Ông Đinh La Thăng xin tại ngoại

Luật sư Đào Hữu Đăng - người bào chữa cho ông Đinh La Thăng

Trước khi nghị án, Hội đồng xét xử (HĐXX) cho các bị cáo nói lời sau cùng vào phiên xét xử sáng nay (17/1).

Trước đó, trong phiên xét xử cuối giờ chiều 16/1, HĐXX vụ án xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí (PVN) và Tổng công ty CP Xây lắp dầu khí (PVC) cho biết, qua 2 lượt đối đáp của Viện Kiểm sát (VKS) cũng như phần tranh tụng của các luật sư bào chữa tại tòa trong 9 ngày qua, HĐXX nhận thấy việc tranh luận đã đủ nên sẽ chấm dứt tranh luận, HĐXX sẽ xem xét mức án trong vài ngày tới.

Kiến nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn

Đầu giờ chiều 16/1, ông Đinh La Thăng tiếp tục trình bày quan điểm của mình. Trước hết, ông Thăng đề nghị HĐXX và đại diện VKS giữ quyền công tố làm rõ ý kiến của giám định viên Bộ Tài chính đã phát biểu trước tòa “nếu không có việc sử dụng tiền sai mục đích thì không có thiệt hại cho PVN”.

Kiến nghị thứ hai, ông Thăng xin HĐXX và các cơ quan công tố xem xét cho tại ngoại vì một số bị cáo bị khởi tố, truy tố tội Cố ý làm trái trong vụ án này đã được thay đổi hình thức ngăn chặn, cho tại ngoại. "Bị cáo và một số bị cáo khác phạm tội này không nguy hiểm cho xã hội", ông Thăng nói.

Trước đó, trong phiên xử buổi sáng, ông Thăng đã đưa ra nhiều quan điểm bày tỏ sự không đồng tình với nhiều cáo buộc của VKS. Về quan điểm cho rằng việc ông bổ nhiệm các bị cáo Vũ Đức Thuận và Trịnh Xuân Thanh thể hiện lợi ích nhóm, ông Thăng khẳng định: “Bản thân bị cáo cũng được cấp trên bổ nhiệm từ chỗ này sang chỗ khác, việc cáo buộc như VKS gây hệ luỵ lớn là cứ bổ nhiệm cán bộ tức là có lợi ích nhóm”, ông Thăng nói và cho rằng, đằng sau cáo buộc về lợi ích nhóm mà VKS đưa ra không đơn thuần chỉ là lời buộc tội, mà nó còn là lương tâm, trách nhiệm, danh dự của cả một tập thể, một Tập đoàn lớn như PVN và rất nhiều con người trong đó.

Tranh luận với nhận định của đại diện VKS rằng "trong vụ án này, cấp trên không nhận trách nhiệm mà đổ cho cấp dưới”, ông Đinh La Thăng phủ nhận và khẳng định trong suốt quá trình tố tụng ông đã nhận trách nhiệm là người đứng đầu, nhận trách nhiệm cá nhân và sẵn sàng nhận trách nhiệm cho tất cả các cán bộ dưới quyền chỉ vì mục tiêu đẩy nhanh tiến độ dự án, không vì động cơ cá nhân, không vì mục đích vụ lợi.

“Bị cáo đã nhận hoàn toàn trách nhiệm. Hoàn toàn không có chuyện đổ lỗi cho cấp dưới. Thậm chí, trong cả quá trình làm việc với luật sư bào chữa, bị cáo luôn đề nghị các anh bào chữa gì thì bào chữa, nhưng tuyệt đối không được đổ lỗi cho Đảng, Nhà nước, Chính phủ, tuyệt đối không đổ lỗi và làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bị cáo khác.

Ông Đinh La Thăng kiến nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn với các bị cáo nhóm tội cố ý làm trái

“Chỉ định thầu không phải vì cao hứng nhất thời”

Về thẩm quyền chỉ định thầu đối với dự án, theo ông Thăng, khi PVPower là chủ đầu tư thì HĐTV PVN đã quyết định giao đơn vị này thực hiện, kể cả việc xét duyệt, đề xuất, đàm phán... Cùng với đó, sau khi ông chuyển công tác khỏi PVN từ đầu tháng 8/2011, thì tập đoàn đánh giá lại và vẫn chỉ định PVC đủ năng lực thực hiện Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2. “Chủ trương chỉ định thầu không phải do bị cáo nghĩ ra, không phải do cao hứng hay nhất thời mà đó là từ chủ trương chung của Đảng, Chính phủ và được thực hiện với các đơn vị thành viên của tập đoàn chứ không phải riêng cho PVC”, ông Thăng khẳng định.

Về thẩm quyền ký Hợp đồng 33, theo ông Thăng thuộc về PVPower, HĐTV PVN chỉ chỉ đạo bằng nghị quyết, thông báo, quyết định chứ không chỉ đạo bằng miệng và việc này không thuộc thẩm quyền của HĐTV PVN. “Trong quá trình xuyên suốt, bản luận tội của VKS là cái gì Chủ tịch HĐTV cũng phải biết và cái gì cũng phải chỉ đạo, nhưng bị cáo không thể vượt quá quy định mà phải thực hiện theo đúng quy định về chức trách của Chủ tịch HĐTV, nếu vượt quá là vi phạm pháp luật”, ông Thăng nói.

Ông khẳng định, trong tất cả các cuộc họp không nhận được bất cứ báo cáo của PVPower, Ban quản lý dự án, Ban TGĐ hay bất cứ cá nhân nào về Hợp đồng 33 không đúng quy định. “Kể cả khi Ban quản lý phát hiện ra thì chỉ báo cáo anh Thực để anh Thực chỉ đạo kịp thời, chứ không báo cáo với bị cáo, bị cáo hoàn toàn không biết”, ông Thăng khẳng định trước tòa.

Về tạm ứng tiền, ông Thăng cho biết, PVPower ngay sau khi ký Hợp đồng 33 đã có văn bản đề nghị ứng tiền ngay. Nhưng do nhận thức đây là tiền của dân, của Nhà nước giao cho PVN nên PVN phải sử dụng có hiệu quả, trân trọng đồng tiền của dân. Vì thế, cả 3 lần PVPower đề nghị tạm ứng tiền, ông đều không đồng ý.

“Lần thứ 4 thì bị cáo có chỉ đạo nhưng cái bị cáo chỉ đạo rõ ràng là “phải tạm ứng theo quy định pháp luật và chỉ đạo PVC không được sử dụng tiền tạm ứng cho dự án khác mà chỉ được sử dụng cho Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2”, đáng tiếc điều này không được VKS đề cập đến. Vì thế, bị cáo cảm giác những cái gì đổ tội được cho bị cáo được đưa vào, còn cái gì bị cáo chỉ đạo đúng thì không được đưa vào. Mong VKS và HĐXX xem xét lại”, ông Thăng nói.

“Chủ trương chỉ định thầu có từ trước khi ông Thăng về PVN”

Chiều cùng ngày, luật sư Đào Hữu Đăng - người bào chữa cho ông Đinh La Thăng tiếp tục tranh luận với  quan điểm của đại diện VKS. Luật sư cho rằng, xét trách nhiệm hình sự phải căn cứ hành vi cụ thể, không phải chức cao thì hình phạt cao, không phải cứ ông Thăng đứng đầu là chủ mưu. Trong cả chuỗi hành vi này, hành vi nào nghiêm trọng nhất phải chịu hình phạt cao nhất.

Đáp lại ý kiến này, đại diện VKS nhấn mạnh, việc xem xét, đánh giá hành vi sai phạm của vụ án có xâu chuỗi và có vai trò của từng bị cáo. Cùng một hành vi, tính chất sai phạm thì người có trách nhiệm cao hơn đương nhiên chịu trách nhiệm cao hơn. Người có trách nhiệm cao hơn nhưng tham gia phạm tội thấp hơn thì mức án thấp hơn. “Rõ ràng có phân hóa, đánh giá mức độ vai trò của từng bị cáo. Trong vụ án này, vai trò chủ mưu xuyên suốt là bị cáo Đinh La Thăng, khởi nguồn từ chỉ định thầu. Vai trò của các bị cáo sau biết nhưng vẫn thực hiện, đó là hành vi cố ý làm trái”, đại diện VKS khẳng định và cho biết đã xem xét đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo.

Đánh giá vai trò các bị cáo, luật sư Đăng nhấn mạnh cho rằng, phải xem xét trách nhiệm hình sự căn cứ hành vi cụ thể của từng người. “VKS kết luận nặng nề hơn và cho rằng, ông Thăng là chủ mưu trong tội cố ý làm trái, đó là cách đánh giá không có cơ sở, không có chứng cứ. Không phải cứ người đứng đầu là chủ mưu, đề nghị đánh giá đúng vấn đề, không đánh giá cảm tính, khi chưa có chứng cứ mà quy chụp ngay là chủ mưu”, luật sư lập luận và đề nghị đại diện VKS có cách đánh giá thỏa đáng.

Nói về năng lực của PVC thời điểm năm 2011, đại diện VKS cho rằng “thấy lạ” khi chính PVC nói không đủ năng lực theo quy định đối với Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, nhưng nhiều ý kiến tại tòa lại nói ngược lại: “Luật sư nói chỉ định thầu PVC là ưu tiên phát huy nội lực. VKS cũng đồng thuận và mong muốn DN Việt Nam tự lực tự cường, song sự phát triển phải có lộ trình vì còn liên quan nguồn nhân lực, vốn, kinh nghiệm điều hành, tầm vóc. Đưa cho họ làm một dự án quá sức thì đem lại hậu quả và thực tế đã cho thấy điều ấy”, đại diện VKS nói.

Luật sư Đào Hữu Đăng tranh luận lại: “Chủ trương chỉ định thầu có từ năm 2006 - trước khi ông Đinh La Thăng về PVN và chủ trương này đã được Thủ tướng đồng ý. Kết luận giám định cũng kết luận chỉ định thầu đúng quy định, nhưng VKS lại cho rằng chỉ định thầu trái với nghị quyết của HĐTV”.

Luật sư Đăng nhắc lại bối cảnh, ở thời điểm đó, chỉ định thầu cho PVC sẽ có lợi hơn so với liên danh nhà thầu nước ngoài, bởi phương án này nhanh hơn, đảm bảo về tiến độ. Vì thế, không thể nói chỉ định thầu trái pháp luật như VKS nói.

Luật sư Đăng cũng phản biện lại quan điểm của VKS đánh giá PVC không đủ năng lực dựa trên lời khai của lãnh đạo PVC. Theo ông Đăng, đánh giá năng lực nhà thầu phải dựa trên tiêu chí cụ thể, đánh giá từ thực tế chứ không thể căn cứ vào lời khai của bị cáo ở PVC.

“Thật khó hiểu khi đối với ông Thăng, việc chỉ định thầu cho PVC được quy kết là chủ trương sai, nhưng chỉ sau đó vài tháng, PVC lại được lựa chọn là nhà thầu có đủ năng lực. Chỉ vài tháng liệu có thể biến PVC từ nhà thầu không đủ năng lực thành nhà thầu đủ năng lực và làm được cho đến ngày nay hay không?”, luật sư đặt vấn đề.

Về vấn đề đánh giá thiệt hại, ông Đăng khẳng định, “các luật sư bào chữa không ai nói là không có thiệt hại, mà nói phải tính thiệt hại sao cho đúng”.

Viện Kiểm sát bảo lưu quan điểm luận tội trong vụ án PVC