Tết đến gần, liên tục trẻ hóc dị vật, bác sĩ Nhi khoa cảnh báo gì?

Cận Tết, nhiều trẻ hóc dị vật nhập viện

Mới đây, BV Nhi Trung ương đã tiếp nhận 3 trẻ từ 17 - 21 tháng tuổi nhập viện trong tình trạng suy hô hấp vì bị hóc hạt lạc tại nhà.

Bệnh nhi nhỏ tuổi nhất là bé N.M K (17 tháng, nam, Bắc Ninh). Bé được bố cho ăn lạc rang, sau đó bị sặc và tím tái, thiếu oxy với hội chứng xâm nhập rất rõ. Ngay lúc ấy, bé được đưa đi sơ cứu ở Trung tâm y tế huyện và được đặt nội khí quản chuyển đến BV Nhi Trung ương ngày 8/1.

Sau thăm khám, bác sĩ Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp – Trung tâm Hô hấp, BV Nhi Trung ương tiến hành nội soi phế quản phát hiện 1/2 hạt lạc tại khí quản, chiếm gần hết khẩu kính đường thở. Phải mất hơn 1 giờ đồng hồ để phá hạt lạc thành nhiều mảnh nhỏ, và lấy được hết dị vật ra ngoài (bình thường các ca gắp dị vật thường chỉ mất vài phút).

Đặc biệt, bé N.P.M (21 tháng, Bắc Giang), mắc dị vật hạt lạc hơn một tuần qua ở phế quản gốc bên phải, gây viêm và tổ chức sùi che lấp dị vật, khiến việc tiếp cận lấy dị vật rất khó khăn. Vì vậy, hiện tại bác sĩ Trung tâm Hô hấp, BV Nhi Trung ương đang tiến hành điều trị nội khoa để giải quyết tình trạng viêm và nội soi gắp dị vật sau vài ngày.

Chị H.A (mẹ bé M) chia sẻ: “Hôm đó con có ăn 3,4 hạt lạc liên tục, sau đó bị hóc, gia đình có móc họng lấy ra được 1 ít nên nghĩ là hết rồi, mấy ngày sau bé vẫn chơi bình thường, nhưng ăn uống ít đi, ho nhiều, mỗi khi khóc là khó thở.

Rồi ngày tiếp theo bé sốt cao 39, 40 độ không hạ, tôi có đưa con đi phòng khám rồi đi bệnh viện huyện, các bác sĩ cũng kê đơn thuốc rồi điều trị nhưng không đỡ nên chuyển lên BV Nhi Trung ương”.

Theo ThS. BS Phùng Đăng Việt, Trưởng Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp – Trung tâm Hô hấp, BV Nhi Trung ương, cho trẻ nhỏ ăn lạc nếu không cẩn thận bị hóc sẽ gây bít tắc đường thở, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Lạc là loại hạt có dầu, ngoài việc gây tắc đường thở, suy hô hấp còn có thể gây viêm đường thở do dầu lạc. Các bệnh nhi vừa tiếp nhận những ngày qua đều có tình trạng khó thở, tím tái, viêm phổi với tổn thương lan tỏa, nhiễm trùng tăng cao. Rất may là trẻ được cấp cứu kịp thời.

Trẻ hóc dị vật đường thở cha mẹ cần làm gì?

BS Phùng Đăng Việt cho biết, Tết Nguyên đán sắp tới, truyền thống của Tết là ăn các loại hạt hướng dương, đậu tương, hạt bí,… phụ huynh cũng cần lưu ý để xa tầm tay của trẻ và giám sát chặt chẽ khi con ăn, tránh xảy ra những trường hợp đáng tiếc. Cũng không nên bắt ép trẻ ăn khi đang khóc hoặc để trẻ cười đùa trong khi ăn uống.

Trên thực tế, nhiều phụ huynh mất bình tĩnh để nhận định trẻ bị hóc dị vật đường thở, thiếu kiến thức về xử trí sơ cứu nên có thể cố gắng lấy tay hoặc các vật khác đưa vào miệng trẻ để móc dị vật ra: có thể làm dị vật xuống sâu hơn, hoặc gây trầy xước, chấn thương niêm mạc vùng hầu họng của trẻ.

Các bác sĩ Nhi khoa cũng lưu ý cha mẹ cách xử lý tại nhà khi con hóc dị vật.

Nếu trẻ còn hồng hào, ho hoặc khóc thành tiếng có nghĩa là trẻ đang thở, đường hô hấp không bị tắc nghẽn hoàn toàn, bé không bị ngạt trầm trọng. Cha mẹ bình tĩnh, đứng bên cạnh cổ vũ, động viên trẻ tiếp tục ho. Phản xạ ho và ọe có thể giúp trẻ tống được vật thể lạ ra ngoài.

Tuyệt đối không dùng ngón tay mò mẫm tìm vật lạ, không cho trẻ uống bất cứ thứ gì, vì như vậy có thể vô tình đẩy vật này vào sâu hơn. Nếu sau khi cơn ho dịu đi, cha mẹ vẫn tiếp tục nghe thấy thở ồn ào hay tiếng ho thì hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức, có thể vật lạ đã đi sâu vào phế quản, dễ gây viêm phế quản phổi tái diễn nếu không xử trí triệt để.

Nếu trẻ xuất hiện tím tái, khó thở, ngưng thở, không khóc được hoặc khóc yếu, không nói được, cha mẹ nhanh chóng gọi cấp cứu, tiến hành sơ cứu kịp thời, đúng cách.

Đối với trẻ dưới 2 tuổi, cha mẹ thực hiện động tác vỗ lưng, vỗ ngực như sau:

Đối với trẻ lớn (từ trên 2 tuổi)

Thực hiện thủ thuật Heimlich trong trường hợp trẻ còn tỉnh.

Nếu trẻ hôn mê, cha mẹ cần thực hiện theo cách thức sau:

- Để trẻ nằm ngửa, quỳ xuống dạng 2 chân cạnh đùi trẻ.

- Đặt gốc một lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới xương ức, đặt tiếp bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất.

- Ẩn 5 cái đột ngột, mạnh và nhanh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên.

- Sau đó kiểm tra đường thở. Nếu dị vật chưa rơi ra ngoài thì tiếp tục lặp lại các bước như trên cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở.

Đặc biệt lưu ý, nếu trẻ ngưng thở, gia đình gọi cấp cứu ngay; đồng thời, hồi sức tim phổi (hà hơi thổi ngạt và ấn tim ngoài lồng ngực) tỉ lệ 2 lần thổi ngạt và 30 lần ép tim cứ như vậy đến khi nhân viên y tế đến nơi.

Cấp cứu thành công bệnh nhân vỡ giả phình động mạch gan do áp xe hiếm gặp