Lỗ nặng vì Covid-19, đường sắt nguy cơ mất 3.200 tỉ vốn chủ sở hữu

Đầu tư đường sắt quốc gia chủ yếu để duy trì và an sinh xã hội

Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2021 của Tổng công ty Đường sắt VN diễn ra chiều nay (8/1), Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết, nguồn lực giai đoạn 2010-2020 đầu tư cho đường sắt xấp xỉ 40.000 tỷ đồng. Trung bình khoảng 2.200-2.500 tỷ đồng/năm vốn đầu tư cho đường sắt quốc gia. Trong đó, 23.000 tỷ đồng bảo trì đường sắt trong 10 năm, giai đoạn 2016-2020 là 13.600 tỷ đồng.

“Nguồn vốn dù tăng hàng năm nhưng không nhiều, chủ yếu để duy trì và đảm bảo an sinh xã hội”, Thứ trưởng Đông nhận định.

Thứ trưởng cũng cho rằng, những khó khăn nội tại về hạ tầng là điểm nghẽn để phát triển đường sắt, không thể thay đổi một sớm một chiều trong thời gian ngắn mà cần thời gian dài để đầu tư, quản lý bảo trì. Mặt khác, tái cơ cấu bộ máy Tổng công ty chậm cũng tác động đến nhiều hoạt động quản lý khai thác kết cấu hạ tầng.

Bộ GTVT đang triển khai quy hoạch đường sắt giai đoạn 2021-2030, trong đó có phân kỳ quy mô đầu tư, hoạch định đầu mối hàng hóa, đề xuất danh mục đầu tư ưu tiên.

Thứ trưởng Đông yêu cầu, Tổng công ty Đường sắt VN phối hợp với các cơ quan liên quan để xây dựng, hoàn thiện đề án quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt theo đúng các quy định pháp luật, làm cơ sở để khai thác và kinh doanh hạ tầng. Đồng thời nghiên cứu xây dựng cơ cấu bộ máy để thực hiện.

Bà Nguyễn Thị Phú Hà, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cho rằng, Tổng công ty Đường sắt VN đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong cơ chế chính sách, trong khi nguồn lực hạn chế, tài sản được giao quản lý nhiều nhưng khai thác kinh doanh ra tiền gần như không có, nên chủ yếu dựa vào ngân sách. 10 năm qua huy động ngân sách tư nhân rất hạn hẹp. Vì vậy, các cấp có thẩm quyền cần sớm phê duyệt Đề án quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt, trong đó nêu rõ Tổng công ty được giao tài sản gì, cụ thể để từ đó có các chính sách hút vốn tư nhân.

Lỗ hơn 1.300 tỷ, nguy cơ đường sắt mất 3.200 tỷ

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt VN cho biết, dự báo, nếu dịch Covid-19 tiếp tục kéo dài trong năm 2021, 2022, ảnh hưởng nặng nề đến vận tải đường sắt, gây lỗ nặng, trong khi không có được cơ chế tháo gỡ, hỗ trợ từ Chính phủ, các Bộ, ngành, thì hết năm 2022 cả 2 công ty vận tải mất hoàn toàn vốn chủ sở hữu. Điều đó, cũng có nghĩa Tổng công ty sẽ mất toàn bộ vốn chủ sở hữu khoảng 3.200 tỷ đồng trong 3 năm.

“Nếu không đánh giá đúng thực trạng sẽ không lựa chọn giải pháp tốt", ông Minh nói.

Cũng theo ông Minh, ngành Đường sắt buộc phải tái cơ cấu, từ tài chính, đầu tư, khoa học công nghệ, sản phẩm dịch vụ, tái cơ cấu nhân sự và mô hình tổ chức. Giai đoạn 2022, cần tái cơ cấu mạnh mẽ, có những thứ động chạm quyền lợi cá nhân, tổ chức nhưng buộc phải làm. Trong đó, cần sắp xếp các đơn vị vận tải, đơn vị lệ thuộc với mục đích cuối cùng giảm chi phí, giảm giá thành và khai thác hiệu quả kết cấu hạ tầng đường sắt.

“Chúng ta không ở trong giai đoạn hành khách xếp hàng dài mua vé, nên cần giảm định biên, buộc tái cơ cấu ở tất cả các vị trí, sắp xếp các đơn vị phụ thuộc để quản lý các nguồn lực một cách tốt nhất”, ông Minh nói.

Trước đó, báo cáo tại hội nghị, Tổng công ty Đường sắt VN cho biết, năm 2020, chịu tác động tiêu cực do đại dịch Covid-19 và bão lũ khu vực miền Trung khiến sản lượng vận tải hành khách sụt giảm nghiêm trọng. Mặt khác, việc triển khai thi công dự án cải tạo, nâng cấp hạ tầng gói 7.000 tỷ từ nguồn dự phòng của kế hoạch đầu tư trung hạn 2016-2020 ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ vận tải khi phát sinh hơn 50 điểm chạy chậm hoặc phải phong tỏa khu gian.

Số lượng hành khách đi tàu chỉ bằng 47,5% cùng kỳ, doanh thu vận tải hành khách giảm 51,7% cùng kỳ. Các công ty cổ phần vận tải đường sắt đã phải giảm, bãi bỏ nhiều mác tàu khách Thống nhất và địa phương.

Trong khi đó, Đề án quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia vẫn đàn được các cấp có thẩm quyền xem xét, nên năm 2020 hoạt động khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt không liên quan trực tiếp đến chạy tàu gần như đóng băng, ảnh hưởng lớn đến kết quả SXKD của Công ty Mẹ.

Vì vậy, kết quả SXKD hợp cộng toàn Tổng công ty đạt thấp. Sản lượng chỉ đạt 6.828,6 tỷ đồng, bằng 79% so với cùng kỳ. Doanh thu 6.565,1 tỷ đồng, bằng 78,3% so với cùng kỳ. Thu nhập bình quân 8,27 triệu đồng/người/tháng, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ.

Trong đó, Công ty Mẹ, tổng doanh thu đạt 1.713 tỷ đồng, đạt 81,6% so với kế hoạch và bằng 66,6% so với cùng kỳ. Dự kiến lỗ hơn 1.324 tỷ đồng.

Các công ty vận tải, doanh thu trực tiếp từ vận tải thực hiện được 2.909,8 tỷ đồng, bằng 68,2% so với cùng kỳ và bằng 97,6% kế hoạch do các công ty xây dựng.

Cư dân mạng Trung Quốc hả hê trước vụ bạo loạn ở Quốc hội Mỹ