Nhiều đề xuất mới về giá điện

Bộ Công thương vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định hồ sơ dự thảo quyết định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện mới, thay thế cho Quyết định 28 năm 2014.

Tại dự thảo quyết định này, Bộ Công thương đề xuất sửa đổi, thêm mới nhiều nội dung liên quan biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt, giá điện cho cơ sở lưu trú, giá điện cho hoạt động sạc xe điện...

Rút 6 bậc xuống 5 bậc

Với biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt, Bộ Công thương đề xuất cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt rút ngắn từ 6 bậc xuống 5 bậc theo đề xuất của EVN và tư vấn nhưng có thay đổi về cơ cấu tỷ trọng so với giá bán lẻ điện bình quân.

Cụ thể: Bậc 1: cho 100 kWh đầu tiên, giá điện là 1.806,11 đồng/kWh; Bậc 2 cho kWh từ 101-200, giá điện là 2.167,33 đồng/kWh.

Bậc 3 cho kWh từ 201-400 có giá là 2.729,23 đồng/kWh. Bậc 4 cho kWh từ 401-700 có giá 3.250,99 đồng/kWh. Còn bậc 5 cho kWh từ 701 trở lên, giá điện là 3.612,22 đồng/kWh.

Bộ Công thương lý giải giá điện cho từng bậc được thiết kế lại đảm bảo hạn chế tối đa tác động tới các hộ sử dụng điện. Đó là, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ). Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401-700 kWh và trên 700kWh.

Theo Bộ Công thương, ưu điểm của phương án này là đơn giản, người dân dễ hiểu do giảm từ 6 bậc như cơ cấu biểu giá điện hiện nay xuống còn 5 bậc giá điện.

Còn việc ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách mức tiêu thụ điện giữa các bậc và nới rộng khoảng cách mức tiêu thụ, nhằm phản ánh tình hình thực tế tiêu thụ điện và khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn, đồng thời hạn chế được một phần việc tiền điện phải trả tăng cao trong những tháng đổi mùa.

Dẫn chứng mức tăng giá giữa bậc đầu và bậc cuối của các nước như Nam California, Mỹ là 2,2 lần, Hàn Quốc là 3 lần, Lào là 2,88 lần, Thái Lan là 1,65 lần, Bộ Công thương cho rằng biểu giá trên là hợp lý với mức tăng giá giữa các bậc đảm bảo 2 lần - phù hợp xu hướng thế giới. 

Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao từ 711 kWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.

Trạm sạc xe điện chịu giá điện kinh doanh

Tại lần sửa này, Bộ Công thương đưa ra 3 phương án về giá bán điện cho hoạt động sạc xe điện.

Phương án 1: Cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho trạm, trụ sạc xe điện được xây dựng trên cơ sở giá điện phản ánh chi phí sản xuất điện mà trạm/trụ sạc xe điện gây ra cho hệ thống điện.

Phương án 2: Áp dụng giá bán điện cho hoạt động sạc xe điện theo giá kinh doanh. Còn phương án 3 là theo giá sản xuất.

Bộ Công thương lưu ý, để thực hiện được phương án 1 phải bổ sung nhóm khách hàng mới trong cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. 

Còn ở phương án 2 và 3 nhận được các ý kiến trái chiều. Với phương án 2, được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đề nghị áp dụng; Còn Bộ Giao thông vận tải và Công ty TNHH Kinh doanh thương mại và dịch vụ Vinfast đề nghị áp dụng phương án 3.

Đưa ra đánh giá, Bộ Công thương cho rằng nếu áp dụng giá bán lẻ điện cho sản xuất đối với mục đích sạc xe điện sẽ phát sinh bù chéo từ các nhóm khách hàng khác. Do đó, phương án 3 không phù hợp với chủ trương được quy định tại Nghị quyết 55 là "không thực hiện bù chéo giữa các nhóm khách hàng".

Vì thế, Bộ Công thương kiến nghị lựa chọn phương án 2, tức là áp dụng giá bán điện cho hoạt động sạc xe điện theo giá kinh doanh.

Giá điện cho cơ sở lưu trú du lịch bằng giá điện sản xuất

Theo báo cáo và tính toán của EVN và tư vấn tại Đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện thì giá bán điện cho sản xuất hiện không phản ánh đúng, đủ chi phí sản xuất, kinh doanh điện (thấp hơn so với chi phí phân bổ).

Bộ Công thương cho rằng, có thể áp dụng ngay phương án giá điện cơ sở lưu trú du lịch bằng giá điện sản xuất để đảm bảo lộ trình từng bước tính đúng, tính đủ chi phí cho nhóm khách hàng sản xuất.

Theo đó, phần thiếu hụt doanh thu do bổ sung nhóm khách hàng "cơ sở lưu trú du lịch" có thể được xem xét để bù trừ giá bán điện cho giờ thấp điểm của nhóm khách hàng sản xuất từ 4-8% so với giá bán lẻ điện bình quân do hiện nay giá giờ thấp điểm của nhóm khách hàng này thấp hơn nhiều so với giá bán lẻ điện bình quân (từ 52-56%).

Bộ Công thương đánh giá việc này sẽ góp phần thúc đẩy phát triển du lịch, tăng thu nhập cho người lao động ở các vùng miền, từ đó, góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mang lại nguồn thu ngân sách quốc gia.

Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là các doanh nghiệp sản xuất sẽ chịu tác động tăng giá từ 1,27-3,85%, gây tác động bất lợi đến các ngành sản xuất.

Loạt bất cập về giá điện

Duy trì bù chéo, cơ cấu biểu giá bán lẻ điện chưa phù hợp với thực tế tiêu thụ điện của các nhóm khách hàng và giá điện sinh hoạt người dân chi trả cao hơn mức áp dụng với hộ sản xuất… là những bất cập về giá điện.