Nghiên cứu mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận

Lưu lượng phương tiện tăng cao, thường xuyên ùn tắc

Báo cáo Chính phủ về tình hình đầu tư tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận, Bộ GTVT cho biết, đây là tuyến đường kết nối trung tâm KT-XH của khu vực Tây Nam Bộ với TP.HCM.

Mặc dù QL1 đoạn song song với đường cao tốc đã được đầu tư mở rộng với quy mô 4 làn xe nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu đi lại, thông thương.

Với đoạn TP.HCM - Trung Lương, theo thống kê của đơn vị quản lý khai thác, từ thời điểm tuyến không thu phí (1/1/2019), lưu lượng xe trên tuyến tăng trên 35%.

Cụ thể, trước thời điểm dừng thu phí, lưu lượng trung bình năm 2018 khoảng 38.500 xe ô tô/ngày đêm. Từ năm 2019 đến nay, con số này tăng lên khoảng 52.350 xe ô tô/ngày đêm, dịp lễ, Tết cao điểm có thể tăng đột biến đến 50%.

Đối với đoạn tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận, báo cáo của nhà đầu tư cho thấy, lưu lượng xe trung bình năm 2022 là khoảng 18.200 xe ô tô/ngày đêm; 6 tháng đầu năm 2023 khoảng gần 22.000 xe ô tô/ngày đêm; Những dịp lễ, Tết, cao điểm lên đến gần 40.000 lượt xe ô tô/ngày đêm.

Trên đoạn tuyến này, làn dừng khẩn cấp được bố trí cách quãng nên tốc độ khai thác trên tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận thấp, hiện tượng ùn tắc giao thông diễn ra hàng ngày đối với đoạn tiếp giáp TP.HCM.

Đánh giá trên cơ sở thực tiễn, Bộ GTVT cho rằng, việc huy động nguồn lực xã hội hoá, sớm đầu tư mở rộng tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận là cần thiết.

Riêng đoạn TP.HCM - Trung Lương, Bộ đã giao Ban QLDA 7 tổ chức lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư/báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.

Sơ bộ kết quả nghiên cứu giữ nguyên quy mô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khi triển khai giai đoạn 1, chiều dài tuyến khoảng gần 40km, từ nút giao Chợ Đệm đến nút giao Thân Cửu Nghĩa, quy mô mặt cắt ngang 8 làn xe cao tốc, bố trí đầy đủ làn dừng khẩn cấp.

“Vướng mắc ở chỗ, theo Quyết định 1454 phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Thủ tướng Chính phủ, quy mô mặt cắt ngang cao tốc TP.HCM – Trung Lương là 6 làn xe.

Thế nhưng, thực tế lưu lượng xe hiện nay và kết quả tính toán dự báo, việc mở rộng tuyến quy mô 8 làn xe là cần thiết.

Để phù hợp với nhu cầu đã triển khai GPMB ở giai đoạn 1, Bộ GTVT sẽ cập nhật, điều chỉnh quy mô đoạn tuyến trong quá trình lập điều chỉnh quy hoạch 1454, báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định làm cơ sở triển khai”, Bộ GTVT thông tin.

Nên mở cửa tối đa cho nhà đầu tư tham gia

Tìm hướng đi phù hợp cho dự án, Bộ GTVT đã họp với các địa phương có tuyến cao tốc chạy qua gồm: TP.HCM, Long An, Tiền Giang để tìm giải pháp đầu tư mở rộng cao tốc.

Trong đó, tỉnh Tiền Giang đã đề xuất mở rộng đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Trường hợp đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP), Bộ GTVT nghiên cứu báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Với đoạn TP.HCM -Trung Lương, Bộ GTVT đã giao Ban QLDA 7 lập đề xuất báo cáo nghiên cứu tiền khả thi ngay sau khi được cấp có thẩm quyền bố trí vốn cho công tác chuẩn bị dự án.

Nhằm đẩy nhanh tiến độ đầu tư mở rộng tuyến cao tốc, cùng với việc xin ý kiến lãnh đạo Chính phủ về chủ trương nghiên cứu đầu tư mở rộng, hoàn thiện tuyến cao tốc, Bộ GTVT cũng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền, cơ quan chủ quản tổ chức nghiên cứu phương án đầu tư giai đoạn mở rộng, hoàn thiện cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận theo phương thức PPP hoặc đầu tư công.

Đồng thời, giao bộ chủ trì triển khai làm việc thống nhất với các địa phương để nghiên cứu đoạn tuyến này, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Trao đổi với Báo Giao thông, PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ VN (Varsi) cho rằng, trong bối cảnh hạ tầng giao thông cần nguồn lực đầu tư rất lớn như hiện nay, các dự án có sức hấp dẫn như TP.HCM - Trung Lương và Trung Lương - Mỹ Thuận cần mở cửa tối đa cho các nhà đầu tư quan tâm tham gia.

Riêng đoạn tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận giai đoạn 1 đã được đầu tư PPP, giai đoạn 2 nên tiếp tục nghiên cứu triển khai theo phương thức này, hài hoà lợi ích cho nhà đầu tư giai đoạn 1.

Với tuyến TP.HCM - Trung Lương, giai đoạn 1 được đầu tư bằng ngân sách nhà nước, giai đoạn 2 vẫn có thể nghiên cứu phương thức PPP. “Ở trường hợp này, kinh nghiệm đã có tại dự án Pháp Vân - Cầu Giẽ, giai đoạn đầu cũng được đầu tư bằng vốn ngân sách. Giai đoạn 2, nhà đầu tư đã tham gia để đầu tư nâng cấp, mở rộng tuyến theo hình thức BOT.

Từ dự án này, cơ quan chức năng cần rà soát, đánh giá những ưu điểm/hạn chế để đưa ra quyết định có nên đầu tư mở rộng tuyến TP.HCM - Trung Lương theo phương thức PPP hay không? Tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư như thế nào cho hiệu quả?”, ông Chủng nói.

Trước đó, gửi văn bản đề xuất đến Thủ tướng Chính phủ, Công ty CP BOT Trung Lương - Mỹ Thuận cho biết, giai đoạn 1 tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận đã đầu tư phương thức PPP với quy mô 4 làn xe.

Giai đoạn 2 sẽ được đầu tư PPP thêm 2 làn xe, các nhà đầu tư tổ chức thu phí chung, không phát sinh chi phí bù doanh thu theo hợp đồng dự án.

Nếu thực hiện đầu tư công giai đoạn 2, ngoài khoản ngân sách nhà nước phải chi khoảng 11.800 tỷ đồng đầu tư dự án, cơ quan chức năng cần bố trí thêm khoảng hơn 8.000 tỷ đồng (nếu thanh toán 1 lần) hoặc hơn 13.800 tỷ đồng (nếu thanh toán trong 14 năm) để thanh toán cho nhà đầu tư giai đoạn 1, bù phần hụt doanh thu do không thể thu phí một nửa lưu lượng xe (toàn bộ xe đi theo hướng Mỹ Thuận đến Trung Lương sẽ đi trên phần giai đoạn 2).

Trong khi đó, tuyến TP.HCM - Trung Lương trong trường hợp đầu tư công, Chính phủ cần bố trí nguồn vốn ngân sách khoảng 10.000 tỷ đồng với thủ tục kéo dài, khó đáp ứng được yêu cầu cấp thiết mở rộng.

Trên cơ sở phân tích, Công ty CP BOT Trung Lương - Mỹ Thuận kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT triển khai đầu tư giai đoạn 2 của dự án TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận có chiều dài khoảng 110km với tư cách là một dự án không tách rời, thực hiện đầu tư theo phương thức PPP.

Nghiên cứu đầu tư PPP nâng cấp cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận