Thành Điện Hải được xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt

Một tượng đài uy nghi của Tướng quân Nguyễn Tri Phương đã được dựng tại Thành Điện Hải để ghi nhớ một giai đoạn lịch sử hào hùng của TP Đà Nẵng.

Thành Điện Hải được xây bằng gạch, phỏng theo thiết kế kiểu Vauban của phương Tây, chu vi 556m, tường cao 5m, hào sâu 3m. Bên trong thành có hành cung, kỳ đài, kho đạn, kho thuốc súng, kho lương thực, vọng gác, và được bố trí 30 khẩu đại bác cỡ lớn. Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải được công bố theo Quyết định số 2082/QĐ-TTg ngày 25/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ.

Ông Huỳnh Văn Hùng – Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao TP Đà Nẵng cho biết: “Nhận thấy vị trí chiến lược quan trọng của Đà Nẵng, triều đình nhà Nguyễn cho xây dựng ở đây nhiều công trình phòng thủ đất nước, trong đó có Thành Điện Hải. Thành này trước gọi là Đồn Điện Hải, được xây dựng gần mép nước tả ngạn sông Hàn năm 1812 dưới thời vua Gia Long. Đến năm 1823, đời vua Minh Mạng, Đồn được chuyển đến xây kiên cố ở vị trí hiện nay; và đến năm 1835, được đổi tên là Thành Điện Hải”.

Thành Điện Hải trước là đồn Điện Hải, xây dựng năm 1813 (Gia Long thứ 12) gần cửa biển Đà Nẵng. Năm 1823 (Minh Mạng thứ 4) cho dời đồn Điện Hải vào bên trong đất liền, trên một gò đất cao.

Theo ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng, Thành Điện Hải đã trải qua gần 200 năm lịch sử, chịu sự tác động của thiên nhiên, sự tàn phá của chiến tranh và của cả con người, Thành Điện Hải đã và đang bị xuống cấp trầm trọng. Năm 1988, Thành được xếp hạng là Di tích cấp quốc gia, tuy nhiên, chẳng những Thành không được bảo vệ, tu bổ mà còn bị xâm hại nặng nề hơn, cả vùng đệm và vùng lõi – yếu tố gốc của di tích.

Nhận thức được giá trị văn hóa – lịch sử to lớn của Thành Điện Hải, từ năm 2016 đến nay, lãnh đạo thành phố Đà Nẵng đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp cụ thể để từng bước bảo vệ, tu bổ, phục hồi di tích, như giải tỏa khu nhà làm việc Trung tâm Thể thao Người lớn tuổi, CLB Thái Phiên; dừng hẳn dự án xây dựng Trung tâm lưu trữ thành phố ở phía Bắc, vận động 80 hộ dân chuyển dời nhà cửa ra khỏi tường thành ở phía Tây, quyết định chuyển Bảo tàng Đà Nẵng hiện nay ra khỏi di tích. Và lãnh đạo thành phố cũng đang chỉ đạo khảo sát quy hoạch xây dựng ở khu vực này một quảng trường, trong đó Thành Điện Hải được xác định là Trung tâm.

Dấu tích thành lũy của những ngày đầu tiên chống Pháp.

Việc Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải thể hiện sự đánh giá cao của Đảng, Nhà nước về truyền thống yêu nước, đi đầu chống giặc ngoại xâm của nhân dân Đà Nẵng, đồng thời ghi nhận nỗ lực gần đây của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố trong việc quyết tâm bảo tồn di tích đặc biệt quan trọng này.

Việc tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải sẽ chia thành 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1, khởi công ngày 29/3/2018, dự kiến hoàn thành tháng 10/2018 với kinh phí 102,7 tỷ đồng, bao gồm các hạng mục: giải tỏa, đền bù nhà ở, vật kiến trúc (đã thực hiện 80 tỷ đồng), phục hồi nguyên trạng hệ thống tường thành, kè hào, hạ tầng cấp thoát nước, tạo cảnh quan chung quanh như khuôn viên, cây xanh, bãi đỗ xe (kinh phí 22,7 tỷ đồng).

Giai đoạn 2 của dự án sẽ thực hiện trong năm 2019 – 2020, gồm các hạng mục bên trong Thành (sau khi chuyển dời Bảo tàng Đà Nẵng).

"Ngành Văn hóa và Thể thao sẽ  tiếp tục tổ chức Hội thảo khoa học tìm giải pháp tối ưu để thực hiện dự án giai đoạn này, đảm bảo đặc điểm, tính chất của một di tích cấp quốc gia đặc biệt, và sau khi dự án hoàn thành sẽ trở thành một điểm đến hấp dẫn cho việc tìm hiểu lịch sử, giáo dục, phát huy truyền thống, phục vụ tốt khách tham quan, du lịch trong nước và quốc tế", ông Hùng cho biết.

Bảo tàng, di tích thuyết minh điện tử thay hướng dẫn viên