Đại biểu chất vấn tài sản công lãng phí, Bộ trưởng Tài chính nói sẽ đề xuất sửa luật

Còn gần 1 nghìn tài sản công chưa được xử lý

Sáng 6/11, Quốc hội mở đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các thành viên Chính phủ, trưởng ngành về giám sát chuyên đề với các lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, tài chính, ngân hàng.

Tại phiên chất vấn, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên) chỉ ra thời gian qua, nhiều xã đã và đang được chia tách, sáp nhập. Tuy nhiên, việc xử lý nhà đất khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã còn chậm, nhiều trụ sở hành chính còn bỏ trống trong khi còn nhiều cơ quan đang sử dụng chung nơi làm việc.

"Bộ trưởng cho biết thực trạng, nguyên nhân xảy ra tình trạng này và Bộ trưởng Bộ Tài chính có giải pháp căn cơ nào?", bà Mai đề nghị.

Trả lời chất vấn của đại biểu về quản lý tài sản công, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, tài sản công cấp tỉnh thuộc quyền quản lý của UBND các địa phương; Đối với tài sản công thuộc cấp Trung ương do Chính phủ quản lý. Cơ quan tham mưu Chính phủ là Bộ Tài chính và các cơ quan trực tiếp quản lý tài sản công là các bộ, ngành.

Bộ trưởng khẳng định, đa số tài sản công sau khi sắp xếp các đơn vị cấp huyện, cấp tỉnh thuộc phạm vi quản lý của UBND tỉnh, hiện đã xử lý được khoảng 90% tài sản công, còn 10% với gần 1 nghìn tài sản công chưa được xử lý, trong đó có khoảng 500 tài sản công đang bị bỏ không, gây lãng phí.

Khi chuyển tài sản công cho các cơ quan, đơn vị ở nhiều địa bàn khác nhau không có nhu cầu; Hơn nữa, khi muốn định giá để bán tài sản công, cũng khó được cơ quan định giá.

Ngoài ra, để chuyển tài sản công sang mục đích khác để tổ chức đánh giá, những trụ sở này được phê duyệt lại về quy hoạch sử dụng đất và phải chuyển mục đích sử dụng đất cũng phải chuyển mục đích sử dụng đất và phải điều chỉnh lại quy hoạch, phải làm một loạt các thủ tục khác.

Giữa tháng 9 vừa qua, Bộ Tài chính đã hướng dẫn và có văn bản đôn đốc đồng thời sẽ làm việc với các đơn vị liên quan để hướng dẫn thêm, xử lý các tài sản công này, đảm bảo đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả.

Tiếp tục tranh luận nội dung này, đại biểu Nguyễn Tạo (đoàn Lâm Đồng) cho biết, cử tri lo lắng về tình trạng lãng phí và tiêu cực trong quản lý và sử dụng tài sản công. Thực tế thời gian qua, đã xảy ra nhiều vụ việc liên quan quản lý nhà đất, công sản ở đô thị.

"Bộ trưởng nói sẽ điều chỉnh cơ chế chính sách, nhưng tôi băn khoăn là làm chậm quá, mà chậm thì sẽ còn nhiều tiêu cực, lãng phí phát sinh", ông Tạo nói và đề nghị qua kiểm toán phải làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị.

Đáp lại, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói rằng việc quản lý tài sản công là của nhiều ngành, nhiều cấp. Trách nhiệm thuộc về người trực tiếp quản lý tài sản công. 

"Như quản lý ô tô, nhà thuộc trách nhiệm từng đơn vị thì khi hỏng các đơn vị phải chịu trách nhiệm. Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý và sử dụng tài sản công. Vấn đề là cần nâng cao trách nhiệm quản lý tài sản công", ông nói và bày tỏ tiếp thu ý kiến của đại biểu Nguyễn Tạo để kiểm tra, đôn đốc việc này.

Sẽ đề nghị sửa Luật Tài sản công

Đặt câu hỏi về quản lý tài sản công gửi tới Bộ trưởng Bộ Tài chính, đại biểu Dương Minh Ánh (đoàn Hà Nội) cho rằng những vướng mắc về quản lý tài sản công, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính, đất đai còn chưa đầy đủ, đồng bộ.

Một số văn bản quy phạm pháp luật trong quản lý, sử dụng tài sản công ban hành vẫn còn bất cập và chậm.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Tài chính làm rõ, với trách nhiệm của cơ quan tham mưu cho Chính phủ thì đã có những giải pháp gì để khắc phục tình trạng chậm ban hành các văn bản liên quan đến quản lý tài sản công?

Trong khi đó, đại biểu Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) chỉ ra cử tri còn băn khoăn việc chậm ban hành Nghị định của Chính phủ để thi hành nhiệm vụ Quốc hội giao tại Nghị quyết 74 về thực hành tiết kiệm trong chi thường xuyên cũng như việc lãng phí trong sử dụng tài sản công.

Các dự án đầu tư lãng phí được chỉ ra tại Nghị quyết 74 của Quốc hội cũng chưa rõ lộ trình, tiến độ. Các dự án đầu tư công, chương trình mục tiêu quốc gia dù giải ngân có tiến triển nhưng chậm và chưa bền vững, chuyển nguồn còn lớn dẫn tới tiếp tục lãng phí nguồn lực quốc gia.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Tài chính cho biết nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp khắc phục tình trạng chậm cũng như nâng cao hiệu quả thực thi nhiệm vụ Quốc hội giao tại Nghị quyết 74?

Trả lời hai đại biểu, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, lĩnh vực tài sản công liên quan đến tất cả các ngành, các cấp, từ cấp xã lên đến cấp Trung ương nên phạm vi quản lý rất lớn. 

Việc quản lý tài sản công thể hiện trách nhiệm của người được giao quản lý tài sản công đối với việc phát huy và sử dụng hiệu quả của tài sản công. 

Thời gian tới, Bộ Tài chính đang đề xuất Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa Luật Quản lý tài sản công vì chưa bao quát hết hành vi. 

Ông dẫn chứng như Luật chưa quy định hình thức mua lại tài sản thành tài sản công. Chẳng hạn, các trạm BOT do thay đổi quy hoạch nên trạm đó không sử dụng được nữa, đoạn đường đó sẽ do Nhà nước quản lý và mua lại một số nhà đầu tư tư nhân. Hình thức mua lại tài sản công cũng chưa có.

Cũng như các nghị định Chính phủ, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng sửa về hướng dẫn tài sản công. Một số đơn vị sự nghiệp công lập khi liên doanh, liên kết, thuê tài sản công sẽ được quy định chặt chẽ, cụ thể hơn.

Về câu hỏi của đại biểu Lê Hoàng Anh, ông Phớc nói việc ban hành Nghị quyết 74, Bộ Tài chính đã lấy ý kiến các bộ, ngành, trình Thủ tướng.

Tháng 3 vừa qua, Thủ tướng đã ban hành quyết định thực hành tiết kiệm chống lãng phí thực hiện cho năm nay và các năm tiếp theo. Việc này liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp nên "có hơi chậm".

"Cơ bản là nâng cao trách nhiệm các cơ quan quản lý tài sản. Như sáp nhập xóm, xã thì các cấp phải điều chuyển tài sản công có hiệu quả hoặc bán đi để lấy tiền đầu tư phát triển mới", ông nói và cho biết Bộ Tài chính sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về tài sản công để siết chặt quản lý.