Tất cả các tỉnh đều không cam kết chắc chắn về sai phạm điện mặt trời

Nội dung này được nêu trong báo cáo về kế hoạch thực hiện quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (quy hoạch điện VIII) vừa được Bộ Công thương gửi Chính phủ.

Tờ trình về kế hoạch thực hiện quy hoạch điện VIII được bộ này trình Thủ tướng vào tháng 11, tuy nhiên chưa có danh mục dự án năng lượng tái tạo. Tại báo cáo này, Bộ Công thương nêu lý do là so với quy hoạch, số lượng và quy mô dự án năng lượng tái tạo các địa phương đề xuất vượt nhiều lần công suất.

Cụ thể, trong 61 địa phương đề xuất có 779 dự án thủy điện nhỏ với tổng công suất 8.331 MW, gấp 2 lần mục tiêu đề ra tại quy hoạch điện VIII; 651 dự án điện gió trên bờ với tổng công suất là 74.609 MW; 73 dự án điện rác với tổng công suất là 1.484 MW, gấp 1,3 lần và 74 dự án điện sinh khối với tổng công suất 2.711 MW, gấp 3,7 lần.

Bên cạnh đó, một số địa phương như Bắc Ninh, Quảng Ninh, Quảng Trị, Kon Tum có ý kiến là cần pháp lý hóa công suất tính toán cho địa phương để họ rà soát, đánh giá, lập danh mục. Cùng với đó, có tới 38/61 tỉnh chưa đưa thông tin đánh giá các dự án theo 9 tiêu chí yêu cầu.

Với những lý do trên, Bộ Công thương cho rằng chưa thể xây dựng được danh mục dự án nguồn điện tái tạo.

Đối với nguồn điện mặt trời tập trung, Bộ Công thương dẫn thông báo kết luận của Văn phòng Chính phủ hồi tháng 5 cho biết các dự án đã có quy hoạch, được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư sẽ được xem xét tiến độ khi lập kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, nhưng "không hợp thức hóa sai phạm" và giá mua điện phải "hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro".

Hồi tháng 4, Thanh tra Chính phủ ban hành kết luận về việc chấp hành chính sách, pháp luật quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh. Hiện nay, Thủ tướng chưa có ý kiến chỉ đạo.

Tại thông báo của Văn phòng Chính phủ ngày 3/11/2023, Thủ tướng giao các địa phương đề xuất сụ thể các danh mục dự án (kể cả các dự án chuyển tiếp) và chịu trách nhiệm về nội dung đề xuất; đảm bảo nguyên tắc không hợp thức hóa các sai phạm. Nếu sai phạm thì cần cá thể hóa trách nhiệm và chỉ được triển khai sau khi đã thực hiện đầy đủ các nội dung theo các kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, bản án.

Hơn nữa, hiện nay, văn bản trả lời của tất cả các tỉnh về điện mặt trời đều không có cam kết chắc chắn về tình trạng sai phạm, cũng như thiếu thông tin về hiệu quả đầu tư của dự án, giá mua điện. Do vậy, theo Bộ Công thương, kế hoạch thực hiện quy hoạch điện VIII chưa đủ cơ sở để xác định danh mục dự án điện mặt trời.

Đưa ra giải pháp, Bộ Công thương kiến nghị, Thủ tướng phê duyệt kế hoạch quy hoạch điện VIII chưa gồm danh mục các dự án điện mặt trời tập trung đã có chủ đầu tư, đồng thời giao các tỉnh có dự án cùng các cơ quan thẩm quyền rà soát, báo cáo Bộ Công thương trong vòng 3 tháng, từ thời điểm kế hoạch được duyệt.

Vì sao điện mặt trời mái nhà không được trả tiền khi phát lên lưới?

"Nếu mua, người dân sẽ lắp đặt nhiều. Khi đó, sẽ mất cơ cấu tối ưu của cả hệ thống điện", đại diện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo nói về đề xuất gây tranh cãi những ngày qua.