Tăng trưởng kinh tế có tác động từ khai thác thêm dầu thô?

Đại biểu Hoàng Quang Hàm nhận định, GDP vượt mục tiêu nhưng tăng trưởng từ sản xuất kinh doanh không đạt kỳ vọng, phải bù đắp từ khai thác thêm dầu

Chưa rõ chất lượng tăng trưởng

Ngày 25/5, Quốc hội thảo luận về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2018.

Theo đó, hầu hết các đại biểu đều nhấn mạnh nỗ lực của Chính phủ đạt thành tựu tăng trưởng kinh tế 2017 ấn tượng; đặc biệt GDP Quý I/2018 cao nhất trong vòng 10 năm qua, giá trị xuất khẩu nhiều ngành nghề đều đạt mức khá, hàng loạt vấn đề căn bản của nền kinh tế đã được CP giải quyết.

Tuy nhiên đi sâu phân tích, nhiều đại biểu bày tỏ nghi ngờ về tính bền vững và chất lượng của tăng trưởng. Cụ thể, Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ) đặt câu hỏi: Tăng trưởng cao nhưng chất lượng ra sao thì chưa rõ? Qua đây, đại biểu Xuân kiến nghị Chính phủ cần phân tích kỹ hơn chất lượng tăng trưởng như thế thế nào, đóng góp của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vào nền kinh tế ra sao?

Tăng trưởng có tác động từ việc khai thác thêm dầu thô?

Đi vào những “khoảng lặng của tăng trưởng” đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) phân tích: Dù tăng trưởng đang giảm dần sự lệ thuộc vào khai thác dầu thô, song trong năm 2017, nếu khai thác dầu thô không vượt kế hoạch, đầu năm thêm 1,29 triệu tấn thì khó có thể đạt kết quả tăng trưởng GDP đạt hơn 6,8%.

"Theo tính toán, một triệu tấn dầu góp 0,2- 0,3 điểm tăng trưởng, nên nếu không có yếu tố này, GDP 2017 chỉ đạt 6,4-6,6% thay vì kết quả 6,81%. Như vậy, kết quả GDP vượt mục tiêu nhưng tăng trưởng từ sản xuất kinh doanh không đạt kỳ vọng, phải bù đắp từ khai thác thêm dầu", ông Hàm nói.

Cũng theo vị đại biểu Phú Thọ, với nền kinh tế đang khát khao vươn lên như Việt Nam, việc quy mô GDP 2017 đạt hơn 5 triệu tỷ đồng vẫn còn khiêm tốn, không đạt như kỳ vọng đề ra từ cách đây 2 năm.

“Việt Nam đã tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu nhưng tỷ lệ chế biến chế tạo nguyên liệu trong nước hiện khá thấp trong khi gia công, lắp ráp thiết bị nhập khẩu lại rất lớn. Điều này tạo ra nghịch lý nguyên liệu thô thì có nhưng chủ yếu xuất khẩu trong khu gia công lắp ráp nhập khẩu lại lớn, giá trị gia tăng không nhiều. Hơn nữa, tăng trưởng kinh tế đang chịu sự chi phối của doanh nghiệp FDI song lại chưa được khai thác hết lợi thế; việc chuyển giao công nghệ giữa doanh nghiệp FDI với trong nước chưa đạt như mong muốn", ông Hàm phân tích.

Không đồng tình với nhận định tăng trưởng phụ thuộc vào tài nguyên như dầu thô, than đá, xi măng, đại biểu Trần Quang Chiểu (Nam Định) cho biết so với 2016, chỉ số khai thác nguyên liệu trên năm 2017 đều ở mức âm.

Dẫn lại báo cáo Chính phủ về tình hình KT-XH 2017 trình Quốc hội, ông Chiểu cho biết: khai thác dầu thô năm 2016 là 15,2 triệu tấn, năm 2017 kế hoạch 13,28 triệu tấn và thực hiện 13,55 triệu tấn. Như vậy, riêng năm 2017 khai thác nhiều hơn kế hoạch khoảng 200 nghìn tấn; còn nếu so với năm 2016 thì năm 2017 khai thác ít hơn 1,643 triệu tấn. Về than, năm 2016 khai thác 38,73 triệu tấn than, kế hoạch năm 2017 là 40,2 triệu tấn nhưng thực khai thác chỉ 38,2 triệu tấn.

“Đây là số liệu Chính phủ gửi đại biểu, còn thông tin khai thác vượt 1,2 triệu tấn dầu thô để bù đắp tăng trưởng thì số liệu ở đâu tôi không rõ?", ông Chiểu đặt câu hỏi.

Tranh luận lại số liệu trên, đại biểu Hoàng Quang Hàm cho biết ông lấy từ Báo cáo số 193 của Chính phủ mới ra ngày 16/5. “Báo cáo này nêu rõ sản lượng khai thác dầu cả năm 2017 đạt 13,57 triệu tấn, tăng 1,29 triệu tấn. Điều này có nghĩa là chúng ta đã khai thác và thanh toán vượt 1,29 triệu tấn. Đây mới là số liệu tác động tới tăng trưởng GDP", ông Hàm nhận định

Trước đó, tại buổi họp báo chiều 24/5, ông Trần Quốc Phương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân (Bộ Kế hoạch & Đầu tư) nhận định: Tốc độ tăng trưởng các quý còn lại năm 2018 sẽ khó lặp lại chu kỳ "quý sau cao hơn quý trước", thậm chí có thể giảm dần theo quý.

"Quý I, tăng trưởng GDP đạt 7,38% nhờ nối đà tăng cao từ cuối 2017 và trên nền thấp (5,15%) cùng kỳ 2017. Do đó các quý còn lại 2018 sẽ chịu sức ép khi phải so sánh với một nền rất cao đã đạt được", ông Phương nhận định

Không điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% năm 2017