Nước ngoài quản xe đạp điện, xe máy điện thế nào?

Một người đi xe đạp điện ngược chiều tại Geylang, Singapore

Xe đạp điện, xe máy điện (e-bike) từ vài năm nay đã trở thành phương tiện phổ biến ở nhiều nước trên thế giới từ Singapore, Trung Quốc đến châu Âu, Mỹ, Canada… bởi sự tiện dụng, thân thiện môi trường. Tuy nhiên, vì được lắp động cơ, có thể chạy tới 50km/h thậm chí còn hơn nên những phương tiện mới này lại khiến giới chức đau đầu trong quản lý.

“Sát thủ thầm lặng”

Sự nở rộ của xe đạp điện kéo theo mối đe dọa về an toàn mang tên “sát thủ thầm lặng”. Loại xe với động cơ êm, ít gây tiếng ồn nhưng lại sở hữu tốc độ không hề nhỏ (lên tới 50 km/h và còn có thể vượt qua giới hạn này) là nguyên nhân gây ra không ít vụ tai nạn nghiêm trọng chết người.

Mới đây, tại khu vực miền Đông nước Anh, cô Sakine Cihan, một phụ nữ 30 tuổi đã thiệt mạng sau đó vì “sát thủ thầm lặng” này. Khi cô Cihan đang đi bộ qua đường thì một chiếc xe đạp điện âm thầm lao tới khiến cô không kịp nhận biết và bị đâm mạnh, ngã xuống đường. Không ít nhà phê bình tại Anh chỉ trích loại xe này là mối đe dọa nghiêm trọng đối với người đi bộ và những người tham gia giao thông khác.

Tại Singapore, đất nước ưa chuộng e-bike bậc nhất cũng chứng kiến 90 vụ tai nạn trong nửa đầu năm 2017, khiến 4 người thiệt mạng, 90 người khác bị thương. Con số này tăng vọt so với 54 vụ tai nạn trong cả năm 2016 và 39 vụ trong năm 2015. Sở dĩ con số thống kê chỉ dừng lại ở nửa năm 2017 vì Singapore không công bố rộng rãi những con số này. Đây là lần đầu tiên chính phủ quốc đảo sư tử công khai số vụ tai nạn liên quan đến e-bike theo yêu cầu từ Quốc hội.

Quản lý theo quy định từng bang/tỉnh

Trên đây chỉ là 2 trong số nhiều ví dụ đến từ các nước khác cho thấy tỉ lệ tai nạn liên quan đến e-bike ngày càng đáng ngại, buộc giới chức địa phương phải vào cuộc quản lý. Trong khi một số nước ra quy định quốc gia, một số khác lại quản lý theo hình thức trao quyền cho từng tỉnh hoặc bang. Đồng thời, thực tế cho thấy, cách phân loại xe đạp/xe máy điện của từng nơi cũng khá khác biệt.

Chẳng hạn, tại Canada, 8 tỉnh của nước này cho phép sử dụng xe đạp, xe máy được hỗ trợ bằng động cơ điện. Từ năm 2000, Cơ quan An toàn phương tiện cơ giới của Canada (MVSR) coi xe đạp điện mà nước này gọi là xe sử dụng năng lượng bổ trợ (PAB) là một mục quản lý riêng, không yêu cầu phải có bằng lái xe để điều khiển.

Nhưng để không phải sử dụng bằng lái, các phương tiện e-bike bị hạn chế công suất 500W và không được phép chạy quá tốc độ 20 dặm/h (tương đương 32km/h), bắt buộc người đi e-bike phải đội mũ bảo hiểm.

Mỗi địa phương lại có quy định tuổi được phép sử dụng loại xe này khác nhau, chẳng hạn tại tỉnh Alberta, người điều khiển phải từ 12 tuổi trở lên trong khi tỉnh Ontario lại yêu cầu độ tuổi từ 16.

Hơn nữa, tại Ontario, xe đạp điện không được phép sử dụng trên 400 loại đường cao tốc hoặc một số loại đường khác. Nếu vi phạm quy định, người điều khiển phương tiện này sẽ bị phạt tiền từ 60 USD - 500 USD.

Coi xe đạp điện là xe máy

Tại đặc khu hành chính Hong Kong (Trung Quốc), xe đạp điện được phép sử dụng ở bất cứ khu vực công cộng nào và được coi là xe máy nên loại xe được sử dụng trên đường phố phải là xe được Cơ quan Giao thông đặc khu cấp phép. Để điều khiển phương tiện này, người sử dụng phải có bằng lái xe loại cấp cho các tài xế lái mô tô hai bánh.

Israel cũng coi một số loại xe đạp cải tiến là xe máy nếu có công suất trên 250W và tốc độ tối đa trên 25 km/h, do đó yêu cầu người điều khiển phải có bằng lái và mua bảo hiểm.

Với những loại xe công suất chỉ 250W và tốc độ tối đa 25km/h, người điều khiển phải từ 16 tuổi trở lên nhưng không bắt buộc có bằng lái.

Hiện tại, nước này đang xem xét học hỏi kinh nghiệm của một số nước như Canada, Mỹ, châu Âu để sửa đổi luật quản lý xe điện nhưng vẫn chưa ra quyết định cuối cùng.

Còn Singapore. Đầu tháng 5 vừa rồi, quốc đảo sư tử đã hoàn thiện bộ luật để quản lý e-bike, phương tiện vận tải cá nhân (PMD)…

Với loại xe này, người điều khiển không phép đi vào đường dành cho người đi bộ mà chỉ được đi trên làn dành cho người đi xe đạp, đường xe chia sẻ hoặc đường bộ thông thường.

Singapore quy định cụ thể về cân nặng và chiều rộng tối đa của loại xe này tương đương 20kg, 70cm, phải là xe đã được cấp phép từ cơ quan chức năng và đăng ký sử dụng. Tốc độ tối đa cho phép đối với xe đạp điện là 25km/h. Nếu vi phạm, người điều khiển phương tiện có thể bị tịch thu xe, phạt tiền tới 10.000 USD và giam giữ tới 6 tháng tù. 

Uber đưa cả xe đạp điện vào phục vụ khách hàng