VECOM muốn bác đề xuất sàn TMĐT nộp thuế thay người bán, Tổng cục Thuế nói gì?

Sàn thương mại lo thêm gánh nặng

Mới đây, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) đưa ra một số kiến nghị đối với Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế. Trong đó VECOM bày tỏ không đồng tình với nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 42 Luật Quản lý thuế quy định các sàn thương mại điện tử (TMĐT) có trách nhiệm khai thuế thay, nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Trong văn bản kiến nghị, VECOM cho rằng, quy định tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế có mâu thuẫn với cả Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT).

VECOM dẫn Nghị định 52 của Chính phủ quy định, sàn TMĐT là website/ứng dụng thương mại điện tử cho phép các thương nhân, tổ chức, cá nhân không phải chủ sở hữu website có thể tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình bán hàng hóa, dịch vụ trên đó.

Mặt khác, sàn TMĐT không thuộc 5 trường hợp tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập cho cá nhân quy định tại Điều 11, Điều 12, Điều 15, Điều 16, Điều 17 của Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Do đó, việc giao trách nhiệm cho các sàn TMĐT phải kê khai thay, nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn TMĐT là không phù hợp với quy định tại Điều 24 của Luật Thuế thu nhập cá nhân. Việc nộp thuế của tổ chức chi trả thu nhập phải dựa trên cơ sở khấu trừ thu nhập mà họ chi trả cho đối tượng nộp thuế, khác hoàn toàn về bản chất với việc kê khai thay, nộp thuế thay.

Luật Thuế giá trị gia tăng cũng quy định, người nộp thuế GTGT là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT và tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế GTGT. Luật Thuế GTGT chưa cho phép áp dụng cơ chế khấu trừ, quyết toán, hoàn thuế GTGT đối với cá nhân, hộ kinh doanh.

Luật Thuế giá trị gia tăng cũng quy định, người nộp thuế GTGT là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT và tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế GTGT. Luật Thuế GTGT chưa cho phép áp dụng cơ chế khấu trừ, quyết toán, hoàn thuế GTGT đối với cá nhân, hộ kinh doanh.

Như vậy, quy định tại khoản 4 Điều 42 mâu thuẫn với Luật Thuế GTGT và không khả thi, dễ gây thiệt thòi cho cá nhân, hộ kinh doanh trong trường hợp nộp thừa thuế.

"Chúng tôi ủng hộ nguyên tắc người kinh doanh phải nộp thuế. Tuy nhiên, nếu không có nghiên cứu cụ thể và thấu đáo, quy định này có thể tạo ra những bất bình đẳng và gánh nặng cho cá nhân, hộ kinh doanh - vốn là những đối tượng yếu thế và dễ tổn thương trong nền kinh tế," VECOM viết trong văn bản kiến nghị.

Cũng theo VECOM, việc bổ sung quy định như tại khoản 4a Điều 98 theo Dự thảo là gượng ép, không đảm bảo kỹ thuật luật pháp, phá vỡ cấu trúc của luật.

Hơn nữa, việc yêu cầu các sàn TMĐT kê khai thay, nộp thay thuế TNCN cho người bán đang đi ngược với thông lệ quốc tế. Các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Singapore, Malaysia, Philippines hay các nước và vùng lãnh thổ như Trung Quốc, Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc) đều không có quy định yêu cầu các sàn TMĐT phải kê khai thay, nộp thuế thay cho người bán, đặc biệt là thuế TNCN, người bán phải tự chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ về thuế của mình.

VECOM cho rằng, mọi gánh nặng lại được đặt lên các sàn TMĐT, vốn không có chuyên môn và không phải là đại lý thuế. Điều này có thể gây hoang mang cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh trong thu hút đầu tư và phát triển kinh tế.

Tổng cục Thuế nói gì?

Liên quan đến vấn đề này, tại buổi họp báo thường kỳ quý III/2024 diễn ra sáng nay 27/9, ông Đặng Ngọc Minh, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho rằng, việc áp dụng quy định kê khai thay đối với cả doanh nghiệp trong nước là quy định đảm bảo công bằng.

Theo đại diện Tổng cục Thuế, những giải pháp mà Bộ Tài chính đã đề xuất Chính phủ để trình Quốc hội là các giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý thuế đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế số và hoạt động tăng trưởng rất mạnh của TMĐT. Theo Chỉ thị 18 của Thủ tướng Chính phủ, ngành tài chính đã phối hợp với ngành chức năng để tăng cường hiệu quả quản lý thuế.

Theo Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, trong Luật quản lý Thuế, cơ quan thuế muốn đưa ra giải pháp quy định trách nhiệm của sàn TMĐT trong việc phối hợp. Trước hết trong Nghị định 91 có quy định trách nhiệm của các sàn TMĐT phải cung cấp thông tin cho cơ quan thuế. Tất cả các bên liên quan vì lợi ích của ngân sách đều phải có trách nhiệm cung cấp thông tin cho cơ quan thuế để thực hiện quản lý thuế hiệu quả.

"Bây giờ thực hiện thêm một bước nữa là kê khai thay là giải pháp cụ thể hóa, là biện pháp tăng cường hiệu quả quản lý. Hiện trong Luật quản lý thuế, đối với nhà cung cấp nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam đã có trách nhiệm kê khai thay, nộp thay tại các cổng thông tin điện tử của Việt Nam, của Tổng cục Thuế mở cho các nhà cung cấp nước ngoài", ông Minh nói.

Theo ông Minh, đến nay có 108 nhà cung cấp nước ngoài như Google, Facebook.... đều đã phải kê khai. Vì vậy, việc áp dụng quy định kê khai thay đối với cả doanh nghiệp trong nước là quy định đảm bảo công bằng.

Không thể nào quy định mà chỉ có nhà cung cấp nước ngoài thực hiện. Nếu nhà cung cấp nước ngoài thực hiện được thì không có lý do gì các sàn TMĐT trong nước không làm được.

"Tôi cho rằng, về kỹ thuật, một khi Nhà nước quy định, các sàn TMĐT vẫn có thể thực hiện được việc kê khai thuế thay cho người dân. Điều kiện công nghệ đã có, vì vậy việc thể chế hóa trong Luật là điều có thể thực hiện được", ông Minh cho biết.

Ông Đặng Ngọc Minh cho rằng: Các sàn TMĐT hiện đang quản lý chặt chẽ việc kinh doanh của người dân, doanh nghiệp trên nền tảng. Quản lý về doanh thu, các giao dịch thanh toán. Lợi ích của các sàn cũng gắn với việc quản lý đó. Qua phỏng vấn sàn TMĐT trong nước, giám đốc các doanh nghiệp cũng khẳng định, khi Nhà nước quy định thì có thể thực hiện được.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, hiện nay TMĐT đang rất phát triển, vì vậy chúng ta cần phải thay đổi phương thức quản lý thuế. Việc áp dụng đề xuất mới sẽ khó khăn, Bộ Tài chính yêu cầu đơn vị trực thuộc lắng nghe ý kiến doanh nghiệp để chọn giải pháp hiệu quả, phù hợp.