Đề xuất mở rộng thêm nguồn tạng hiến từ người chết tim

Hiến tạng từ người chết tim cần đưa vào luật

PGS.TS Đồng Văn Hệ, Phó giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Giám đốc Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia cho biết, Việt Nam đã có Luật Hiến ghép mô tạng năm 2006 nhưng chỉ đề cập hiến mô tạng từ người chết não. Luật chưa đề cập hiến mô tạng từ người chết tim.

20 năm qua, nhiều nước trên thế giới tăng nguồn hiến mô tạng từ người chết tim. Vì vậy, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia tổ chức hội thảo về hiến mô tạng từ người chết tim nhằm xin ý kiến các nhà khoa học, các chuyên gia để đề xuất bổ sung chết tim và hiến mô tạng từ người chết tim vào Luật sửa đổi tới đây.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Hệ cho biết, thế giới tận dụng các nguồn hiến tạng có thể để ghép cho người bệnh với 2 nguồn từ người sống và người chết. Với người chết có hai nguồn là nguồn chết tim và chết não. Việt Nam đã có luật và văn bản, quy định hướng dẫn về chẩn đoán chết não nhưng luật chưa đề cập đến chết tim.

Những năm qua, nguồn hiến tạng từ người chết tim đã được nhiều nước quan tâm, tỷ lệ hiến tạng từ những người này rất lớn. Như vậy, nguồn hiến tạng, hiến mô từ người chết tim cần được cụ thể hóa để đưa vào Luật Hiến ghép mô tạng và xây dựng quy trình cụ thể.

"Thực tế nhiều người đồng ý hiến tạng nhưng trong quá trình đánh giá chết não, bệnh nhân bất ngờ ngừng tuần hoàn. Bệnh nhân không thể hiến tạng (do không được quy định trong luật) nên gia đình xin về, đồng nghĩa mất đi một nguồn hiến tạng cứu người quý giá. Do vậy việc xây dựng quy định về hiến tạng từ người chết tim là cần thiết để mở rộng thêm cơ hội nhận tạng hiến", PGS.TS Nguyễn Quang Nghĩa, Giám đốc Trung tâm ghép tạng, BV Hữu nghị Việt Đức cho biết.

Mở thêm hy vọng mới cho bệnh nhân chờ ghép

Ở Việt Nam hiện nay, hàng chục nghìn người vẫn đang giành giật sự sống từng ngày để chờ đợi được ghép gan, thận, tim… Những ca ghép mô, tạng từ người chết não, ngừng tim, hiến tặng thời gian qua đã mở ra một hướng đi đúng đắn, đem lại lợi ích và ý nghĩa cho xã hội. Tuy nhiên, với những đặc thù về văn hóa, truyền thống nên nguồn tạng được hiến từ người chết não ở Việt Nam thuộc dạng thấp trên thế giới.

Từ kinh nghiệm lấy, ghép tạng của bệnh viện, TS.BS Dư Thị Ngọc Thu, Trưởng đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người, BV Chợ Rẫy cho biết, muốn ghép tạng trước tiên phải có người hiến. Nguồn tạng hiến hiện chỉ có thể từ người hiến sống, người chết não, hay tim ngừng đập hoặc hiến tạng sau khi chết tuần hoàn. Ghép tạng từ người hiến ngừng tim hoặc ngừng tuần hoàn là một dạng hiến tạng mở rộng nhằm tận dụng tối đa những mô tạng còn chức năng để ghép. Trên thế giới nguồn hiến từ người chết não hay chết tim đã tăng cao.

Mấu chốt quan trọng trong ghép tạng từ người hiến chết tim là thời điểm chẩn đoán tử vong. Với chẩn đoán chết để hiến tạng ngoài chẩn đoán thông thường trên bệnh nhân hồi sức, nếu người này có chỉ định hiến tạng ngoài dấu hiệu lâm sàng cần các bằng chứng khác để xác định bệnh nhân không hồi phục.

Trước thực trạng này, BS Thu cho rằng, "cần đề xuất bổ sung nguồn hiến từ người chết tim vào luật với việc xây dựng hoàn chỉnh chặt chẽ các quy định về pháp lý, hành chính, tiêu chuẩn y khoa, tài chính là cơ sở để phát triển hệ thống hiến, điều phối, ghép mô - tạng bảo đảm tính minh bạch, công bằng".

Chia sẻ thêm ý kiến về việc nên đưa hiến tạng từ người chết tim vào luật, để có cơ sở chi các đơn vị y tế thực hiện, TS.BS Dương Đức Hùng, Giám đốc BV Hữu nghị Việt Đức cho rằng: "Đứng góc độ người quản lý, theo tôi cần cân nhắc quy trình xác định chết tim cần làm nghiêm túc. Vậy làm thế nào để xây dựng bộ tiêu chuẩn chết tim, nên chăng tham khảo và áp dụng bộ tiêu chuẩn đã áp dụng trên thế giới".

Còn theo ông Hà Trường Giang, chuyên viên Vụ Pháp chế, Bộ Y tế: "Hoàn toàn có cơ sở để tăng cường nguồn tạng từ người cho chết tim xuất phát từ quy định có trong Hiến pháp và Luật hiến ghép mô, tạng".