Thứ trưởng GTVT: Khẩn trương rà soát quy định, gỡ khó đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền

Lập tổ công tác tháo gỡ vướng mắc từng địa phương

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang cho biết, cùng với sự phát triển của đất nước, kết cấu hạ tầng giao thông đường thuỷ nội địa những năm qua cũng được quan tâm, phát triển; năng lực vận tải thuỷ từng bước được nâng cao.

Tuy nhiên, số lượng phương tiện được đăng ký, đăng kiểm thời gian qua còn thấp, tạo ra nhiều hệ quả tiêu cực, chứng tỏ hiệu lực hiệu quả về công tác đăng kiểm, đăng ký phương tiện thuỷ nội địa (PTTNĐ) còn chưa đạt yêu cầu, không chỉ ở Trung ương mà ở cả địa phương.

Điều kiện về an toàn kỹ thuật của phương tiện, trình độ người lái phần lớn chưa đáp ứng, chất lượng dịch vụ hàng hoá, hành khách còn ở mức thấp, ảnh hưởng đến việc phát triển đội tàu, kiện toàn đội ngũ thuyền viên, người lái.

Nguyên nhân là do công tác quản lý nhiều năm không được chú trọng, các hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, quy chuẩn kỹ thuật tuy đã đầy đủ song chưa được bổ sung, sửa đổi kịp thời để đáp ứng nhu cầu thực tiễn, tạo ra điểm nghẽn phát triển vận tải thuỷ nội địa cả nước.

Chưa kể, các doanh nghiệp, chủ phương tiện còn nhỏ lẻ, manh mún, lạc hậu; nhiều cơ sở đóng mới, sửa chữa, hoán cải phương tiện tự phát, không đủ năng lực đóng tàu nhưng vẫn đóng gây khó khăn khi thực hiện đăng kiểm.

Quan tâm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong đăng ký đăng kiểm song phải ưu tiên đảm bảo an toàn cho phương tiện; cho người dân, để phát triển bền vững, sao cho ngành đường thuỷ nội địa thời gian tới có sự bứt phá, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của phát triển kinh tế xã hội

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Xuân Sang

Thứ trưởng cũng nhìn nhận, công tác quản lý về đăng ký, đăng kiểm PTTNĐ còn nhiều bất cập, ngay từ mô hình đăng kiểm. Đến nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) vẫn hoạt động theo cơ chế tài chính doanh nghiệp, tự thu tự chi dẫn đến chồng chéo giữa quản lý Nhà nước và cung ứng dịch vụ công.

Công tác thanh tra, kiểm tra; tuyên truyền phổ biến các quy định văn bản pháp luật còn yếu; sự quan tâm của các cấp, các ngành ở lĩnh vực đường thuỷ nội địa có nơi, có chỗ còn không đạt yêu cầu, thậm chí buông lỏng. Một thời gian dài, kết cấu hạ tầng đường thuỷ nội địa còn chưa được quan tâm đúng mức, các cơ chế chính sách ưu đãi cho phương tiện, chủ doanh nghiệp còn hạn chế.

Trong khi đó, chủ phương tiện, người lái nhận thức về quy định, ý thức chấp hành quy định chưa cao; công tác bảo trì, bảo dưỡng giữa các kỳ phương tiện còn chưa được quan tâm.

Từ đó, thứ trưởng yêu cầu Cục ĐKVN, Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam (Cục ĐTNĐ), các Sở Giao thông vận tải (GTVT), các doanh nghiệp, hiệp hội quan tâm đến việc rà soát các quy định pháp luật hiện hành, các văn bản quy phạm pháp luật để góp ý sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.

Ngoài ra, cần quan tâm hơn nữa công tác kiểm tra giám sát, thanh tra nhất là ở các địa phương; chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực.

Thứ trưởng cũng yêu cầu Cục ĐKVN sớm hoàn thiện Đề án đổi mới công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đăng kiểm; Vụ Tổ chức cán bộ sớm có văn bản gửi Bộ Nội vụ về biên chế công chức cho Cục ĐKVN.

Đáng chú ý, thứ trưởng đề nghị thành lập tổ công tác của Bộ GTVT có thành phần gồm đại diện các Vụ Khoa học công nghệ, Cục ĐKVN, Cục ĐTNĐ làm việc với từng địa phương, nhằm tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, từ đó, khái quát hoá, cụ thể hoá đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật cho phù hợp.

Đối với các phương tiện đã đóng nhưng chưa được đăng ký, đăng kiểm; thứ trưởng yêu cầu tổ công tác cùng các địa phương, doanh nghiệp tìm phương án tháo gỡ cho từng địa phương, thậm chí cho từng phương tiện. Cùng với đó, xem xét về giá dịch vụ đăng kiểm cho từng vùng miền.

Thứ trưởng lưu ý các đơn vị quan tâm, quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong đăng ký đăng kiểm song phải ưu tiên đảm bảo an toàn cho phương tiện; cho người dân, để phát triển bền vững, sao cho ngành đường thuỷ nội địa thời gian tới có sự bứt phá, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của phát triển kinh tế xã hội, góp phần vào việc triển khai có hiệu quả cam kết của Chính phủ tại Hội nghị Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 24 (COP24) về giảm phát thải.

Kiến nghị tổng điều tra phương tiện thuỷ nội địa toàn quốc

Trước đó, phát biểu tại Hội nghị, ông Hoàng Minh Toàn, Phó cục trưởng Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam chỉ ra nhiều tồn tại vướng mắc trong đăng ký, đăng kiểm PTTNĐ. Đơn cử, nhiều phương tiện nhỏ, thô sơ thuộc diện phải đăng ký để quản lý nhưng số lượng đăng ký còn hạn chế; Chưa có cơ sở dữ liệu trực tuyến về đăng ký PTTNĐ trên phạm vi cả nước. Việc chia sẻ dữ liệu, thông tin về PTTNĐ cũng chưa được quy định; Số liệu đăng ký PTTNĐ của tổng điều tra phương tiện thủy nội địa năm 2007 so với hiện nay đã không còn phù hợp.

Ngoài ra, theo ông Bùi Quốc Hưng, Trưởng phòng Tàu sông, Cục Đăng kiểm VN, do PTTNĐ thuộc dạng phải đăng kiểm đa dạng về công dụng, kích thước, trọng tải, khu vực hoạt động nên việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, quy chuẩn chung áp dụng cho tất cả các phương tiện gặp khó khăn.

Thống kê trên cả nước còn 25/63 tỉnh chưa có cơ sở đóng tàu được xác nhận và cấp thông báo năng lực cơ sở đóng tàu, tập trung vào các tỉnh Tây Bắc, Tây Nguyên hoặc một số tỉnh có ít phương tiện. Điều này dẫn đến hiện tượng người dân, doanh nghiệp đóng mới, hoán cải, sửa chữa phương tiện tại các cơ sở ở bãi ven sông, hồ không đủ điều kiện; hoặc phương tiện được đóng/gia công tổng đoạn, chi tiết tại địa phương khác (tại các cơ sở đóng tàu đã được xác nhận năng lực), rồi được vận chuyển từng phần hoặc các chi tiết, cụm chi tiết bằng đường bộ đến các bờ, bãi ven sông, hồ để lắp ráp hoàn chỉnh và hạ thủy phương tiện, gây khó khăn cho công tác đăng kiểm.

Thực tế như bà Bùi Thị Hoà Bình, Phó giám đốc Sở GTVT tỉnh Hoà Bình chia sẻ, trên địa bàn tỉnh có 260 PTTNĐ chở khách chủ yếu trên lòng hồ, trong đó chỉ có 92 phương tiện đủ điều kiện đăng ký, đăng kiểm để hoạt động phục vụ nhu cầu của người dân, du khách. Các tàu còn lại chủ yếu đóng theo phương thức dân gian, không có hồ sơ thiết kế được thẩm định từ đầu dẫn đến gặp khó trong đăng ký, đăng kiểm.

Ngoài ra, trong số 5 cơ sở đóng tàu trên địa bàn chỉ có 1 cơ sở đủ năng lực kỹ thuật được xác nhận không đủ năng lực để phục vụ đóng mới, sửa chữa PTTNĐ trên địa bàn.

Tại Quảng Ninh, ông Vũ Văn Kinh, Phó giám đốc Sở GTVT cũng có biết, trên địa bàn hiện có khoảng 1.500 tàu dịch vụ đưa ngư dân đi khai thác, nuôi trồng thuỷ hải sản đóng theo dân gian cũng chưa được đăng ký, đăng kiểm gây khó khăn trong quản lý và đảm bảo ATGT.

Từ những khó khăn trên, ông Toàn kiến nghị Bộ GTVT quan tâm bố trí kinh phí để thực hiện tổng điều tra phương tiện thủy nội địa; xem xét sớm ban hành Thông tư quy định về quản lý, duy trì, chia sẻ và đảm bảo an toàn thông tin dữ liệu phương tiện giao thông vận tải.

Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu trực tuyến về đăng ký PTTNĐ trên phạm vi toàn quốc; Sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến PTTNĐ theo hướng phân cấp, phân quyền trong quản lý Nhà nước giúp đảm bảo thực hiện thủ tục nhanh chóng, thuận tiện cho người dân; Có cơ chế đặc thù về phí, lệ phí đăng ký, đăng kiểm cho những vùng, miền kinh tế đặc biệt khó khăn.

Đồng quan điểm, ông Hưng đề nghị các cấp có thẩm quyền xem xét chấp thuận trong trường hợp khi có đề xuất của địa phương về nhu cầu đóng mới, hoán cải, sửa chữa phương tiện tại địa bàn địa phương quản lý chưa có cơ sở đóng tàu được xác nhận năng lực kỹ thuật theo quy định; thì cho phép các cơ sở đóng tàu đã được xác nhận năng lực kỹ thuật tại địa phương khác có thể sử dụng nhân lực, trang thiết bị của mình phối hợp với các cơ sở đóng tàu chưa được xác nhận năng lực kỹ thuật hoặc được xác nhận nhưng chưa đủ năng lực thực hiện đóng các phương tiện loại lớn để đóng mới, hoán cải, sửa chữa phương tiện tại các khu vực đặc thù, đáp ứng nhu cầu phát triển vận tải thủy tại địa phương.