NSND Thế Anh: Vinh hoa giờ là phù du

NSND Thế Anh

Khán giả quá yêu “Trung úy Phương”

Gặp NSND Thế Anh giữa lòng Hà Nội ngày ông ra tham dự Lễ trao giải Cánh Diều 2017, người viết bất ngờ khi ở tuổi 80, “Trung úy Phương” ngày nào vẫn rất linh hoạt và minh mẫn. Ông luôn dí dỏm và tràn đầy năng lượng khi nhớ lại những năm tháng “oai hùng” của mình trên phim trường. Trong những câu chuyện, người nghệ sĩ hào hứng kể lại hai vai diễn mà ông tâm đắc nhất, đó là Trung úy Phương trong Nổi gió (1966) và “bụi đời” Ba Duy trong phim Mối tình đầu (1976).

Ông kể, năm đóng Nổi gió, chiến trường miền Nam đang vô cùng khốc liệt. Để có địa điểm quay an toàn, đoàn phim đã dựng phim trường ở Hải Phòng. May mắn nơi đây tập trung nhiều người miền Nam di cư nên có bối cảnh đậm chất Nam bộ với những con rạch, hàng dừa nước. Đạo diễn đã xin UBND xã tổng động viên bà con đóng vai quần chúng nên phim cũng ngập sắc Nam Bộ. Năm ấy, Mỹ mở rộng chiến trường ra Bắc nên đoàn phim vừa đóng phim, vừa phải sơ tán. “Trong một đại cảnh, đoàn vừa chuẩn bị bấm máy thì máy bay địch tới. Cả đoàn phải chui xuống hầm tránh bom. Máy bay đi, mọi người lại nhộn nhịp lên quay hình, nghệ sĩ Thế Anh nhớ lại. Ông cũng nhớ cảnh quay cuối của phim, đoàn phải vạ vật chờ 1 tháng mới xong. Chỉ vì đạo diễn Huy Thành yêu cầu phải… chờ ngày nắng chói chang, ánh nắng “nhảy múa”.

Sau Nổi gió, Thế Anh bật lên thành ngôi sao. Ông thâu tóm hết các vai chính trong các bộ phim tiếp theo. Đáng chú ý trong đó có Mối tình đầu, được quay ngay sau 1 năm Giải phóng Sài Gòn. Nam nghệ sĩ tiết lộ, Sài Gòn năm 1976 vẫn giữ nguyên nếp sống, đồ đạc và văn hóa trước giải phóng nên đạo diễn Hải Ninh đã tức tốc huy động đoàn vào đây quay, để có những khung cảnh thật nhất.

Năm ấy, Thế Anh bị nhiều người phản đối khi vào vai Ba Duy - một thanh niên bụi đời, nghiện ma túy bởi ông là người miền Bắc, không hiểu nhiều về đời sống người miền Nam. Để bác những lời dị nghị này, ông tập đi xe máy Honda và xin vào trại cải tạo để sống chung hơn 1 tháng với những người nghiện ma túy. Kết quả, ông đã thuyết phục khán giả khi thể hiện xuất sắc vai Ba Duy, nhất là những phân đoạn bị “phê” thuốc. Thực tế, ít ai biết, ông từng… hút thuốc phiện trong một chuyến lên Yên Bái nên đã biết cảm giác “phê” thuốc như thế nào.

NSND Thế Anh trong phim “Mối tình đầu”

Tuổi trẻ dấn thân và sự “trả giá” ngọt ngào

Là diễn viên đắt giá của điện ảnh cách mạng thời ấy, Thế Anh phải bỏ nhà bỏ cửa để đi đóng phim. Mỗi bộ phim quay trong 6 tháng - 1 năm nên ông ở luôn tại phim trường mà không được về nhà. Thế là cuộc sống vợ chồng son của ông cũng kéo dài suốt… 7 năm mới sinh đứa con đầu tiên. “Hồi ấy, người ta còn đồn là diễn viên Thế Anh… “tịt” rồi. Tôi và vợ quyết định sinh luôn hai đứa, hết tin đồn”, “ông hoàng” màn ảnh một thời dí dỏm.

Dù sở hữu nhiều vai diễn nhưng theo NSND Thế Anh, ông chẳng có tiền để mua nổi một miếng đất. May mắn, cha mẹ ông cũng thuộc hàng khá giả nên ông không phải lo cơm ăn áo mặc. Bởi, những năm tháng đất nước khó khăn, thu nhập của ông chỉ trông chờ vào đồng lương của Nhà nước. Ngay cả đoàn làm phim từ Bắc vào Nam cũng khó khăn đến nỗi phải thỏa thuận với những người Việt kiều giàu có, nhờ họ đóng phim để “lợi dụng”… mượn luôn trang phục của họ cho đúng bối cảnh. Thỏa thuận đưa ra là những Việt kiều này đóng phim cho đoàn thì đoàn sẽ nhờ người tạo điều kiện cho họ xuất cảnh.

“Có lần quay Mối tình đầu ở đường Nguyễn Huệ, đoàn phim đánh một ô tô Jeep chở một nồi cơm, nồi canh và một ít thịt. Mỗi người được chia một cái bát để lấy cơm, canh và vài miếng thịt, ngồi ăn ngay vỉa hè. Dân trong đó há hốc kinh ngạc, không hiểu sao diễn viên lại bình dân như thế”, Thế Anh kể.

Gian khổ là thế nhưng với Thế Anh, đó là sự “trả giá” ngọt ngào. Ông thấy vinh dự và hạnh phúc khi mình có những vai diễn một lần để đời. Chưa kể, ông cũng luôn được mọi người ưu ái nhường trước mỗi khi đi mua đồ hay đi khám bệnh. Ra đường, ông được mọi người xúm vào bắt tay, hỏi han. Ông cũng được gặp những lãnh đạo nổi tiếng như: Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thủ tướng Phạm Văn Đồng…

“Có tiếng mà không có miếng”

Tuổi trẻ thành công, điển trai nên Thế Anh có không ít người đẹp theo đuổi. Mọi người đều nói, ông có tướng đào hoa. Ông nửa đùa, nửa thật: “Tôi nhiều người yêu lắm, mà toàn ngang trái cả”.

Nhấp ngụm trà, “Trung úy Phương” kể lại lần về Bến Tre, một anh nhà giàu ở đây gặp ông trên đường đã kiên quyết mời ông về nhà mình ăn ở, nuôi cơm. Chiều người hâm mộ, ông theo người này về nhà. Trớ trêu thay, người vợ của anh này đã thay… 4 bộ váy liên tục chỉ trong một buổi tối và xức nước hoa thơm lừng, liên tục tiếp cận Thế Anh. Cảm thấy sợ có điều không ổn, ngay sáng hôm sau, ông đã xin phép gia chủ về luôn.

Lần thứ hai, khi đoàn phim của Thế Anh lên quay tại chùa Linh Phong (Đà Lạt), một cô bé khoảng 17, 18 tuổi đã cạo đầu đi tu trong chùa cứ đi theo ông. Khi đoàn quay xong và ra về, cô bé này đuổi theo xe của ông và khóc. Sau đó, cô bé còn viết thư và hẹn gặp ông ở hồ Than Thở. Ông phải đích thân ra khuyên nhủ cô bé, vì bản thân là người đã có gia đình và có đạo đức nên ông không muốn để lại tiếng xấu. Nghệ sĩ tiết lộ, đến tận bây giờ, ông vẫn giữ thư của cô bé để làm kỷ niệm. “Những chuyện này, vợ tôi biết hết đó. Có lần hai vợ chồng ra Hà Nội, mấy cô gái chạy đến ríu rít trò chuyện với tôi. Bà ấy tự ái, nói mình chỉ là em gái của tôi. Thế là bà ấy bị mấy cô kia gạt ra ngoài luôn”, ông cười lớn.

Còn về trăn trở, NSND Thế Anh bảo bây giờ sang Mỹ, bạn bè hỏi tiền lương thì ông phải nói dối là nghìn USD. Trong khi sự thật mình chỉ nhận có… 4 triệu đồng/tháng lương hưu. “Dù gì, phần thưởng lớn nhất của tôi là được mọi người yêu mến từ Nam ra Bắc. Đó là hạnh phúc không phải nghề nào cũng có được”.

Vì “có tiếng nhưng không có miếng” nên ông kiên quyết không cho các con của mình theo nghệ thuật. Hai con trai của ông được đặt tên là Thế Phương và Thế Duy, dựa theo tên hai nhân vật để đời của ông. Hiện tại, Thế Duy đang làm giám đốc ngân hàng ở Pháp, còn Thế Phương đang làm việc ở sân bay Tân Sơn Nhất. Cả hai con trai đều thành đạt và đó là món quà mà ông thấy mãn nguyện nhất khi ở tuổi thất thập. Hiện tại, ông chỉ ở nhà nghỉ ngơi, đi du lịch và thi thoảng được mời đi dạy, giao lưu với sinh viên điện ảnh. “Những vinh hoa, phú quý giờ là phù du hết rồi”, nam nghệ sĩ chiêm nghiệm.

Vì sao Xuân Bắc xin rút hồ sơ xét tặng danh hiệu NSND?