Nhiệt điện 1,7 tỷ đô thiệt hại lớn vì chậm gỡ cơ chế

Với tổng mức đầu tư lên đến 1,7 tỉ USD, mỗi tháng chậm tiến độ sẽ khiến chủ đầu tư mất hàng triệu USD tiền lãi phải trả cho các tổ chức tín dụng.

Dự án chậm do đâu?

Tính đến hết năm 2018, tiến độ tổng thể dự án Nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) Thái Bình 2 đạt gần 83%. Trong đó, thiết kế đạt 99,54%, mua sắm thiết bị, vật tư đạt 99,64%, gia công, chế tạo và vận chuyển đạt 93,56% và công tác thi công xây dựng đạt 78,45%.

Về những nút thắt khiến các mốc tiến độ dự án bị chậm, lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cho biết: Công tác hoàn thiện phần xây dựng, lực lượng nhân lực, máy móc thiết bị, huy động của nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu. Tiến độ mua sắm vật tư chậm, cung cấp thiếu đồng bộ và thiếu chi phí do phải thu hồi tạm ứng và chậm hoàn thành hồ sơ thanh toán. Đặc biệt, việc Tổng thầu dự án là Tổng công ty CP Xây lắp dầu khí chưa lựa chọn được nhà thầu vận hành chạy thử nhà máy đã khiến tiến độ tổng thể toàn dự án đều chậm.

Cần nói rõ thêm là hầu hết các hạng mục xây dựng chính của NMNĐ Thái Bình 2 đều được hoàn thành cơ bản, chỉ thiếu bước hoàn thiện do thiếu hụt về tài chính và nhân lực, kéo theo công tác xây dựng chưa đạt như tiến độ đề ra. Cụ thể, dự án đã cơ bản hoàn thành công tác thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị khu vực nhà máy chính, hệ thống khí nén (đạt 95 - 99%). Hiện dự án đang tiếp tục triển khai các hạng mục cung cấp nguyên nhiên liệu, phụ trợ như than, dầu.

Đáng chú ý, các mốc tiến độ dự kiến được Tổng thầu PVC lập trên cơ sở hoàn thành công tác lựa chọn và ký kết hợp đồng với nhà thầu chạy thử trong tháng 3/2018. Vì vậy, việc chậm trễ lựa chọn nhà thầu chạy thử (hơn 4 tháng) đang tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ hoàn thành các mốc chính và tiến độ tổng thể của dự án.

“Căn cứ thực tế triển khai dự án, theo đề xuất của Tổng thầu EPC, đánh giá của Tư vấn giám sát PMC, PVN đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, điều chỉnh tiến độ của dự án như Tổ máy 1 hoàn thành vào tháng 6/2019 và Tổ máy 2 hoàn thành vào tháng 9/2019”, đại diện PVN cho biết.

Cần hướng dẫn cụ thể để tránh phạm luật

Để đẩy nhanh tiến độ dự án NMNĐ Thái Bình 2, PVN đã thành lập Ban Chỉ đạo đặc biệt về dự án NMNĐ Thái Bình cùng các ban chuyên môn, các đơn vị thành viên trong Tập đoàn tích cực hỗ trợ cả về con người lẫn thiết bị đưa trực tiếp đến công trường.

Ban Chỉ đạo đã tổ chức hàng chục cuộc họp, lấy ý kiến góp ý của Tổng thầu cùng các nhà thầu tham gia xây dựng dự án, đề ra các giải pháp, tập hợp kiến nghị gửi lên Bộ Công thương, Thủ tướng Chính phủ nhằm gỡ khó cho dự án NMNĐ Thái Bình 2.

Tuy nhiên, đến nay, các kiến nghị về dự án vẫn chưa được cấp có thẩm quyền phản hồi, chỉ đạo cụ thể. Một số bộ, ngành chỉ đưa ra những ý kiến chung chung, chưa có hướng dẫn hay gợi ý phương án xử lý cụ thể.

Ngoài ra, một trong những khó khăn nổi bật đó là việc dự án kéo dài trong nhiều năm bởi liên quan đến sai phạm của một số cá nhân trong vụ án của Tổng thầu PVC khiến chi phí quản lý tăng lên nhiều lần. Đến nay, Tổng thầu không đủ nguồn lực tài chính để tiếp tục triển khai dự án. Bởi vậy, Ban QLDA đã yêu cầu Tổng thầu khẩn trương lập dự toán chi tiết về chi phí quản lý dự án để trình cấp thẩm quyền phê duyệt bởi chi phí này liên quan đến chi phí đầu tư dự án. Mặt khác, Tổng thầu PVC cũng đang tích cực thoái vốn đầu tư tài chính trong những năm trước để dồn nguồn lực tiếp tục triển khai dự án.

NMNĐ Thái Bình 2 là một trong những dự án nguồn điện cấp bách được hưởng cơ chế đặc biệt trong Quyết định 2414 của Chính phủ ký ngày 11/12/2013. Đến nay, quyết định này đã có hiệu lực 5 năm nhưng vẫn chưa có hướng dẫn cho một số nội dung còn vướng mắc. Việc triển khai thiếu sự hướng dẫn cụ thể của các cơ quan quản lý cấp Nhà nước có thể dẫn đến việc vi phạm pháp luật hiện hành. Đây chính là vướng mắc lớn nhất đối với dự án NMNĐ Thái Bình 2 khiến chủ đầu tư cũng như tổng thầu không thể triển khai dự án.

Với tổng mức đầu tư lên đến 1,7 tỉ USD, mỗi tháng chậm tiến độ sẽ khiến chủ đầu tư mất hàng triệu USD tiền lãi phải trả cho các tổ chức tín dụng. Đối với dự án “lận đận” từ khi chưa lọt lòng như NMNĐ Thái Bình 2, bên cạnh sự nỗ lực của PVN và các đơn vị thành viên, cần sự chỉ đạo xem xét và hướng dẫn cụ thể hơn nữa của Chính phủ và các bộ, ban, ngành liên quan.

Lính Ukraine phê ma túy, bị bắt giữ khi thâm nhập Donbass