Chùa Trà Phương ở làng Trà Phương, xã Thụy Hương, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng, còn có danh xưng khác là chùa Bà Đanh, tên chữ Thiên Phúc Tự. Đây là là ngôi chùa có lịch sử lâu đời, được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Tích xưa ghi lại, vào thời Lý (1010-1020) ngôi chùa được xây dựng trên một gò đất cao có nhiều cây cối, xa xóm làng nên được gọi là Bà Đanh tự, cách núi Chè gần 1km về phía đông. Theo truyền ngôn của người dân địa phương, thuở hàn vi, vua Mạc Đăng Dung trong một lần bị truy sát đã trốn trong chùa Bà Đanh mà thoát nạn. Sau này dựng nghiệp, để nhớ ơn cũ, vua Mạc Đăng Dung xuống chiếu trùng tu, mở rộng chùa vào thế kỉ XVI và đổi tên thành Thiên Phúc tự.
Tại chùa có phù điêu Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn được công nhận là Bảo vật quốc gia, được làm từ chất liệu đá vôi, cao 56cm, vai ngang 23cm. Tượng được tạc hõm sâu vào đá nguyên khối. Theo văn bia "Tu tạo Bà Đanh tự" (khắc năm 1562) tại chùa, người đứng chủ hưng công lại chùa Bà Đanh là Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, cùng với 25 thân vương, công chúa, quận công và dân làng Trà Phương đóng góp xây dựng lại chùa.
Tượng Thái tổ Mạc Đăng Dung cũng được làm từ đá vôi, cao 63cm, vai ngang 37cm đặt tại chùa. Tượng đội mũ trụ đứng, đỉnh bằng, mặc áo bào, cổ tròn, trên áo có chạm hình rồng mang đặc trưng rồng thời Mạc với các dấu ấn như: Mặt dạng râu, sừng đơn cong cong, mắt tròn lồi, miệng râu, tai thú... Hai bảo vật quốc gia trên được Thủ tướng Chính phủ công nhận vào năm 2020, đang được thờ phụng tại ngôi Tam Bảo của chùa Trà Phương.
Chùa Trà Phương có hai ngôi chính là ngôi Tam Bảo và nhà thờ Tổ, tuy nhiên, đến cuối năm 2022, trong quá trình trùng tu, tôn tạo lại chùa, nhà thờ Tổ phía sau đã bị phá dỡ. Theo phương án tu bổ và xây dựng, nhà thờ Tổ này sẽ được cải tạo, xây rộng hơn, to hơn nhưng hiện trạng thì nhà thờ Tổ mới hoàn toàn không sử dụng bất kì một chút nguyên liệu, vật liệu nào của nhà thờ Tổ cũ.
Đây là những gì còn sót lại sau khi phá dỡ nhà thờ Tổ tại chùa, một đống gỗ mục, hỏng nát được đơn vị thi công và nhà chùa chất thành đống giữa khuôn viên của chùa và che đậy sơ sài. Toàn bộ các cột, kèo bằng gỗ đã bị hư hỏng hoàn toàn không còn giá trị sử dụng, mặc cho mưa nắng hủy hoại theo thời gian.
Trong khi đó, một phần của tòa Tam Bảo cũng bị tự ý phá dỡ. Việc phá dỡ này hoàn toàn không được sự chấp nhận, đồng ý từ chính quyền địa phương cũng như cơ quan chức năng của TP Hải Phòng.
Theo tìm hiểu của PV Báo Giao thông, ngôi Tam Bảo mới chỉ được phép xây 7 gian nhưng hiện nay, nhà chùa và Tiểu ban Quản lý khu di tích đã tự ý xây thành 9 gian nên để có diện tích xây dựng, họ đã tự ý tháo dỡ một phần của ngôi Tam Bảo cũ, xâm hại nghiêm trọng đến di tích.
Sau khi tháo dỡ một phần tường của công trình trên, nhà chùa và đơn vị thi công đã dùng tôn và khung sắt để hàn cố định, che chắn lại.
Trong quá trình xây dựng công trình mới, trên mái của ngôi Tam Bảo đã bị lột lên để lởm chởm, trông rất phản cảm. Ông Nguyễn Duy Minh, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Kiến Thụy cho biết: "Địa phương cũng thực hiện đầy đủ thủ tục cấp phép, xây dựng, tôn tạo lại khu di tích trên. Tuy nhiên, khi giao cho bên thi công thì lại thực hiện không đúng theo thiết kế".
"Về sự việc này, trước đây Phòng Văn hóa và Thông tin huyện đã xuống kiểm tra, phát hiện sai phạm nên cũng đã lập biên bản đình chỉ thi công và báo cáo Sở Văn hóa và Thể thao TP Hải Phòng. Sở cũng xuống lập biên bản đình chỉ thi công toàn bộ công trình và yêu cầu địa phương kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến việc sai phạm", ông Minh cho hay.
Nhà thờ Tổ nằm trong khuôn viên di tích kiến trúc cấp quốc gia chùa Trà Phương cùng cổng vào đã bị san phẳng. Hiện, Trung tâm Văn hóa và Thông tin huyện Kiến Thụy đang phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao TP Hải Phòng hướng dẫn chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ theo thiết kế hiện trạng để tiếp tục xin ý kiến, phê duyệt theo thiết kế hiện trạng từ TP Hải Phòng và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Ông Vũ Duy Quận, Chủ tịch UBND xã Thụy Hương cho biết: "Về thủ tục và quy trình xin phép tu bổ chùa Trà Phương đã thực hiện đầy đủ, đúng nguyên tắc. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi đã có những sai sót đáng tiếc xảy ra. UBND xã Thụy Hương đã họp, nhận sai sót và kiểm điểm Tiểu ban Quản lý di tích. Đây cũng là bài học để địa phương cũng như các cấp liên quan quản lý tốt hơn thời gian tới".
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận