lý do bà đưa ra về việc tạm dừng kế hoạch thu phí kể trên. Cuối cùng, các nhà lập pháp địa phương đã bác bỏ đề xuất tăng thuế.

Cũng tại buổi họp báo mới đây, bà Hochul khẳng định bản thân bà có thẩm quyền để lập tức dừng quy định thu phí tắc đường mà không cần thông qua hội đồng Cơ quan Giao thông Đô thị New York. 

Song, cơ quan này không cần thiết phải hành động vì bà chỉ đang tạm dừng chứ không chấm dứt hoàn toàn kế hoạch thu phí, dù không biết khi nào kế hoạch này được khôi phục.