Sớm gỡ vướng thu phí tự động

Tỷ lệ người dán thẻ và sử dụng rất thấp

Bộ GTVT đang nỗ lực để đến hết năm 2019 toàn bộ các trạm thu phí trên cả nước sẽ triển khai thu phí tự động không dừng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, để hoàn thành đúng lộ trình này, khó khăn nhất chính là việc kết nối tài khoản người dùng, nhất là khi nhiều chủ phương tiện vẫn thắc mắc về khoản tiền nạp vào tài khoản giao thông không được tính lãi và cần kết nối tài khoản giao thông với tài khoản cá nhân.

Ông Vũ Minh Phong, Giám đốc Công ty CP Việt Long chia sẻ, là doanh nghiệp có hơn 50 đầu xe, mỗi ngày phí đường bộ có thể lên tới hàng chục triệu đồng. Nếu chuyển một lần 100 triệu, cũng chỉ đủ trả phí giao thông trong vòng 1 tuần đến 10 ngày. Nếu chuyển vào tài khoản giao thông quá nhiều tiền, doanh nghiệp bị đọng vốn không đưa vào kinh doanh được.

“Với gần 3 triệu xe, số tiền nộp trước sẽ lên tới hàng nghìn tỷ đồng, số tiền khổng lồ đó, không phải ngân hàng quản lý, như vậy ai hưởng lợi?”, ông Phong đặt câu hỏi.

Anh Nguyễn Hoàng Ngọc Minh (quận Đống Đa, Hà Nội) cho hay, vì công việc cần đi lại nhiều, anh nạp 5 triệu đồng vào tài khoản thẻ. Sau một thời gian, anh thấy chưa cần dùng thẻ này vì chưa có nhiều trạm thu phí không dừng. Anh cũng băn khoăn vì mình để một khoản tiền lớn trong thẻ mà không được hưởng lãi suất.

“Các nước láng giềng trong khu vực như: Thái Lan, Malaysia, Singapore đều sử dụng tài khoản giao dịch sẵn có tại bất cứ ngân hàng nào cho dịch vụ thu phí giao thông, thu phí bãi đỗ cho phương tiện lưu thông. Vì sao Việt Nam không sử dụng ngay tài khoản giao dịch ngân hàng của chủ phương tiện để trừ phí giao thông? Nếu làm được như vậy tiền sẽ đi thẳng từ tài khoản ngân hàng của chủ phương tiện vào thẳng tài khoản của chủ đầu tư BOT. Vừa có lợi cho khách hàng, vừa có lợi cho chủ đầu tư”, anh Minh chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Dưỡng, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cho biết, đến thời điểm hiện tại có 23/26 trạm vận hành thương mại. Sau khi bổ sung 18 trạm vào dự án, nâng tổng số trạm từ 26 lên 44 trạm, hiện đã lắp đặt thiết bị được 29 trạm với tổng số 109 làn thu phí, số làn còn phải lắp đặt là gần 500 làn. Trong đó, trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ là Công ty TNHH Thu phí tự động VETC là 103 làn, các nhà đầu tư BOT và TCT Đầu tư và phát triển đường cao tốc VN (VEC) gần 400 làn.

“Đến nay, số lượng thẻ Etag đã dán được khoảng trên 700.000 phương tiện, đạt 30% tổng số xe cả nước. Số lượng chủ phương tiện nộp tiền vào tài khoản giao thông để sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng chưa cao. Tỷ lệ sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng trên số xe đã dán thẻ hàng tháng hiện chỉ đạt khoảng trên 18% khiến cho doanh thu chỉ đạt 12% tổng doanh thu các trạm”, ông Dưỡng nói.

Gỡ cách nào?

Đề cập đến việc trả lãi và liên thông tài khoản, ông Dưỡng cho biết, việc tính toán và trả lãi suất không kỳ hạn của khách hàng tại tài khoản giao thông không được thực hiện bởi VETC không phải là định chế tài chính nên không có chức năng tính và trả lãi không kỳ hạn cho khách hàng. Mặt khác, hệ thống của VETC không được thiết kế cho việc tính toán lãi suất không kỳ hạn này. Ngân hàng BIDV chưa đồng ý mở thêm các tài khoản tại các ngân hàng khác để khách hàng có thể thuận tiện hơn trong quá trình nạp tiền để sử dụng dịch vụ. Đồng thời, cơ quan quản lý nhà nước chưa có phương án, hướng dẫn cho việc liên thông các tài khoản này.

Để thúc đẩy tiến độ triển khai thu phí tự động không dừng (ETC), Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho biết, bên cạnh việc điều chỉnh chi phí tổ chức thu để đảm bảo tính hiệu quả của dự án, Bộ GTVT sẽ hoàn thiện hành lang pháp lý như: Sửa đổi Quyết định 07/2017 của Thủ tướng, sửa đổi Nghị định 46/2016 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt (điều chỉnh quy định các phương tiện không dán thẻ sẽ không được đi vào làn ETC), bổ sung các quy định pháp luật trong lĩnh vực ngân hàng liên quan đến công tác thanh toán.

Bộ GTVT cũng sẽ hoàn thiện việc kết nối liên thông tài khoản cá nhân tại các ngân hàng với tài khoản giao thông tạo sự thuận lợi, minh bạch cho người sử dụng và sự đồng thuận của các ngân hàng cung cấp tín dụng cho các dự án BOT. Bên cạnh đó, sẽ tăng cường công tác tuyên truyền để người dân ủng hộ và sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng. Thực hiện các thủ tục để bàn giao toàn bộ trạm thu phí từ nhà đầu tư BOT sang cho nhà cung cấp dịch vụ để tổ chức thu phí tự động không dừng.

Cũng theo Thứ trưởng Thọ, Bộ GTVT cũng sẽ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị khuyến khích các phương tiện thuộc diện thu phí đường bộ phải tham gia dán thẻ và sử dụng dịch vụ; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương gương mẫu dán thẻ và sử dụng dịch vụ đối với toàn bộ các phương tiện thuộc diện nộp phí khi qua trạm thu phí đường bộ do mình quản lý.

Ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ, Môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ VN) cho biết, để thanh toán thu phí điện tử tự động không dừng, chủ phương tiện phải mở tài khoản trả trước (hay tài khoản giao thông) tại Công ty VETC. Công ty này mở tài khoản chuyên thu tại Ngân hàng BIDV, nhưng ngân hàng này lại xác nhận không có trách nhiệm trả lãi do không trực tiếp quản lý tài khoản giao thông và cho rằng VETC phải có trách nhiệm trả lãi suất cho chủ phương tiện. Trong khi đó, Công ty VETC không phải là tổ chức tín dụng nên không được phép trả lãi. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để VETC trả lãi đúng quy định của ngân hàng.

Cũng theo ông Toàn, dư luận chưa yên tâm và đặt vấn đề nếu Công ty VETC phá sản, ai chịu trách nhiệm đối với số dư trong tài khoản trả trước của chủ phương tiện. Do đó, chúng ta cũng cần đặt trách nhiệm của ngân hàng đối với khoản tiền nạp vào tài khoản trả trước sẽ như thế nào, trong khi BIDV xác nhận sẽ chịu trách nhiệm đối với số dư trong các tài khoản trả trước đã được chuyển vào tài khoản chuyên thu, nhưng sẽ không chịu trách nhiệm đối với các số dư đã được nạp vào tài khoản trả trước nhưng chưa được chuyển vào tài khoản chuyên thu.

Về kết nối giữa tài khoản trả trước với tài khoản của chủ phương tiện mở tại các ngân hàng, ông Toàn dẫn chứng, ở Đài Loan có cho phép kết nối hai tài khoản này để chủ phương tiện quyết định việc tự động chuyển tiền để duy trì hạn mức tối thiểu trong tài khoản trả trước. Tuy nhiên, BIDV lại cho rằng cách này khó thực hiện do khó đảm bảo tính bảo mật tài khoản ngân hàng của chủ phương tiện.

“Thực tế Grab không được phép thực hiện hình thức ví điện tử đã liên kết với đơn vị cung cấp dịch ví điện tử (Moca) để người sử dụng thanh toán dịch vụ thông qua kết nối tài khoản thẻ ngân hàng, tài khoản tín dụng của người sử dụng với tài khoản trả trước, không mất phí nạp tiền nên rất thuận tiện cho người sử dụng”, ông Toàn dẫn chứng và cho rằng, nếu theo hình thức thanh toán này cần có hướng dẫn việc triển khai tài khoản trả trước của Công ty VETC hoặc liên kết với ví điện tử (như dịch vụ Grab) từ ngân hàng.

Bất ngờ lao ra đường, người đàn ông chết thảm dưới bánh xe bồn