Thủ tướng yêu cầu báo cáo về phản ánh “bến nhiều hơn cảng”

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi Bộ GTVT truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc liên quan đến phản ánh tình trạng “bến nhiều hơn cảng” trong phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam.

Văn bản số 5007 dẫn phản ánh của báo chí cho biết, thực tế, ở Việt Nam chỉ có một số ít cảng được đầu tư đúng nghĩa, còn lại mang tính chất bến nhiều hơn cảng, chưa có hạ tầng chuẩn, nhất là không có hạ tầng kết nối nên không khai thác hết tiềm năng. Trên cơ sở phản ánh, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT nghiên cứu và có ý kiến về hiện trạng này.

Trước đó, đánh giá về tình hình phát triển của hệ thống cảng biển Việt Nam, ông Bùi Thiên Thu, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải VN cho biết, từ năm 1999 đến năm 2014, qua hai lần lập quy hoạch và một lần điều chỉnh, Việt Nam đã có 45 cảng biển, 272 bến cảng, 75km chiều dài cầu cảng, gấp gần bốn lần so với năm 2000.

Từ năm 2000 đến nay, sau gần 19 năm, Việt Nam tăng trưởng bình quân lượng hàng thông qua cảng biển là 11,1%, trong đó container 14,4%/ năm.

Cũng theo ông Thu, hiện tại, phần quy hoạch và hàng hóa thông qua cảng thực tế không chênh lệch nhiều. Cụ thể, theo quy hoạch, lượng hàng thông qua Nhóm cảng biển số 1 (Hải Phòng, Quảng Ninh) là 26% tổng lượng hàng cả nước, thực tế hiện tại là 31%. Nhóm 5 (TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương) là nhóm phát triển nóng, quy hoạch chiếm 43% tổng lượng hàng thông qua, thực tế hiện chiếm khoảng 40%. Ba nhóm thuộc khu vực miền Trung là: Nhóm 2, 3, 4 (từ Nghi Sơn, Thanh Hóa đến Vân Phong, Khánh Hòa) quy hoạch 26,5%, thực tế đạt 25%. Nhóm 6 (ĐBSCL, Cần Thơ) quy hoạch là 4%, thực tế sản lượng thông qua là 3,5%.

Tuy nhiên, theo đánh giá của một số chuyên gia, hiện hệ thống cảng biển Việt Nam đang ở tình trạng “bến nhiều hơn cảng”. Cả nước có 27 tỉnh có bờ biển thì có tới 266 cảng biển lớn nhỏ, trung bình mỗi tỉnh sở hữu gần 10 cảng, nhưng trong tất cả số cảng biển hiện có, chỉ có khoảng 10 cảng là có đủ điều kiện tiếp nhận tàu trọng tải cỡ trung bình của thế giới.

Có những địa phương có cầu cảng, bến cảng nhưng không hình thành được hạ tầng sau cảng, mạng lưới kết nối để tạo thuận lợi hút hàng về cảng, phát triển kinh tế xã hội. Trong đó, những cảng biển hiện đại mới hình thành, gần đây nhất là cảng container quốc tế Hải Phòng (Lạch Huyện) có thể đón tàu hàng trăm ngàn tấn vào làm hàng nhưng vẫn không hình thành được tuyến đường sắt liên thông.

Gỡ “nút thắt” hạ tầng kết nối cảng biển