Bay thẳng đến Mỹ: Hốt bạc hay đốt tiền?

Thị trường lớn và tiềm năng

Thị trường rất lớn và tiềm năng là khẳng định của Phó Cục trưởng Cục Hàng không VN Võ Huy Cường tại một hội thảo về mở đường bay thẳng Việt - Mỹ mới đây.

Cụ thể, theo ông Cường, tổng dung lượng thị trường giữa Việt Nam và Hoa Kỳ năm 2017 đạt trên 700 nghìn lượt hành khách với tỷ lệ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2010-2017 đạt trên 8%/năm.

“Thị trường chỉ cần khoảng 30 nghìn khách/năm là có thể mở được đường bay ngắn. Đáng nói hơn, có đường bay, thị trường lại tiếp tục được mở rộng ra.

Như đường bay TP. HCM - Thanh Hoá, dự báo ban đầu chỉ khoảng 60 nghìn khách/năm nhưng sau 10 tháng đã đạt được gần 100 nghìn khách”, ông Cường dẫn chứng và khẳng định, có đường bay thẳng đến Mỹ sẽ tạo cơ hội rất lớn cho thị trường phát triển.

Thực tế, đến năm 2019, một nghiên cứu của Vietnam Airlines cho thấy, thị trường hàng không Việt - Mỹ ước đạt 1,4 triệu khách. Những nỗ lực của chính phủ hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ trong việc tăng cường quan hệ nhiều mặt cùng chính sách cởi mở của Việt Nam đối với cộng đồng người Việt Nam ở Mỹ và ở nước ngoài được coi là yếu tố quan trọng thúc đẩy thị trường hàng không giữa hai nước phát triển.

Đáng chú ý, đường bay giữa Mỹ - Việt Nam tới thời điểm hiện tại đều có ít nhất một điểm dừng. Hành khách phải bay vòng qua các điểm trung chuyển, trong đó các cửa ngõ tại Đông Bắc Á trung chuyển tới 95 lượng khách. Với tần suất dày đặc, thời gian nối chuyến ngắn và thuận lợi, Incheon - Hàn Quốc, Narita - Nhật Bản, Đài Bắc, Hồng Kông là các cửa ngõ có lượng khách trung chuyển lớn nhất giữa Mỹ và Việt Nam.

Đây cũng là nguyên nhân khiến GS Nawal Taneja, cố vấn cấp cao trường kinh doanh Fisher thuộc Đại học Ohio (Hoa Kỳ) khi nói về việc mở đường bay Việt - Mỹ khẳng định: "Đường bay Mỹ muốn hiệu quả phải hướng tới những người không muốn tốn thời gian quá cảnh, là những doanh nhân sẵn sàng chấp nhận trả giá cao, song đi kèm với đó là dịch vụ thuận tiện với tần suất ít nhất 3 chuyến/tuần".

Nhưng không dễ hốt bạc

Trước đây, khi được các phóng viên hỏi vì sao chưa mở đường bay thẳng đến Mỹ, nguyên Tổng giám đốc Vietnam Airlines Dương Trí Thành thẳng thắn nói: “Hỏi vì sao Vietnam Airlines chưa bay đến Mỹ, cũng cần hỏi tại sao các hãng hàng không Mỹ có thể bay đến Việt Nam rồi mà họ không bay? United Airlines đã bay đến TP.HCM từ năm 2007, sau 5 năm đã chấm dứt đường bay. Delta Airlines cũng đã bay tới TP. HCM và cũng phải đóng đường bay rất nhanh sau đó”.

Ông Thành cũng cho rằng, Mỹ không phải là một thị trường tiềm năng về lợi nhuận. Vietnam Airlines đã từng công bố tính toán của hãng này trên đường bay Việt - Mỹ. Theo đó, trong giai đoạn 2005-2006, nếu hãng này bay đến Mỹ bằng Boeing 777-200, mỗi năm Vietnam Airlines có thể lỗ khoảng 100 triệu USD.

Tuy nhiên, sau khi đưa vào khai thác 2 dòng máy bay siêu hiện đại và tiết kiệm nhiên liệu là A350-900 và B787-9, mức lỗ có thể giảm xuống thấp nhất là 5 triệu USD và cao nhất khoảng 30 triệu USD/năm trong thời gian đầu khai thác.

Thực tế, mọi nghiên cứu đều cho thấy, bay đến Mỹ đường bay dài hơn bay đến châu Âu tới 4 giờ bay, trong khi giá vé chênh lệch không đáng kể, mức độ cạnh tranh khốc liệt hơn và Vietnam Airlines chắc chắn sẽ phải cân nhắc việc tăng tần suất bay đến châu Âu lên hay mở đường bay đến Mỹ.

Rất nhiều chuyên gia kỳ cựu về hàng không cũng khẳng định, khai thác đường bay thẳng Việt - Mỹ không hề dễ và Mỹ không thực sự là một thị trường tiềm năng. Cần phải 5-10 năm, các hãng mới có thể khai thác hòa vốn đường bay này.

Đội tàu bay Việt Nam có đủ sức bay thẳng đến Mỹ?