Tham khảo kinh nghiệm quốc tế xây dựng Luật Đường sắt sửa đổi

Bộ GTVT vừa phê duyệt văn kiện Dự án những kinh nghiệm quốc tế tốt hỗ trợ Cục Đường sắt VN xây dựng dự thảo Luật Đường sắt 2017 sửa đổi.

Dự án thuộc Chương trình hỗ trợ kỹ thuật ngành GTVT sử dụng viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Úc với tổng số tiền hơn 522 nghìn đô la Úc, từ nguồn vốn ODA không hoàn lại từ Chương trình Aus4Transport, thực hiện từ quý III/2023 đến quý II/2024.

Dự án nhằm hỗ trợ Bộ GTVT, Cục Đường sắt V áp dụng kinh nghiệm quốc tế trong dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi; nâng cao năng lực trong xây dựng thể chế và văn bản quy phạm pháp luật; chủ động định hướng và xây dựng lộ trình chuyển đổi sử dụng năng lượng sạch trong lĩnh vực đường sắt.

Theo Bộ GTVT, thực hiện nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao sửa đổi Luật Đường sắt 2017, Bộ GTVT đã giao Cục Đường sắt VN đánh giá và lập báo cáo tổng kết tình hình thực hiện luật để xây dựng Luật Đường sắt 2017 (sửa đổi, bổ sung) với tiến độ thực hiện từ tháng 11/2022 đến 10/2025.

Cục Đường sắt VN hiện đang hoàn thiện Báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện Luật Đường sắt 2017. Qua quá trình triển khai thực thi Luật Đường sắt 2017 cho thấy, đã xuất hiện một số vấn đề, nội dung mới phát sinh trong thực tế, cùng đó còn một số tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, Luật Đường sắt 2017 đã có một chương quy định về đường sắt tốc độ cao. Tuy nhiên luật chỉ mới quy định mang tính nguyên tắc mà chưa quy định cụ thể về đầu tư, xây dựng, công nghệ, quản lý, bảo trì, vận hành, khai thác... đường sắt tốc độ cao.

Về đầu tư các dự án đường sắt, mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông - TOD được quan tâm nhằm tạo nguồn lực tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt. Do đó, cần thiết phải xây dựng hành lang pháp lý để quản lý và thực hiện có hiệu quả mô hình này.

Ngoài ra còn các nội dung về đầu tư hạ tầng, chuyển đổi phương tiện đường sắt nhằm thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26, đưa mức phát thải ròng về “0” đến 2050; quản lý an toàn đường sắt đô thị...

Vì vậy, Luật Đường sắt 2017 cần được sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan về: Đường sắt tốc độ cao; đầu tư, quản lý, khai thác đường sắt đô thị và mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD) trong lĩnh vực đường sắt; Thích ứng với biến đổi khí hậu (điện khí hóa, quản lý an toàn phương tiện đường sắt).

“Trong quá trình sửa đổi Luật Đường sắt rất cần thiết phải nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của các quốc gia có hệ thống đường sắt phát triển, cũng như các quốc gia có điều kiện tương đồng với Việt Nam để hỗ trợ Cục Đường sắt VN trong quá trình xây dựng Luật Đường sắt sửa đổi”, văn kiện nêu rõ.

Cần thiết sửa Luật Đường sắt, tạo khung chính sách mang tính đột phá