Sáp nhập huyện, xã: Không sắp xếp máy móc, “vắt chanh bỏ vỏ”

Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình phát biểu tại hội nghị

Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình yêu cầu không sắp xếp theo kiểu máy móc, cơ học và không “vắt chanh bỏ vỏ” với lượng cán bộ dôi dư.

Cấp huyện, xã không đạt tiêu chuẩn còn rất lớn

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân, hiện số lượng đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban TVQH là rất lớn. Có 588/713 đơn vị hành chính cấp huyện (chiếm 82,47%) chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích, dân số; có 9.434/11.162 đơn vị hành chính cấp xã (chiếm 84,51%) chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích, dân số.

Đề án đặt ra mục tiêu từ nay đến năm 2021, cơ bản thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã chưa đạt 50% của cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và dân số theo quy định. Từ năm 2022 - 2030, hoàn thành việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã không đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định.

Trong đó, ưu tiên sáp nhập nguyên trạng một đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không đạt tiêu chuẩn vào một đơn vị hành chính cùng cấp liền kề.

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, trong quá trình xây dựng Đề án, tổ chức các cuộc khảo sát, hội thảo và gửi lấy ý kiến các cơ quan, có những vấn đề còn có ý kiến khác nhau về tiêu chí và số lượng sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã từ nay đến năm 2021. Có ý kiến đề nghị từ nay đến năm 2021 chỉ tiến hành sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã không đạt 50% tiêu chuẩn diện tích, dân số theo quy định nhưng cũng có ý kiến đề nghị sắp xếp ở cả cấp xã và cấp huyện. Có ý kiến đề nghị chỉ sắp xếp 16 đơn vị hành chính cấp huyện và 637 đơn vị hành chính cấp xã nhưng cũng có ý kiến đề nghị sắp xếp 259 đơn vị hành chính cấp huyện và 6.191 đơn vị hành chính cấp xã.

“3 bí thư còn 1”, sắp xếp vô cùng khó

Chia sẻ ý kiến tại hội nghị, Bí thư Hà Tĩnh Lê Đình Sơn đồng tình cao với đề án và cho biết, trong số 63 xã phải nhập của Hà Tĩnh có 10 xã là nhập ba xã làm một. “Quá trình tổ chức sáp nhập, một vấn đề rất thách thức là sắp xếp cán bộ. Đề án nếu có thể dư, nhưng thực ra là dư rất nhiều. Ba xã nhập một, thực ra là dư 2/3. Vậy, phải có một nội dung bàn rất kỹ vấn đề này, nếu không sẽ không thực hiện được. Ba bí thư chỉ còn một bí thư, ba chủ tịch giờ còn một thì xử lý thế nào, vô cùng khó!”, ông Sơn băn khoăn.

Bí thư Nghệ An Nguyễn Đắc Vinh cũng chia sẻ, địa phương này đã chuẩn bị xong và chỉ chờ Bộ Nội vụ ban hành đề án là có thể thực hiện được ngay. Để thực hiện hiệu quả, ông Vinh lưu ý phải tính tới điều kiện thực tế. Bởi khi sắp xếp bộ máy, giải quyết vấn đề trong nội bộ thì nội bộ nhiều chuyện. Ông Vinh đề nghị cần tính thời gian phải giải quyết thấu đáo, làm sao khi bước vào Đại hội Đảng bộ cấp xã, cấp huyện năm 2020 và sau đó là cấp tỉnh năm 2021, thống nhất lộ trình cần phải sớm.

Còn Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy Đồng Nai Trần Văn Tư bày tỏ ủng hộ việc sáp nhập các đơn vị hành chính nhưng cũng đề nghị T.Ư nên quy định thống nhất về chính sách đối với số cán bộ dôi dư phải nghỉ việc, không nên để mỗi nơi ban hành quy định riêng sẽ gây tác động không tốt.

Ông Trương Văn Lắm, Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM cho biết, đối chiếu tiêu chí đặt ra thì có khoảng 50% đơn vị hành chính cấp huyện và 70% đơn vị hành chính cấp xã của TP.HCM phải sắp xếp theo đề án. Thực tế, TP.HCM có rất nhiều đơn vị hành chính so về tiêu chí diện tích tự nhiên thì hầu như không đạt nhưng số dân lại rất lớn.

Có thể xem xét tăng số lượng cấp phó

Phát biểu tại hội nghị, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh, mục tiêu của việc này là tinh gọn bộ máy để đảm bảo hoạt động hiệu lực hiệu quả. Địa phương nào rà soát, đủ điều kiện và đặc biệt được nhân dân đồng thuận thì làm. Về cán bộ dôi dư, ông Lưu cũng đặt vấn đề, khi sáp nhập từ 3 xã còn 1 thì trước đây có 3 bí thư, 3 chủ tịch giờ 2 người không còn giữ vị trí này, đồng thời dôi dư hàng loạt cán bộ khác. Vì vậy, phải xem xét chính sách, thậm chí có thể có quy định nâng số lượng cấp phó cũng như chế độ, lương bổng phù hợp với phân loại đơn vị hành chính để đảm bảo sắp xếp ổn định, cán bộ an tâm.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình nhấn mạnh, có đủ cơ sở chính trị và pháp lý để xây dựng đề án này. Theo Phó Thủ tướng, căn cứ vào 2 tiêu chí diện tích tự nhiên và dân số, sẽ có 16 đơn vị hành chính cấp huyện, 637 đơn vị cấp xã chưa đạt 50% cả hai tiêu chí trên sẽ phải bắt buộc xem xét sắp xếp từ nay đến năm 2021. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, địa phương nào mở rộng thêm số lượng cấp huyện, xã phải sáp nhập thì cũng được khuyến khích.

Cũng theo Phó Thủ tướng, căn cứ diện tích, dân số chỉ là điều kiện ban đầu đưa ra xem xét. Đơn vị hành chính hình thành từ nhiều yếu tố, do đó cần xem xét các yếu tố khác nữa để tránh ảnh hưởng phát triển kinh tế, trật tự an ninh và khối đại đoàn kết.

Liên quan vấn đề nhân sự, Phó Thủ tướng nhận định, việc tiến hành sắp xếp đơn vị hành chính đồng nghĩa sẽ có dôi dư số lượng cán bộ nhất định. Do đó, cần nghiên cứu trong sắp xếp cán bộ cũng như có chính sách phù hợp.

“Phải có chế độ chính sách chứ không phải “vắt chanh bỏ vỏ” hay đưa trọn gói một số tiền là xong. Với số nhân sự này có thể tiếp tục vận động họ tham gia vào củng cố hệ thống chính trị cơ sở”, Phó Thủ tướng gợi ý.

Sáp nhập hàng loạt huyện, xã, sắp xếp cán bộ dôi dư thế nào?