Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Nguồn lực xây dựng hạ tầng giao thông sẽ có nhiều thuận lợi

Không có hạn chế về nguồn tín dụng

Tại phiên chất vấn Quốc hội sáng 11/11, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (đoàn Tiền Giang) cho biết, thời gian qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.

Nhiều dự án giao thông trọng điểm đã và đang được Chính phủ, các bộ ngành, UBND tỉnh/thành phố tích cực triển khai thực hiện, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Song, qua theo dõi, đại biểu nhận thấy, dư nợ tín dụng với các dự án giao thông có xu hướng giảm. Do đó, đại biểu đề nghị Thống đốc cho biết nguyên nhân có phải do các nhà đầu tư dự án đang gặp khó khăn trong tiếp cận vốn vay hay không? Trong thời gian tới, Thống đốc có giải pháp gì để tháo gỡ, thu hút nguồn vốn tín dụng đầu tư các dự án hạ tầng giao thông?

Trả lời chất vấn, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết vừa qua, việc xây dựng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông đã được Chính phủ rất quan tâm.

Chỉ trong thời gian ngắn, số km đường cao tốc được xây dựng đã tăng nhanh và nhiệm vụ trong giai đoạn tới đến năm 2030 có 5.000km đường cao tốc là mục tiêu lớn.

Và nguồn vốn vay cho các dự án phát triển đường cao tốc đòi hỏi phải dài hạn, giá trị tiền lớn, cần đa dạng hóa nguồn lực từ nhiều kênh.

Theo Thống đốc, trước đây các ngân hàng tham gia cho vay nhiều dự án đường cao tốc. Tổng dư nợ cho vay các dự án đường cao tốc khoảng 100 nghìn tỷ đồng nhưng nợ xấu và nợ nhóm 2 của các dự án này chiếm tỷ lệ khoảng 20%.

Một trong những nguyên nhân là do có nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn và nguyên nhân khác là do với các dự án đường cao tốc, tiền trả nợ đều từ thu phí. Nếu chính sách thu phí thường xuyên thay đổi, các phương án tài chính của các dự án xây dựng đường cao tốc cũng thay đổi sẽ ảnh hưởng đến tình hình tài chính của các dự án.

Bản thân các tổ chức tín dụng khá thận trọng còn khuôn khổ pháp lý đã đầy đủ.

Về giải pháp, trước hết về nguồn tín dụng, bà Hồng cho biết cơ chế pháp luật hiện hành theo Luật các Tổ chức tín dụng (sửa đổi), nếu có trường hợp cho vay một khách hàng hoặc một khách hàng liên quan vượt giới hạn tín dụng thì vẫn trình Thủ tướng Chính phủ. Do đó, về nguồn tín dụng không có gì hạn chế.

Bên cạnh đó NHNN cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng cường cho vay đồng tài trợ với những dự án lớn.

Mặt khác, bà Hồng chỉ ra: "Đã là các dự án cơ sở hạ tầng, chống biến đổi khí hậu thì việc huy động nguồn lực từ nước ngoài là cần thiết, đặc biệt với các dự án ODA của các ngân hàng Wold Bank, ADB. Họ sẵn sàng cho vay, quan trọng là chúng ta cân đối vay bao nhiêu, để đảm bảo cân đối kinh tế cũng như thủ tục nhanh chóng, thuận tiện".

Theo Thống đốc NHNN, vừa qua, Thủ tướng đã rất quan tâm và chỉ đạo thành lập một tổ công tác để giải quyết những khó khăn khi thực hiện các dự án này.

Bà Hồng tin tưởng, với những giải pháp trên, thời gian tới, nguồn lực để đạt mục tiêu xây dựng các dự án hạ tầng giao thông trong đó các dự án cao tốc có thể có nhiều thuận lợi.

Tập trung nguồn lực để cấp tín dụng xanh

Đại biểu Lê Đào An Xuân (đoàn Phú Yên) cho biết, theo kế hoạch tăng trưởng xanh, NHNN được giao nhiệm vụ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho tín dụng xanh và ngân hàng xanh.

Đây là nhóm nhiệm vụ ở mức ưu tiên cao và phải thực hiện trong giai đoạn 2021-2025. Thời gian qua thì NHNN cũng đã ban hành một số văn bản như là Đề án phát triển Ngân hàng xanh tại Việt Nam vào năm 2018, hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro về môi trường năm 2023.

Các ngân hàng thương mại cũng đã cung cấp các gói tín dụng xanh chủ yếu cho các lĩnh vực năng lượng, nông, lâm nghiệp, xử lý chất thải.

"Tuy nhiên, thực tiễn thì còn rất nhiều doanh nghiệp ở các lĩnh vực cần chuyển từ nâu sang xanh trong bối cảnh chịu ảnh hưởng lớn của thiên tai và biến đổi khí hậu thì lại có rất ít thông tin và rất khó để tiếp cận các nguồn vốn xanh.

Vậy Thống đốc đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ này đến năm 2025 như thế nào, liệu có đáp ứng kịp thời nhu cầu chuyển đổi xanh của doanh nghiệp hay không?", bà Lê Đào An Xuân đặt câu hỏi.

Trả lời nội dung này, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, bảo vệ môi trường là vấn đề rất quan trọng trong phát triển bền vững và được các nước trên thế giới cũng quan tâm.

Đối với Việt Nam, Trung ương, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ cũng đặc biệt quan tâm.

Đối với NHNN, bà Hồng nêu rõ, trên cơ sở các Nghị quyết của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết và kế hoạch triển khai của Chính phủ, NHNN đã ban hành các chỉ thị, văn bản để khuyến khích các tổ chức tín dụng tập trung nguồn lực để cấp tín dụng xanh, triển khai các giải pháp quản lý rủi ro về môi trường khi các tổ chức tín dụng cấp tín dụng, hoàn thiện cơ chế, chính sách để góp phần đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh.

Tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng chỉ rõ, hiện NHNN cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc vì hệ thống ngân hàng cần được hướng dẫn của các cơ quan, bộ ngành liên quan đến danh mục phân loại xanh để các tổ chức tín dụng khi cấp tín dụng căn cứ vào đó.

Còn đối với đầu tư vào lĩnh vực xanh như năng lượng tái tạo, năng lượng sạch… đòi hỏi nguồn vốn với giá trị rất lớn và kì hạn dài, đây chính là những khó khăn của hệ thống ngân hàng khi nguồn vốn huy động của hệ thống ngân hàng rất ngắn hạn.

Do đó, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian tới, NHNN cũng sẽ tiếp tục quan tâm thực hiện triển khai theo đúng kế hoạch của Thủ tướng, đặc biệt khi Thủ tướng phê duyệt danh mục phân loại xanh thì NHNN sẽ hướng dẫn các tổ chức tín dụng cấp tín dụng xanh.

Sau đó, NHNN sẽ theo dõi thực hiện, đánh giá rủi ro về môi trường, nếu có vướng mắc phát sinh thì NHNN sẽ tiếp tục chỉnh sửa.