Nghiên cứu bỏ trần giá sử dụng đường BOT xây mới

Hầm đường bộ Đèo Cả suất đầu tư lớn, không phải đường độc đạo nhưng hiện vẫn bị khống chế mức phí qua hầm - Ảnh: Mạnh Hưng

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho rằng, việc áp dụng quy định mức giá tối đa dịch vụ sử dụng đường bộ tại các dự án xây dựng tuyến đường BOT độc lập, song song với tuyến đường hiện hữu đang bộc lộ bất cập, cần sớm được sửa đổi...

Đổi cách quản lý về giá vé

Ngày 28/11, báo cáo với Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể tại cuộc họp giao ban Bộ tháng 11/2018, đại diện Vụ Tài chính cho biết, việc triển khai Nghị định 149 ngày 11/11/2016 của Chính phủ (quy định chi tiết về Luật Giá) và Thông tư 35 ngày 15/11/2016 của Bộ GTVT quy định mức giá tối đa dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án đầu tư xây dựng để kinh doanh (dự án BOT) đang bộc lộ bất cập, gây khó khăn cho nhà đầu tư.

Theo các quy định trên, các tuyến đường BOT dù được xây dựng mới, song song với tuyến đã có nhưng chỉ được thu với mức giá tối đa cụ thể (theo lượt, tháng, quý) đối với phương tiện. Cơ chế này khiến đường BOT cao tốc, hầm đường bộ không khác quốc lộ do Nhà nước đầu tư, chưa tạo thuận lợi trong đầu tư kinh doanh và khiến nhà đầu tư không chủ động được phương án thu hồi vốn. Một trong những ví dụ là tuyến đường hầm Đèo Cả được xây dựng mới, phương tiện vẫn có lựa chọn đường cũ để đi lại, nhưng chỉ được thu theo khung giá cố định.

“Đường cao tốc và BOT trên quốc lộ hiện hữu có sự khác nhau về bản chất, cao tốc hay hầm Đèo Cả là những công trình mới song hành với quốc lộ. Việc này cần báo cáo Thủ tướng Chính phủ để tháo gỡ cho mức giá đường cao tốc và công trình hầm. Cao tốc hay công trình hầm mà quản lý mức giá như hiện nay là không ổn, vì những công trình này có suất đầu tư lớn và người tham gia giao thông có quyền lựa chọn”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhận định, đồng thời chỉ đạo các đơn vị chức năng của Bộ GTVT hoàn thiện dự thảo sửa đổi Thông tư 35 để ban hành trong tháng 12/2018, góp phần tháo gỡ khó khăn cho dự án hầm Đèo Cả.

Bộ trưởng cũng chỉ đạo khẩn trương báo cáo Chính phủ, đề nghị sửa đổi Nghị định 149 theo hướng những dự án đường BOT làm mới, có đường song song, người dân có sự lựa chọn, sẽ không quy định giá trần mà để doanh nghiệp tự quyết định mức giá.

“Khi đó, doanh nghiệp tự biết cân đối nguồn thu, nếu giá vé hợp lý sẽ nhiều xe hoặc ngược lại để bảm đảo phương án, thời gian hoàn vốn”, Bộ trưởng nói.

Trước đó, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cũng cho rằng, cách tính vé tháng bằng 30 ngày, một quý bằng 70% của 90 ngày chưa phù hợp. Bởi có ý kiến cho rằng, chỉ khi nào đi hơn 30 ngày mới mua vé tháng, lúc đó phải mua cho 40 hay 45 ngày thay vì 30 ngày. “Từ trước đến nay, chúng ta quy định theo hướng ấn định và cảm tính. Phải thay đổi cách tiếp cận theo hướng thị trường, phải đánh giá, thống kê đưa ra con số thuyết phục”, Thứ trưởng Đông nói.

Theo Thứ trưởng, cần sửa đổi Nghị định 149 để đường cao tốc được đối xử là đường thương mại với việc không quy định giá trần, cũng như có nhiều cơ chế giá khác nhau để người sử dụng có thể dùng đường khác để đi. Bởi hiện quy định áp dụng mức giá vé chung cho quốc lộ và cao tốc là bất hợp lý.

“Đường cao tốc cần cơ chế được tự xác định giá, không nên thu theo quốc lộ. Vì thu phí quốc lộ là theo vé lượt nên không thể áp dụng cho cao tốc. Cao tốc cần có hệ thống thu phí riêng vì an toàn, thuận lợi, lưu thông nhanh hơn thì phải trả phí cao hơn”, Thứ trưởng Đông nêu vấn đề.

Liên quan đến mức giá dịch vụ hầm, đường bộ, trao đổi với PV Báo Giao thông, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, quy định thu phí cào bằng đối với tất cả công trình đường bộ là bất hợp lý. Như công trình hầm đường bộ có chi phí đầu tư thường lớn hơn công trình bình thường do phải thi công ở địa chất phức tạp, chi phí quản lý vận hành cũng phức tạp hơn. Do vậy, cần có một cơ chế đặc thù về giá đối với loại công trình này.

“Để tính toán mức giá tối đa hợp lý cho công trình hầm cần căn cứ vào chi phí đầu tư, thời gian thu hồi vốn và các chi phí khác cho công trình để tính toán mức giá hợp lý”, ông Long nói.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể chủ trì Hội nghị giao ban Bộ GTVT tháng 11

Siết an ninh hàng không, bảo đảm vận tải Tết

Ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục Hàng không VN cho biết, từ nay đến Tết Nguyên đán sẽ đưa thêm 32 máy bay, nâng từ 158 chiếc lên hơn 180 chiếc, tăng 20% năng lực vận chuyển hàng không để phục vụ nhân dân đi lại trong dịp Tết.

“Các hãng hàng không đã đăng ký tăng chuyến, dự kiến sẽ tăng thêm 5.800 chuyến. Trong đó Vietnam Arlines tăng 2.000 chuyến, Vietjet 3.500 chuyến, còn lại là các hãng khác. Tăng chuyến giúp tăng thêm trên 1,1 triệu ghế trong dịp cao điểm. Dự kiến, trong dịp Tết sẽ thêm hãng hàng không mới Bamboo Airway hoạt động với 3 máy bay. Mọi phương án chuẩn bị an toàn, an ninh đã được thực hiện chu đáo”, ông Thắng báo cáo.

Đề cập vấn đề trên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, thời gian gần đây xảy ra một số vụ việc gây rối trật tự, an ninh tại sân bay, vì vậy yêu cầu Cục Hàng không VN sát sao hơn trong công tác bảo đảm an ninh hàng không. Cùng với đó, phải có giải pháp để không xảy ra ùn tắc tại sân bay dịp Tết hay tình trạng chậm chuyến, hủy chuyến.

“Phải có giải pháp chống trễ chuyến, hủy chuyến theo hướng chuyến nào chậm phải xử phạt nặng các hãng để đảm bảo tính răn đe, tránh tình trạng có hàng triệu hành khách bị chậm chuyến. Cục Hàng không VN cũng cần làm việc với các hãng để sắp xếp, điều tiết các chuyến bay đến sân bay Cần Thơ để người dân lân cận không phải qua Sài Gòn, giảm ùn tắc giao thông”, Bộ trưởng gợi ý.

Đối với sân bay Vân Đồn (Quảng Ninh) chuẩn bị đưa vào khai thác, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kiểm tra, đánh giá kỹ lưỡng quy trình vận hành bảo đảm an toàn tuyệt đối khi đưa vào khai thác.

Không chỉ hàng không, Bộ trưởng yêu cầu các lĩnh vực vận tải khác phải có kế hoạch tăng chuyến, dự phòng phương tiện và triển khai phục vụ tốt nhu cầu đi lại của nhân dân, không để bất cứ hành khách nào bị lỡ kỳ nghỉ do thiếu tàu xe.

Riêng trong lĩnh vực đường bộ, Bộ trưởng yêu cầu Tổng cục Đường bộ VN ứng dụng công nghệ hiện đại tạo thuận lợi trong việc mua, bán vé xe; kiểm soát giá vé, đồng thời đánh giá về việc cứ vào dịp Tết các hãng xe phía Nam lại tăng giá vận tải ô tô để bảo vệ quyền lợi hành khách.

“Ở miền Bắc vào dịp Tết thường không tăng giá vé xe khách nhưng trong miền Nam lại tăng đến 30-40% chiều rỗng. Phải xem xét việc tăng này có chính đáng hay không, có gây thiệt thòi cho hành khách hay không?”, Bộ trưởng nêu vấn đề.

Vì sao phải đặt 2 trạm thu phí đường BOT Thái Nguyên-Chợ Mới?