Sự thật thẻ vàng của EC đối với thủy sản Việt Nam

Thẻ vàng của Ủy ban Châu Âu (EC) đối với Việt Nam chỉ áp dụng đối với sản phẩm đánh bắt cá trên biển

Không ảnh hưởng lớn tới xuất khẩu thủy sản

Chiều 25/10, lãnh đạo Tổng cục Thủy sản, Bộ NN&PTNT đã lên tiếng chính thức về việc Ủy ban Châu Âu (EC) rút thẻ vàng đối với hoạt động khai thác thủy sản của Việt Nam. Theo ông Nguyễn Ngọc Oai, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, thẻ vàng của EC đối với Việt Nam chỉ áp dụng với sản phẩm khai thác trên biển; không áp dụng cho sản phẩm thủy sản từ nuôi trồng. “Tỷ trọng xuất khẩu thủy sản khai thác trên biển của Việt Nam rất thấp chỉ chiếm khoảng 5% so với tổng lượng xuất khẩu thủy sản sang EU. Vì vậy việc EC rút thẻ vàng đối với sản phẩm này không ảnh hưởng lớn tới hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam”, ông Oai nhận định.

Theo bà Nguyễn Thị Trang Nhung, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế, Tổng cục Thủy sản, trong thời gian này, hoạt động xuất khẩu hải sản vẫn được diễn ra bình thường. Ttuy nhiên, sẽ có những tác động nhất định như: các lô hàng bị tăng tuần suất kiểm tra hồ sơ nguồn gốc sản phẩm khai thác nhập khẩu từ Việt Nam (có thể lên đến 100%),  dẫn đến thời gian lưu kho tăng, phát sinh chi phí kiểm tra, chi phí lưu kho đối với doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu vào thị trường EU. Bên cạnh đó, việc này cũng có khả năng gây tâm lý lo ngại đến các nhà nhập khẩu ở các thị trường khác, đăc biệt là đối với các thị trường nhập nguyên liệu của Việt Nam để tái xuất sang thị trường EU hoặc Mỹ và các nước có quy định áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp chống khai thác IUU.

6 tháng và 3 khả năng xảy ra với Việt Nam

Được biết, từ ngày 13 - 19/5/2017, đoàn công tác DG-MARE của EU vào Việt Nam kiểm tra hoạt động tuân thủ các quy định của EU về phòng chống đánh bắt cá bất hợp pháp (IUU). Kết quả kiểm tra cho rằng, hoạt động quản lý khai thác thuỷ sản của Việt Nam chưa có nhiều tiến bộ trong việc thực hiện các quy định của EU về IUU và đã đưa ra 5 khuyến nghị yêu cầu Việt Nam phải hoàn thành trước 30/9/2017, bao gồm: Hoàn thiện thể chế; Quản lý đội tàu khai thác phù hợp với nguồn lợi; Hoàn thiện hệ thống kiểm tra giám sát tàu cá trên biển và tại cảng; Thực hiện xác nhận, chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản; Ngăn chặn, chấm dứt tàu cá Việt Nam khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

“Ngay sau đó, Việt Nam đã tích cực triển khai khuyến nghị trên. Tuy nhiên, do đặc thù nghề cá Việt Nam là nghề cá Nhân dân, quy mô nhỏ, đa loài, trình độ ngư dân thấp, trang thiết bị trên tàu lạc hậu nên việc áp dụng các biện pháp để giải quyết các khuyến nghị của EC chưa được triệt để, vẫn còn một số nội dung mà theo đánh giá của EC vẫn cần tiếp tục hoàn thiện như việc tàu cá Việt Nam khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Việc sửa đổi Luật Thuỷ sản đã được Việt Nam trú trọng, đưa vào Luật tối đa các quy định để thực hiện các khuyến nghị của EC. Các nội dung cụ thể sẽ được Việt Nam quy định cụ thể trong Nghị định, Thông tư quy định chi tiết hướng dẫn thi hành Luật. Tuy nhiên, kỹ thuật lập pháp của Việt Nam và EU có khác nhau nên EC vẫn cho rằng việc hoàn thiện thể chế là chưa đạt yêu cầu. Ngày 23/10/2017, EU chính thức tuyên bố rút thẻ vàng đối với hoạt động khai thác thủy sản của Việt Nam”, bà Nhung dẫn giải.

Về Tác động cụ thể của thẻ vàng đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, bà Nhung cho hay: EC chỉ áp dụng thẻ vàng với sản phẩm khai thác trên biển; không áp dụng cho sản phẩm thủy sản từ nuôi trồng.

Trước câu hỏi về thời hạn thẻ vàng áp dụng đối với Việt Nam, bà Nhung cho biết: Theo quy trình của EC, sau khi xác định quốc gia có xuất khẩu thủy sản vào EU không đáp ứng được các yêu cầu của EU trong chống khai thác IUU, EC có quyết định cảnh báo chính thức (biện pháp thẻ vàng). Thời gian cảnh báo thẻ vàng là 6 tháng. Sau 6 tháng (đến 23/4/2018), có 3 khả năng xẩy ra với Việt Nam: Nếu Việt Nam triển khai đầy đủ, toàn bộ các quy định của EC với các minh chứng cụ thể thì tình trạng cảnh báo thẻ vàng sẽ được dỡ bỏ. Nếu việc triển khai các qui định của EU về IUU có tiến bộ, EC có thể gia hạn để hoàn thiện các nội dung còn thiếu. Trong trường hợp cảnh báo của EC không được thực hiện hoặc triển khai không hiệu quả, EC sẽ ban hành biện pháp thẻ đỏ, khi đó lệnh cấm xuất khẩu hải sản khai thác từ Việt Nam vào thị trường EU sẽ được áp dụng.

“Trong thời gian EC nhắc nhở, Bộ NN-PTNT sẽ tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để gỡ thẻ vàng...Hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ được EU gỡ thẻ vàng thời gian khoảng từ 1 đến 2 năm. Tuy nhiên trong trường hợp của Thái Lan, mặc dù chính quyền nước này đã có nhiều nỗ lực song tới nay sau 3 năm, vẫn chưa được gỡ thẻ vàng”, bà Nhung thông tin.

7 “đại gia” thủy sản chiếm đoạt hơn 1.000 tỉ đồng hầu tòa