Cứ mỗi độ tháng 2 về, giai điệu và ca từ của ca khúc “Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới” lại vang vọng trong tâm khảm của nhiều người. Âm hưởng của nó nhắc nhớ thế hệ hôm nay về những thời khắc bi tráng, hào hùng, quyết giữ từng tấc đất nơi biên cương Tổ quốc năm nào.
Đúng 40 năm về trước, vào ngày 17/2/1979, Trung Quốc đã bất ngờ nổ súng tấn công trên toàn tuyến biên giới phía bắc nước ta. Các tỉnh từ Quảng Ninh tới Lai Châu đã biến thành những chiến trường ác liệt.
Chia sẻ với Báo Giao thông, nhạc sĩ Phạm Tuyên- tác giả bài hát kể, sáng 17/2/1979, khi quân xâm lược Trung Quốc tràn sang thì bốn ngày sau, bài hát đã được phát trên Đài tiếng nói Việt Nam:
Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới
Gọi toàn dân ta vào cuộc chiến đấu mới
Quân xâm lược bành trướng dã man
Đã dày xéo mảnh đất tiền phương
Lửa đã cháy và máu đã đổ, trên khắp dải biên cương...
Đất nước của ngàn chiến công,
Vẫn sục sôi khí thế hào hùng.
Những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa...
Đang gọi tiếp thêm những bản hùng ca.
Việt Nam! Ôi nước Việt yêu thương!
Lịch sử đã trao cho Người một sứ mạng thiêng liêng!
Mang trên mình còn lắm vết thương,
Người vẫn hiên ngang ra chiến trường,
Vì một lẽ sống cao đẹp cho mọi người: Độc Lập - Tự Do!
Vào thời điểm đó, nhạc sĩ Phạm Tuyên đang phụ trách âm nhạc của Đài tiếng nói Việt Nam.
Ông kể: “Tôi thuộc thế hệ đi qua 3 cuộc chiến tranh. Lúc tôi hát bài “Chiến thắng Điện Biên Phủ” của nhạc sỹ Đỗ Nhuận, thời điểm đó tôi mới ngoài 20 tuổi. Nhưng đến cuộc kháng chiến chống Mỹ, tôi đã có nhiều kinh nghiệm sáng tác và đến năm 1972 thì tôi viết bài “Hà Nội Điện Biên Phủ trên không”. Và sau khi tôi viết bài “Như có Bác trong ngày vui đại thắng”, tôi nghĩ bụng kết thúc chiến tranh rồi, giờ là lúc mình bắt tay vào viết các bài hát về hòa bình và xây dựng đất nước...”.
Ấy vậy nhưng vào sáng 17/2/1979, ông đã lặng người khi hay tin Trung Quốc tiến đánh Việt Nam.
“Nghe Đặng Tiểu Bình tuyên bố “dạy cho Việt Nam một bài học”, tôi không chịu nổi. Tôi viết rất nhanh. Ngay trong đêm 17, sáng ngày 18, bài hát “Chiến đấu vì độc lập tự do” với câu mở đầu “Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới” được Đài Tiếng nói Việt Nam thu thanh. Ngày 20/2/1979 - tức là sau 4 ngày, bài hát được phát trên làn sóng Đài Tiếng nói Việt Nam”, nhạc sĩ Phạm Tuyên bồi hồi nhớ lại.
Theo nhạc sĩ, thật ra tên bài hát chính thức là “Chiến đấu vì độc lập tự do”, nhưng không hiểu vì sao mà cho đến ngày nay, bài hát vẫn được nhắc đến với cái tên “Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới”. Có lẽ vì nhiều người đã lấy luôn câu mở đầu để nhớ về bài hát.
Ông kể, lúc đầu bài hát được thu thanh qua phần trình bày của tốp ca Đoàn ca nhạc Đài tiếng nói Việt Nam, nhưng sau đó lãnh đạo Đài yêu cầu phải dàn dựng thành hợp xướng, mang âm hưởng hào hùng. Vậy là mọi người đã dàn dựng lại, dưới sự chỉ huy của nhạc sĩ Lê Đình Lực.
Dường như ngay lập tức, giai điệu và ca từ hùng tráng của bài hát đã thúc giục triệu triệu người Việt Nam lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trước kẻ thù xâm lược.
“Điều cảm động là khi bài hát phát trên Đài tiếng nói Việt Nam, các thanh niên ở quân Khu 5 gọi điện ra bảo: “sau khi chúng tôi nghe bài hát này, chúng tôi muốn ra biên giới phía Bắc bảo vệ biên cương”. Lãnh đạo Đài khi đó cũng bảo, đã thế phải phát lại nhiều lần bài hát này để nhân dân thuộc nhiều”, nhạc sĩ Phạm Tuyên nhớ lại.
Có một chi tiết nữa là bài hát cũng có số phận khá đặc biệt. Sau khi cuộc chiến tranh biên giới kết thúc và nhiều năm sau đó, bài hát đã không còn được lưu hành rộng rãi trên các các phương tiện thông tin đại chúng, cho tới thời gian gần đây. Nhưng có thể nói, âm hưởng của bài hát chưa khi nào thôi vang vọng trong lòng mỗi con người, Tổ quốc Việt Nam.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận