Nhận tiền quyên góp nhưng không chuyển cho người dân vùng lũ, xử lý thế nào?

Ngày 18/9, Bộ Công an có nội dung trả lời công dân về trường hợp các tổ chức, cá nhân kêu gọi, tiếp nhận tiền của người khác để ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng do bão số 3 và lũ lụt sau bão, nhưng không chuyển hoặc chuyển không đủ số tiền đó vào tài khoản của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đồng thời, bên tiếp nhận tiền cũng không chứng minh được việc họ đã sử dụng số tiền đã tiếp nhận vào những mục đích gì.

Theo Bộ Công an, việc cá nhân, tổ chức đứng ra kêu gọi ủng hộ, hỗ trợ đồng bào vượt qua khó khăn dịch bệnh, thiên tai là nghĩa cử cao đẹp, nhân văn, đúng với truyền thống dân tộc Việt Nam. Nhà nước rất khuyến khích, tôn vinh và tạo điều kiện thuận lợi cho họ làm việc này.

Việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố... đã được Chính phủ quy định tại Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27/10/2021 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 11/12/2021). 

Nghị định này lần đầu tiên mở ra hành lang pháp lý cho phép cá nhân huy động tiền từ thiện, quy định rõ từng bước những người mà tham gia hoạt động này cần phải làm gì và có các quy định ràng buộc để việc này được minh bạch, tránh bị lợi dụng.

Điều 5 của nghị định trên nêu các hành vi bị nghiêm cấm gồm: Cản trở hoặc ép buộc tổ chức, cá nhân tham gia vận động, đóng góp, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện; báo cáo, cung cấp thông tin không đúng sự thật; chiếm đoạt; phân phối, sử dụng sai mục đích, đối tượng được hỗ trợ từ nguồn đóng góp tự nguyện.

Đồng thời cấm lợi dụng công tác vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để trục lợi hoặc thực hiện các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Đối với hành vi mà công dân đề cập như trên, tùy từng trường hợp, tính chất và mức độ của hành vi mà cá nhân, tổ chức vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử lý vi phạm hành chính.

Về hình sự, nếu cá nhân, tổ chức ngay từ đầu dùng thủ đoạn gian dối, chủ động lên kế hoạch kêu gọi từ thiện, ủng hộ, cứu trợ nhằm chiếm đoạt tài sản thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, khung hình phạt cao nhất là tù chung thân.

Trường hợp ban đầu cá nhân, tổ chức kêu gọi quyên góp tiền từ thiện, ủng hộ, cứu trợ không nhằm chiếm đoạt tài sản, nhưng khi có được tiền rồi thì dùng thủ đoạn gian dối (như làm giả sao kê, không chuyển đủ số tiền đã nhận được) để chiếm đoạt, thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, khung hình phạt cao nhất là 20 năm tù.

Về xử lý vi phạm hành chính, Bộ Công an nhấn mạnh, cá nhân, tổ chức lợi dụng hoạt động kêu gọi từ thiện để chiếm đoạt tài sản nhưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, thì bị phạt tiền từ 2-3 triệu đồng, quy định tại Điều 15 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ.

Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 2 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Còn hành vi sử dụng không đúng mục đích số tiền ủng hộ đã tiếp nhận theo cam kết ban đầu, căn cứ Điều 10 Nghị định số 130/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 của Chính phủ thì cá nhân, tổ chức vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 5-10 triệu đồng.

Ngoài ra, người vi phạm bị buộc bồi hoàn lại số tiền, hàng cứu trợ bị hư hỏng, thất thoát; phải nộp lại số hưởng lợi bất hợp pháp và chịu mọi chi phí khám chữa bệnh (nếu có) cho người sử dụng hàng cứu trợ bị ảnh hưởng về sức khỏe.