Xây dựng đô thị thông minh phải có con người văn minh

Ảnh minh họa: Dũng Nguyễn

Chuyển từ thủ công sang công nghệ thông tin điện tử

TP HCM là megacity (siêu đô thị trên 10 triệu dân) cho nên có nhiều áp lực lên công tác quản lý điều hành đối với chính quyền. Di dân cơ học đẩy dân số của thành phố tăng từng năm, kéo theo hàng vạn chuyện liên quan đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Những tồn tại của nhiều năm qua về kẹt xe, ngập nước, an toàn thực phẩm, trật tự xã hội trên địa bàn thành phố cho thấy rõ điều đó.

Người ta nói nhiều đến cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 nhưng áp dụng như thế nào vào trong cuộc sống mới là điều cần làm. Trong quản lý đô thị, cần có những sản phẩm công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo để thay cho cách quản lý thủ công, mới có thể nâng cao chất lượng sống cho người dân. Vì vậy, xây dựng một thành phố thông minh là đòi hỏi bức thiết đối với TP.HCM.

TP.HCM cần một phương thức quản lý mới thay cho cách quản trị thủ công đã để lại nhiều hệ lụy và lạc hậu, không tương xứng với thành phố lớn nhất, đi đầu trong phát triển kinh tế của cả nước. Vậy thì thay đổi cụ thể những gì và như thế nào?

Người dân thành phố nhào ra đường mỗi ngày, chạy đến các cơ quan chính quyền để giao dịch hành chính công. Nếu thay bằng sản phẩm thông minh, họ chỉ cần một click chuột. Các cơ sở dữ liệu về công dân, về giấy tờ thủ tục cũng được số hóa và máy móc, internet sẽ làm thay cho con người. Chứng minh nhân dân, hộ chiếu, giấy phép kinh doanh và nhiều thủ tục mua bán nhà đất, xây dựng, kinh doanh, khai thuế, hải quan cũng chỉ cần một cú click. Lúc đó, chẳng ai phải mất thì giờ ra đường, tiết kiệm thời gian và chi phí vật chất cho Nhà nước, công dân, hạn chế ùn tắc giao thông.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, đô thị thông minh trước hết là cung cấp đầy đủ thông tin, nhanh và chính xác, công khai và minh bạch để doanh nghiệp có cơ sở đi đến các quyết định kinh doanh. Đã đến lúc, doanh nhân cầm smartphone là có được đầy đủ những gì mình cần, không phải chầu chực ở các cơ quan Nhà nước, không phải đút lót hay đi cửa sau của quan chức để có được thông tin.

Hệ thống xe buýt chất lượng rất thấp sẽ được thay thế bằng hệ thống vận tải công cộng mới, vé điện tử liên thông, thu phí thông minh, đỗ xe thông minh. Người Việt Nam đi du lịch các nước như: Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản trải nghiệm các phương tiện vận tải hành khách công cộng của họ và ước mơ Việt Nam có được các phương tiện đó, TP.HCM sẽ tiên phong để biến ước mơ của người dân thành hiện thực.

Thành phố thông minh tất nhiên phải chăm sóc sức khỏe người dân một cách thông minh. Điều kiện về máy móc công nghệ, khoa học kỹ thuật hiện nay cho phép xây dựng hệ thống khám chữa bệnh, trong đó có bệnh án điện tử. Bác sĩ sẽ không còn vất vả với cách làm thủ công, bệnh nhân không phải xếp hàng dằng dặc ngồi chờ. Hệ thống khám chữa bệnh thông minh còn kết nối bệnh nhân với các bác sĩ chuyên khoa, phù hợp với tình trạng bệnh tật của bệnh nhân để có được kết quả thăm khám và điều trị tốt nhất.

Con người văn minh

Xây dựng một thành phố thông minh không chỉ áp dụng các sản phẩm công nghệ thông minh, mà quan trọng hơn là xây dựng được cộng đồng dân cư văn minh. Người dân chính là chủ thể được phục vụ, đồng thời cũng là một trong các chủ thể xây dựng thành phố thông minh.

Do đó, dân trí tại TP.HCM phải được nâng cao, nhận thức của người dân phải thực sự thay đổi.Ví dụ thật cụ thể, nếu như chính quyền thiết lập hệ thống thu rác thải có phân loại, nhưng người dân vẫn cứ vứt rác bừa bãi thì hệ thống đó cũng vô ích. Ở các nước văn minh, người dân chấp hành tối đa các quy định về bỏ rác, phân từng loại, bỏ vào từng thùng, cho nên các công đoạn xử lý tiếp theo như tái chế, tiêu hủy rất thuận lợi.

TP.HCM xây dựng hệ thống chính quyền điện tử và thực hiện các giải pháp thông minh bằng sản phẩm công nghệ thông tin thì người dân cũng phải theo kịp. Vào mạng, tự đọc, tự khai, tự thực hiện các yêu cầu, đó là đòi hỏi tối thiểu. Hiện nay, người dân đến làm hộ chiếu, phải vào máy tính để tự khai, nhưng nhiều người vẫn không làm được. Cho nên, ai cũng phải thay đổi để đáp ứng yêu của xây dựng một thành phố thông minh.

Đối với lĩnh vực giao thông, chính quyền xây dựng hệ thống vận tải hành khách công cộng, nhưng người dân phải ủng hộ bằng cách tham gia đi lại bằng phương tiện công cộng. Thói quen đi xe máy bao nhiêu năm nay phải thay đổi, mỗi người bỏ một chiếc xe máy để đi xe buýt thì cả thành phố sẽ thông thoáng, ai cũng sẽ thuận tiện hơn và ai cũng nhanh hơn. Biết như vậy nhưng không ai chịu từ bỏ thói quen của mình. Văn minh luôn đi liền về ý thức vì cái chung, vì lợi ích của cộng đồng.

***

Chúng ta có quyền hy vọng đến năm 2020, TP.HCM sẽ có những thay đổi rõ rệt để có thể nhận diện được gương mặt của một thành phố thông minh. Nhưng song song với việc tìm kiếm các giải pháp công nghệ và xây dựng các trung tâm dữ liệu, thì phải tập trung tối đa cho việc xây dựng một cộng đồng cư dân đô thị văn minh.

TP.HCM: Xây đô thị thông minh bắt đầu từ những việc nhỏ