Thấy gì từ “cơn sốt” mua bán bản quyền âm nhạc?

Đây được xem là một bước ngoặt mới cho ngành âm nhạc quốc tế vốn đang khó khăn vì dịch Covid-19.

Hàng tỷ USD mua bản quyền âm nhạc

Huyền thoại âm nhạc Bob Dylan vừa gây xôn xao khi ông quyết định bán quyền xuất bản toàn bộ gia tài âm nhạc gồm 600 tác phẩm của mình cho Universal Music (Tập đoàn Xuất bản Âm nhạc Universal - UMG).

Đây được coi là “kho báu” của nền âm nhạc đại chúng, trong đó có những tác phẩm bất hủ như: Blowin ‘in the Wind,’ The times they are a-Changin, Knockin’ on Heaven’s door, Tangled up in blue…

Mặc dù con số cụ thể cho thương vụ mua bán này không được tiết lộ nhưng dựa trên số lượng khổng lồ và mức độ nổi tiếng của các bản nhạc, các chuyên gia trong ngành âm nhạc ước tính số tiền Universal phải trả khoảng 300 - 450 triệu USD.

UMG mô tả thỏa thuận này là “thỏa thuận xuất bản âm nhạc quan trọng nhất thế kỷ và là một trong những thỏa thuận quan trọng nhất mọi thời đại”.

Với hợp đồng này, Universal sẽ có quyền vĩnh viễn sử dụng các ca khúc thuộc về sáng tác của Dylan, để khai thác ở các lĩnh vực như quảng cáo và sản xuất phim, truyền hình hoặc trò chơi điện tử…

Mark Savage, cây bút âm nhạc nhìn nhận trên BCC News: “Với những người hâm mộ Bob Dylan, không có gì thay đổi. Âm nhạc của anh ấy vẫn có trên các trang web trực tuyến và CD như trước đây. Chỉ có điều sau hậu trường, nguồn tiền giờ chảy về nơi khác”.

Dù vậy, thỏa thuận này không bao gồm quyền sở hữu với các bản ghi âm của Dylan ở tư cách nghệ sĩ biểu diễn. Có nghĩa, nếu hãng muốn sử dụng những album, bài hát mà Dylan phát hành ở tư cách nghệ sĩ biểu diễn thì phải được ông chấp thuận.

Theo NewYork Times, thỏa thuận này là thương vụ mới và cao cấp nhất trong thị trường danh mục âm nhạc sôi động của năm nay. Cách đây không lâu, Stevie Nicks vừa bán 80% quyền xuất bản danh mục sáng tác của mình với giá trị khoảng 80 triệu USD cho Primary Wave Music.

Hipgnosis Songs Fund, một công ty của Anh gần đây tiết lộ, từ tháng 3 - 9/2020, họ đã chi khoảng 670 triệu USD để mua bản quyền hơn 44.000 bài hát của Blondie, Rick James, Barry Manilow, Chrissie Hynde của Pretenders và những người khác. Trong vài năm qua, Hipgnosis Songs Fund đã bỏ ra khoảng 1,2 tỷ bảng Anh (1,6 tỷ USD) để mua bản quyền các tác phẩm âm nhạc. David Crosby cũng tiết lộ đang trong quá trình bán danh mục bài hát của mình cho đơn vị trả giá cao nhất.

Kênh đầu tư hấp dẫn hơn cả vàng, dầu mỏ?

Trên tờ The Guardian, Merck Mercuriadis - người sáng lập Hipgnosis mô tả: “Việc đầu tư vào tiền bản quyền âm nhạc là cuộc đặt cược tốt hơn vàng hoặc dầu, vì bản chất của chúng là tạo ra lợi nhuận và thậm chí không bị gián đoạn khi các ngành kinh tế khác gặp khó khăn”.

Minh chứng cho điều này là trong năm 2020, khi các ngành kinh tế khác đều lao đao vì Covid-19 thì thị trường âm nhạc trực tuyến vẫn tiếp tục tăng trưởng. Trong quý II/2020, thời điểm của đại dịch toàn cầu vào dịp cao điểm, số liệu từ Spotify cho thấy lượng người dùng hàng tháng tăng 29% so với cùng kỳ năm ngoái.

Âm nhạc trực tuyến đang chứng tỏ là công cụ kiếm tiền đắc lực cho các chủ sở hữu bản quyền. Năm 2013, doanh thu âm nhạc toàn cầu chỉ đạt 14 tỷ USD nhưng tới năm 2019 đã tăng lên 20,2 tỷ USD nhờ lượng phát trực tuyến tăng 23%.

Dự kiến, đến cuối năm 2020, sẽ có hơn 450 triệu người đăng ký các dịch vụ âm nhạc trả phí trên Apple, Amazon và Spotify. Theo dự đoán của Goldman Sachs, doanh thu âm nhạc sẽ tăng khoảng 131 tỷ USD vào năm 2030.

“Đại dịch gây khó khăn cho nhiều ngành công nghiệp, bao gồm các chương trình nhạc sống, nhưng không ngăn cản sự phát triển của nhạc trực tuyến”, The Guardian nhận định và đánh giá, hiện tại đang là “cơn sốt vàng” của thị trường mua bán bản quyền bài hát.

Những dòng thu nhập từ sở hữu bản quyền bài hát có thể tồn tại lâu dài, đây là điểm hấp dẫn với các nhà đầu tư. Dotan Oliar, giáo sư tại Đại học Luật Virginia - người chuyên về sở hữu trí tuệ phân tích, ví như bản quyền của Bob Dylan với tác phẩm trước năm 1978 của ông sẽ hết hạn sau 95 năm kể từ khi xuất bản.

Như thế, những bài hát từ năm 1962 có thể tạo ra thu nhập đến năm 2057. Còn bản quyền với các bài hát được viết sau ngày 1/1/1978 sẽ hết hạn sau 70 năm sau khi Dylan qua đời.

Hiện tại, Dylan đang 79 tuổi và sức khỏe tốt, nghĩa là các bài hát từ năm 1978 của ông có thể tạo ra thu nhập ít nhất cho đến tận năm 2100. Có lẽ vì thế, các nhà xuất bản và nhà đầu tư đang nỗ lực huy động hàng tỷ USD để thuyết phục các nhà soạn nhạc đồng ý “chia tay” những sáng tạo của mình.

Jem Aswad, biên tập viên âm nhạc cấp cao của Variety cho rằng, nguồn tài chính chủ yếu của các nghệ sĩ trước đây là lưu diễn. Nhưng trong đại dịch, nguồn tiền này không còn nên thứ không mất giá trị chính là bản quyền sở hữu trí tuệ.

Chính David Crosby đã thừa nhận khi nói về việc bán các danh mục sáng tác của mình: “Tôi có một gia đình và một khoản vay thế chấp. Tôi phải “chăm sóc” chúng nên đó là lựa chọn duy nhất của tôi lúc này”.

Không chỉ vậy, Aswad còn cho rằng, chính quyền Tổng thống sắp tới của Mỹ có khả năng sẽ tăng thuế thu nhập nên nhiều người đang tìm cách thực hiện các giao dịch này trước khi Joe Biden nhậm chức và bất kỳ luật mới nào có hiệu lực.

Về điều này, theo phân tích của trang Fortune, với khoản thu khổng lồ như của Bob Dylan thường sẽ bị đánh thuế với tỷ lệ 20% theo luật hiện hành. Nhưng Tổng thống đắc cử Joe Biden đã đề xuất nâng mức đánh thuế thu nhập cao hơn.

Nếu thương vụ như của Bob Dylan không được thực hiện trước khi Joe Biden thành Tổng thống chính thức, thuế mà ông phải đóng có thể sẽ tăng gấp đôi.

Tik Tok bị kiện vi phạm bản quyền âm nhạc: Không phải lần đầu!