“Siêu uỷ ban” đồng thuận giao ACV đầu tư nhà ga T3 Tân Sơn Nhất

Bảo đảm nguyên tắc mỗi cảng hàng không, sân bay chỉ có một người khai thác

Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp vừa có văn bản gửi Bộ GTVT khẳng định cơ quan này “đồng ý phương án đề xuất của Bộ GTVT, giao ACV - Người khai thác cảng làm chủ đầu tư thực hiện dự án bằng nguồn vốn doanh nghiệp”.

Văn bản do Phó Chủ tịch Uỷ ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Thị Phú Hà ký nêu rõ: CHK quốc tế Tân Sơn Nhất là một trong 21 cảng đang được giao ACV quản lý, khai thác, cung cấp chuỗi dịch vụ hàng không liên tục từ khu bay, sân đỗ máy bay, nhà ga hành khách. Vì vậy, việc để ACV đầu tư và khai thác thêm 1 nhà ga tại Tân Sơn Nhất không chỉ bảo đảm nguyên tắc mỗi cảng hàng không, sân bay chỉ có một người khai thác mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác hiệu quả, đồng bộ dây chuyền phục vụ với các nhà ga T1, T2 hiện có, tối ưu và nâng cao hiệu quả dự án và các công trình mà ACV đã đầu tư và đang khai thác.

Văn bản do bà Hà cũng khẳng định: “ACV là doanh nghiệp hoạt động theo mô hình CTCP với tỷ lệ vốn nhà nước chi phối gần như tuyệt đối (95,4%), có năng lực, kinh nghiệm trong đầu tư, quản lý, khai thác các cảng hàng không, sân bay, có nguồn lực tài chính đảm bảo nhu cầu vốn của dự án”.

Trong trường hợp ACV được Thủ tướng chấp thuận đầu tư, Uỷ ban quản lý vốn đề nghị ACV thực hiện trình tự, thủ tục, quyết định chủ trương đầu tư theo đúng quy định của Luật Đầu tư và các quy định pháp luật có liên quan.

Đã cân nhắc kỹ nhiều phương án

Trước đó, Bộ GTVT có văn bản trình Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án xây dựng nhà ga hành khách T3, CHK quốc tế Tân Sơn Nhất.

Văn bản của Bộ GTVT do Thứ trưởng Lê Đình Thọ ký đề xuất 4 hình thức đầu tư nhà ga này gồm: Giao cho ACV - Người khai thác cảng làm chủ đầu tư thực hiện bằng nguồn vốn của doanh nghiệp; Sử dụng vốn ngân sách nhà nước; Thành lập tổ chức kinh tế để đầu tư; Đầu tư xây dựng theo hình thức PPP. Đề xuất của Bộ GTVT cũng phân tích cụ thể các ưu nhược điểm của từng phương án.

Cụ thể, với phương án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, Bộ GTVT cho rằng không có tính khả thi do theo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Luật Đầu tư công, Bộ GTVT sẽ tổ chức triển khai thực hiện đầu tư khi được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ giao vốn đầu tư. Tuy nhiên, trong kế hoạch trung hạn đã được giao cho Bộ GTVT chưa cân đối được nguồn vốn cho dự án này. Thời gian thực hiện dự án cũng vì thế mà có thể bị kéo dài hơn do phải cân đối nguồn vốn.

Phương án thành lập tổ chức kinh tế để đầu tư trước đây cũng đã được Bộ GTVT triển khai tại dự án nhà ga hành khách quốc Đà Nẵng và Cam Ranh, tuy nhiên, hiện còn có cách nhìn nhận khác nhau về phương án này và đang được tiếp tục làm rõ liên quan đến cơ sở pháp lý, hình thức đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, việc giao/cho thuê đất cũng như lợi ích của Nhà nước, của nhà đầu tư…

Đối với phương án đầu tư xây dựng theo hình thức PPP, thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, Bộ GTVT cho rằng sẽ đảm bảo công bằng, minh bạch, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp tham gia qua đó giúp giảm chi phí đầu tư, đem lại lợi ích cho nhà nước và xã hội. Tuy nhiên, hiện nay, tại CHK quốc tế Tân Sơn Nhất, ACV đang quản lý khai thác sân đỗ, nhà ga hành khách T1, T2... Trường hợp có nhà đầu tư mới sẽ phải được đào tạo và cấp chứng chỉ. Khi đó, quá trình vận hành, khai thác phức tạp hơn do phải có sự phối hợp, thống nhất của ACV và nhà đầu tư vì có lợi ích ảnh hưởng lẫn nhau.

Đáng nói hơn, nếu chọn phương án này, Bộ GTVT sẽ tiến hành tổ chức công bố danh mục; lập dự án, sơ tuyển nhà đầu tư; lập hồ sơ mời thầu và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư; đàm phán, cấp phép đầu tư và ký kết hợp đồng theo quy định của Nghị định số 63/2018. Thời gian thực hiện theo quy trình thông thường (đấu thầu quốc tế) khoảng 57 tháng hoặc khoảng 50 tháng sau khi chủ trương đầu tư được, theo quy trình đặc thù khi lựa chọn thầu có thể rút ngắn thêm 6 tháng.

Do vậy, Bộ GTVT đề xuất chọn phương án giao ACV. “Do đây là DNNN chiếm 95,4% vốn chủ sở hữu; đồng thời là doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận là người khai thác cảng nên việc giao đầu tư các dự án có hiệu quả tài chính để bảo toàn và phát triển vốn nhà nước tại doanh nghiệp là cần thiết”, văn bản do Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ ký nêu rõ.

Đánh giá về lợi ích nhà nước và xã hội thông qua đấu thầu, Bộ GTVT phân tích: Do ACV là DNNN chiếm 95,4% vốn chủ sở hữu nên ACV thực hiện đầu tư tuân thủ theo quy định của Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu và các văn bản pháp luật liên quan. Cụ thể, để đảm bảo công bằng, minh bạch, ACV tiến hành thủ tục đấu thầu lựa chọn tư vấn thiết kế, nhà thầu xây lắp qua đó giúp giảm chi phí đầu tư, đem lại lợi ích cho nhà nước và xã hội. Việc tuân thủ các quy định về đầu tư xây dựng đã được các cơ quan có chức năng tiến hành thanh tra, kiểm toán hàng năm.

Cùng đó, ACV cũng đã thể hiện được năng lực qua các công trình quan trọng được doanh nghiệp này đầu tư trong suốt thời gian qua như: Nhà ga hành khách T2 Nội Bài; CHK quốc tế Phú Quốc; Nhà ga hành khách CHK quốc tế Vinh; CHK Thọ Xuân; Cải tạo, nâng cấp CHK Pleiku; Nhà ga hành khách Cát Bi...

Đó là chưa nói đến việc khi ACV khai thác nhà ga hành khách T3 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác hiệu quả, linh hoạt dây chuyền phục vụ với các nhà ga hiện có (T1, T2) sẽ tối ưu và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản. Đồng thời, khi ACV đầu tư nhà ga hành khách T3 sẽ “đảm bảo nguyên tắc mỗi cảng hàng không, sân bay có một nhà khai thác cảng hàng không, sân bay” như qui định của ICAO.

Cùng đó, hiện ACV đã cân đối đủ vốn để triển khai thực hiện xây dựng nhà ga hành khách T3, sau khi được phê duyệt chủ trương đầu tư, ACV sẽ triển khai ngay dự án với thời gian dự kiến hoàn thành đưa dự án vào khai thác sau 37 tháng kể từ khi chủ trương đầu tư được duyệt.

Cuối cùng, theo Bộ GTVT, ACV là đơn vị được Nhà nước giao quản lý, khai thác, đầu tư tại 21 CHK đang khai thác trên cả nước, trong đó hiện chỉ có một số ít cảng hàng không có lãi (Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng, Phú Quốc, Cam Ranh), các cảng còn lại chưa đủ bù đắp chi phí và đang được ACV bù lỗ, trong đó một số cảng có sản lượng rất thấp như CHK: Rạch Giá, Cà Mau, Điện Biên, Đồng Hới, Tuy Hòa... cũng cần đầu tư để phục vụ phát triển KT-XH các vùng miền, nhu cầu đi lại của người dân và theo chủ trương của Đảng, Nhà nước. Vì vậy, việc giao ACV làm chủ đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng có hiệu quả tài chính nói chung và CHK quốc tế Tân Sơn Nhất nói riêng là rất cần thiết, để tạo nguồn bù đắp một phần vốn đầu tư và duy trì khai thác liên tục tại các CHK không mang lại hiệu quả mà ACV đang quản lý để thực hiện nhiêm vụ chính trị, phát triển kinh tế vùng miền.

Thêm vào đó, CHK quốc tế có vị trí quan trọng về các hoạt động quân sự, đảm bảo an ninh quốc phòng nên việc đầu tư, khai thác nhà ga hành khách T3 cần được Nhà nước kiểm soát chặt chẽ. Tuy nhiên, với phương án này chưa tận dụng được nguồn vốn xã hội khác cho đầu tư.

Chuyên gia hàng không: Chọn nhà đầu tư nhà ga T3 phải xem xét tổng thể